BouwProfs

De bouw online verbonden.

Is de architect de aangewezen persoon om de bouw te regelen?

In Rotterdam wil men graag dat architecten een centrale rol gaan spelen in het bouwproces. Of het gaat om toezicht tijdens de bouw, de aanvraag van vergunningen of het toetsen van bouwplannen, de architect moet de kwaliteit gaan borgen.

Het onderzoeksproject 'Architect aan zet' moet inzage geven of het voordelen oplevert als de kwaliteitsborging door marktpartijen gezamenlijk gebeurt. Nu speelt de gemeentelijke overheid nog een centrale rol waardoor volgens sommigen het hele bouwproces, van idee tot realisatie, minder snel en inefficiënter verloopt.
Wat vind jij, is de architect de aangewezen persoon om de processen in het bouwproces te coördineren? En is het de juiste weg om de gemeente minder verantwoordelijkheid te geven als het gaat om kwaliteitsborging?

Weergaven: 2009

Hierop reageren

Berichten in deze discussie

De architect is in dienst van de opdrachtgever een gebouw te ontwerpen dat in eerste instantie functioneel dient te zijn, zodat de opdrachtgever zijn werk er in kan uitvoeren met als doel geld te verdienen en winst te maken.

Het gebouw dient ook een uitstraling te hebben die past bij het imago van de opdrachtgever.

Het bouwbesluit schrijft voor binnen welke kaders de architect kan ontwerpen.

De hoofdconstructeur bepaalt hoe de oplossingen van de architect ondersteund worden in overleg met de architect.

De werktuigbouwkundig adviseur bepaalt o.a. hoe het gebouw verwarmd, geventileerd en van water en afvoer voorzien wordt in overleg met de architect.

De electrotechnisch adviseur bepaalt o.a. de stroomvoorziening, aarding, capaciteit bekabeling, enz. in overleg met de architect.

De kostendeskundige bepaalt of alle bouwkundige en technische oplossingen binnen het budget van de opdrachtgever passen, in overleg met architect en overige adviseurs.

De hoofdaannemer bouwt vervolgens het gebouw, zoals gedetailleerd en omschreven door de architect en constructeur en zorgt er voor dat het bouwproces zodanig verloopt, dat de bepalingen van de adviseurs tijdig aangebracht kunnen worden door technische onderaannemers en afbouw onderaannemers.

Tijdens het bouwproces houdt de architect toezicht dat de hoofdaannemer bouwt volgens zijn bestek en tekeningen, daarbij ondersteund door de hoofdconstructeur en overige technische adviseurs. Omdat bestek en tekeningen volgens bouwbesluit zijn gemaakt en goedgekeurd, kan de architect hier ook toezicht op houden. De hoofdconstructeur houdt toezicht op de constructie en technische installaties zijn zelfcertificerend.

Bij bouwwerken die groot en complex zijn stelt de opdrachtgever meestal een Project Manager aan, die het proces, de planning en het budget bewaakt in overleg met de architect, en adviseurs.

Eigenlijk speelt de architect dus al een centrale rol, behoort dat mijns inziens ook te doen en dient de kwaliteit van het gebouw in de breedste zin te borgen, daarbij ondersteund door de diverse technische specialisten, waarbij de PM een coördinerende rol speelt. De PM kan ook iemand van het architectenbureau zijn, maar zoals Martijn al aangaf, kan belangenversrengeling op de loer liggen.

Dan lijkt het me logisch, dat een Gemeente in de Bouwvergunning, onafhankelijk toezicht en oplevering eist door een onafhankelijke deskundige. Dus voor elke woning apart. En dat die kosten in de aanneem-som is verdisconteert. Pas dan heeft de cliënt de zekerheid dat het product voldoet aan de norm. 

Het interessante aan het vak van architect is de combinatie van esthetiek en praktische zaken (techniek, regelgeving, budget, dubo etc.). Om goed tot een goed vormgegeven gebouw te komen heeft de architect ook kennis van alle disciplines de komen kijken bij de realisatie van schetsontwerp tot en met de uitvoering. Tegenwoordig kan de architect echter niet zonder de kennis van de specialisten op de verschillende disciplines, de aannemer, installateur, kostendeskundige, bouwfysisch adviseur etc. Ik ben dan ook een groot voorstander van het bouwteam om maximaal gebruik te maken van deze kennis en in samenwerking tot een optimaal resultaat te komen. De architect is de aangewezen centrale persoon om dit proces aan te sturen. Hij/zij is de enige die die ook de esthetische aspecten begrijpt en meeneemt in de ontwikkeling tot het eindresultaat. De rest (de meerderheid) heeft een technische benadering.

Als je als opdrachtgever belang hecht aan een vakkundig vormgegeven gebouw (lees de optimale resultante van vormgeving, techniek en logistiek) dat recht doet aan jou visie en uitstraling dan laat je het gehele proces begeleiden door de architect waarmee je samen het ontwerp mee hebt ontwikkeld. 

De architect alleen het ontwerp te laten maken en dit vervolgens door 'technici' te laten uitwerken is de garantie voor een fout gebouw waarin de techniek overheerst en de gewenste functie en uitstraling een gemiste kans zullen blijken te zijn. 

Een gebouw is niet iets wat je even koopt in de winkel. Volgens mij moet er een centraal en onafhankelijk  en gecertificeerd keuringsinstituut komen. Hoofdaannemers voor bouwwerken met vergunningsplicht komen alleen  bedrijven met kwaliteitscertificaat in aanmerking. Periodieke controles moeten er voor zorgen dat de klant technische en proces kwaliteit krijgt. Laat het verder over aan de bouw. Trouwens de opdrachtgevers moeten ook een kwaliteitsroute doorlopen, vooral gericht op de omgeving en gebruikskwaliteit.

Bijlagen:

Lijkt mij toch voornamelijk een taak van de overheid. Er moet geen vermenging plaatsvinden tussen de controlerende (publieke) taak van de overheid en de vrije markt. Voordat je het weet ben je je eigen vlees aan het keuren. Gezien de vaak grote financiële belangen brengt dit aanzienlijke risico's met zich mee, wij weten wat daar (letterlijk) van kan komen, zie de gehele vlees (verwerkings) industrie.

De belangen van een architectenbureau kunnen natuurlijk geheel of gedeeltelijk verbonden zijn met die van zijn opdrachtgever. Het is sowieso de vraag of een architect voldoend juridische kennis in huis heeft om alles op een juiste manier te kunnen beoordelen. Een nauwere band en eventueel meer adviserende taak van de architect richting gemeente kan ik alleen maar toejuichen.

Neen! Om twee redenen: De architect is primair een ontwerper. Voor de genoemde rol zijn andere competenties vereist, die meer matchen met het profiel van een bouwprojectmanager. Het gaat om competenties op het gebied van procesmanagement en organisatieadvisering, risicomanagement, commerciële en financiële expertise etc. Een tweede reden is dat de rol een onafhankelijke houding vereist. Waarbij alle belangen, kansen en bedreigingen volstrekt objectief worden gewogen, met kennis van zaken. En een partij die inhoudelijk bij een deel ven het spectrum betrokken is, kan deze rol per definitie niet vervullen. Dit laat onverlet dat de architecten en overige adviseurs een zeer wezenlijke en (door mij) gerespecteerde rol vervullen bij het tot stand komen van bouwprojecten.

Helaas kom ik in mijn rol als opzichter zelden bureau's tegen die naast goede architecten ook goede opzichters en directievoerders hebben. Te vaak wordt tijdens het werk doorontworpen of gaat men te éénzijdig om met missers in het bestek. Argumenten als 'de aannemer heeft het kunnen weten' en 'dat is toch duidelijk' kun je maar één keer gebruiken.

Goede directievoering en goed toezicht vragen om een pragmatische afweging van belangen van opdrachtgever, architect, aannemer en gebruiker waar je in een ideale wereld problemen met elkaar oplost en waar alle belanghebbenden 'een beetje gelijk krijgen'. Te vaak maak ik mee dat de architect en/of zijn projectleider de belangen van het bureau laat prefereren boven die van het project.

Beste Roel,

Ik ben het volledig met je eens. Bovendien is in veel gevallen contractmanagement met competenties op het gebied van juridische en fiscale zaken ook noodzakelijk.
 
Roel Smit zei:

Neen! Om twee redenen: De architect is primair een ontwerper. Voor de genoemde rol zijn andere competenties vereist, die meer matchen met het profiel van een bouwprojectmanager. Het gaat om competenties op het gebied van procesmanagement en organisatieadvisering, risicomanagement, commerciële en financiële expertise etc. Een tweede reden is dat de rol een onafhankelijke houding vereist. Waarbij alle belangen, kansen en bedreigingen volstrekt objectief worden gewogen, met kennis van zaken. En een partij die inhoudelijk bij een deel ven het spectrum betrokken is, kan deze rol per definitie niet vervullen. Dit laat onverlet dat de architecten en overige adviseurs een zeer wezenlijke en (door mij) gerespecteerde rol vervullen bij het tot stand komen van bouwprojecten.

Het antwoord op de stelling is in mijn beleving 'nee'. Architecten worden in Nederland niet opgeleid om het totaaloverzicht over een project te hebben en een project van A tot Z aan te sturen. De focus ligt bij een architect op het ontwerpen van een goed gebouw, terwijl de aansturing van een project meer is dan een ontwerp maken. Zeker bij grotere projecten speelt een integrale aanpak inclusief het managen van de omgeving een grote rol die een architect niet snel pakt. Een totaalproject aansturen behelst meer en vraagt een bredere benadering en andere skills dan die ik bij (de meeste) architecten zie.

Ha Tony,

Dat ben ik wel met je eens en volgens mij ligt de focus van de discussie nu op kennis en kunde van de beroepsgroep. Dat die voor verbetering vatbaar is onderschrijf ik onmiddelijk. Ik zie bij DBFMO-achtige tenders de (grotere) architectenburo's prima opereren in een veel bredere context dan alleen ontwerpen.

De vraag zou dus breder getrokken mogen worden: als de architect (wel) goed is opgeleid zou hij (m/v) die rol dan wel moeten vervullen. Integrale regie/ontwerp, geen breuk tussen ontwerp en uitvoering etc.

En wat betekent dat dan voor het inkopen van die discipline?


Tony Koster zei:

Het antwoord op de stelling is in mijn beleving 'nee'. Architecten worden in Nederland niet opgeleid om het totaaloverzicht over een project te hebben en een project van A tot Z aan te sturen. De focus ligt bij een architect op het ontwerpen van een goed gebouw, terwijl de aansturing van een project meer is dan een ontwerp maken. Zeker bij grotere projecten speelt een integrale aanpak inclusief het managen van de omgeving een grote rol die een architect niet snel pakt. Een totaalproject aansturen behelst meer en vraagt een bredere benadering en andere skills dan die ik bij (de meeste) architecten zie.


Helemaal eens. !! daar loop ik ook tegen aan.


ph. nijman zei:

Helaas kom ik in mijn rol als opzichter zelden bureau's tegen die naast goede architecten ook goede opzichters en directievoerders hebben. Te vaak wordt tijdens het werk doorontworpen of gaat men te éénzijdig om met missers in het bestek. Argumenten als 'de aannemer heeft het kunnen weten' en 'dat is toch duidelijk' kun je maar één keer gebruiken.

Goede directievoering en goed toezicht vragen om een pragmatische afweging van belangen van opdrachtgever, architect, aannemer en gebruiker waar je in een ideale wereld problemen met elkaar oplost en waar alle belanghebbenden 'een beetje gelijk krijgen'. Te vaak maak ik mee dat de architect en/of zijn projectleider de belangen van het bureau laat prefereren boven die van het project.

Natuurlijk kan (en moet) kwaliteitsborging de rol van de architect zijn. Zeker voor kleinere projecten. En voor degene die daar aan twijfelt, daar wordt een architect (meer dan een projectmanager) specifiek voor opgeleid. In 2015 wordt van architecten niet alleen een academische opleiding maar ook een beroepservaringsperiode vereist. Daarmee wordt eindelijk de vergissing weggepoetst dat een architect een leuk ontwerp mag maken en daarna wordt bedankt. In veel projecten komt dat tot uiting doordat alleen esthetische controle van de architect wordt gevraagd. Cruciaal is nu de vraag, worden de legeskosten zo ook minimaal?

Antwoorden op discussie

RSS

Wie zijn lid van BouwProfs?

© 2024   Gemaakt door Michel Eek.   Verzorgd door

Banners  |  Een probleem rapporteren?  |  Algemene voorwaarden

Google+