Intressant! Temeer omdat dezelfde vraag ook gesteld zou kunnen worden bij steenwol en glaswol.

Al jaren geleden is daar op de UU onderzoek naar gedaan. Kleine vezels en mogelijke gevolgen bij inademing.

Alweer een reden om serieus te gaan verduurzamen in de bouwkolom.

klopt, pur en minerale wol zijn het asbest van de toekomst.

daarom is het belangrijk om voor natuurlijke materialen te kiezen zoals de bouwbiologie dat gewoon is. waarom kiezen voor een giftig product als er een betere natuurlijke variant is? waarom kiezen voor een product welke niet recyclebaar is en de sloopkosten hoger uitvallen van de bouwkosten?

http://www.eco-wise.eu/pdf/Verslag_lezing_PIR_en_PUR_de_chemische_n...

http://www.eco-wise.eu/pdf/Bouwbiologisch_bouwen_voor_een_gezonde_t...

Puur op gevoel (niet wetenschappelijk onderbouwd) geloof ik direct dat PUR schadelijke stoffen bevat. Zolang het beperkt en professioneel wordt toegepast, is het een goed materiaal.

Het probleem is dat we het te pas en te onpas toepassen. Vaak ook zonder de benodigde voorzorgsmaatregelen. Dit maakt het volgens mij gevaarlijk. Zo zijn er in de bouw meerdere materialen, denk eens aan glas- en steenwol.

De gezondheidseffecten van polyurethaan zijn niet geheel onbekend. Blootstelling aan damp en stof  van polyurethanen levert gezondheidsrisico's.  Huid/long irritatie, aantasting immuun- en zenuwstelsel, astma, allergie etc. is niet uitgesloten.

Alleen het (ver)werken van/met Polyurethaan kan gezondheidsschade opleveren maar ook mogelijk na uitharding. Denk bijvoorbeeld aan verbranding van polyurethaan. Toxische gassen en enorme rook die ontstaat maakt de kans op evacuatie kleiner.

Isocyanaten, een van de componenten van polyurethanen bevatten stoffen die (mogelijk) carcinogeen zijn voor de mens en reeds carcinogeen aangetoond bij proefdieren. Er zijn vele verschillende soorten isocyanaten die chemisch weer anders reageren met andere componenten. Afhankelijk hoe het reactieproces verloopt ontstaan er wel of geen toxische componenten.

In een aantal staten van de VS zijn bepaalde (olie)gebaseerde polyurethanen al geruime tijd verboden.  De huidige polyurethanen zijn onder volle aandacht van de EPA. Als er een verbod zou komen op PUR schuim dienen ook andere toepassingen overwogen te worden waarin Polyurethaan in verwerkt/gebruikt wordt zoals bijvoorbeeld matrassen ed. Kortom nader onderzoek en maatregelen zijn vereist.

Indien er geen verbod komt dienen er per direct strengere maatregelen genomen te worden zoals persoonscertificering, criteria arbeidsomstandigheden werken met en in voorbereiding polyurethanen, afwezigheid derden tijdens werkzaamheden gedurende bepaalde tijd etc..

Jolanda Arler

Voldoende voorzorgsmaatregelen treffen bij verwerking en toepassing, lijkt in deze discussie een wat merkwaardige oplossing. Immers ook asbest is veilig toe te passen mits en maar.

Grote vraag is natuurlijk of we het willen en of het wenselijk is voor de consument.

De nederlandse bouw schiet nogal eens in de modus om ter oepen `valt allemaal wel mee` laten we vooral alles bij het oude laten. Waarom eigenlijk is de vraag. 

In dit soort situaties liggen er geweldige kansen om het anders te doen en te komen tot innovaties. Dat is goed voor de branche zou je zeggen.

Vanuit mijn farmaceutische achtergrond onderschrijf ik het verhaal van Jolanda Arler. Toch is de vergelijking met asbest (veel) te kort door de bocht.

1. Asbest is niet vluchtig. De stoffen die bij verwerken (en bij verbranden) van PUR vrijkomen juist wel.

2. De carcinogene effecten van asbest zijn onomstreden. Voor stoffen die samenhangen met / vrijkomen bij PUR ligt dat veel genuanceerder en gedifferentieerder.

Daarom: Met goede ventilatie is er (hoegenaamd) geen probleem. Goede ventilatie wordt echter in de praktijk heel vaak niet gerealiseerd, vooral niet als PUR wordt gebruikt om te isoleren op plaatsen die daarvoor nog een bijdrage leverden aan de ventilatie!

Dit zo er m.i. toe moeten leiden dat de PUR discussie wordt verbonden met de ventilatie discussie.

Als we de Arbowet- en regelgeving er even bij halen dienen we altijd eerst te kijken of er andere mogelijkheden zijn om eenzelfde (technisch) effect als PUR te realiseren. Kortom aanpak bij de bron. Dit zal zeker innovatie bevorderend zijn. Zolang er echter nog gewerkt wordt met PUR en er geen alternatief is, is een werkgever zowel verantwoordelijk voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden voor werknemers (vast en tijdelijk) en derden (zoals de klant). Heel belangrijk dus nu extra aandacht te besteden aan instructies en maatregelen (zoals ventilatie ed). Vergeet hierin ook niet het (chemische)reactieproces voor isolatie op de door de fabrikant aangegeven werkwijze toe te passen. Neem dit aspect svp op in de (verplichte) RI&E/PvA en draag zorg voor informatie op de werkvloer voor werknemer en klant! Als er iemand specifieke vragen heeft houdt ik mij aanbevolen.

Laten we niet alle PU-producten op een hoop gooien. Het knelpunt wordt gevormd
door in-situ PUR-schuim waarbij ter plekke de componenten (isocyanaten en
polyolen) worden gemengd. Bij PUR-isolatieplaten, PU-verf en PU-rubber is dat
niet het geval. Mogelijk ontstaat wel giftige rook bij brand, maar dat is met (veel) meer materialen het geval. Van vezels of iets dergelijks is geen sprake.
De oplossing voor in-situ PUR is ofwel beheersing van het proces en controle
door externe partijen, ofwel een andere materiaal keuze doen. Dan is wel een scheiding nodig van de twee functies die met in-situ PUR gecombineerd worden: isolatie en kierdichting. Voor isolatie zijn voldoende alternatieven voor handen; kierdichting is lastiger, maar ook oplosbaar.

Als er vervangende middelen zijn met dezelfde eigenschappen waar bij de verwerking geen schadelijke stoffen vrijkomen waarom zouden we dan nog onnodige gezondheidsrisico's ter discussie stellen? We bouwen voor het welzijn van mensen, niet om ze bloot stellen aan allerlei goedkopere troep zodat de zakken gevuld kunnen worden van een enkeling.

Bij elk product dat op de markt is kun je wel vraagtekens zetten. Dit wordt dan ook vaak gedaan door mensen die vanwege een bepaald standpunt bv een aversie hebben tegen chemie. Probleem is alleen dat de bouw niet zonder chemie kan of het nu om isoleren of metselen gaat. We kunnen allemaal wel een plaggenhut op de hei willen hebben en zo biobased bezig zijn maar ook in het mobieltje dat we dan mee nemen zit dan de grondstoffen voor PUR verwerkt. Om te eten roosteren we een stuk vlees op de barbecue. Ai, onvolledige verbranding dus giftige dikke rook. Wat nu ? De publieke opinie begint zich nu te keren tegen biobased. is dit allemaal wel zo gezond en veilig ? En de ecologische footprint dan, die is toch wel erg groot. Er komen klachten binnen van mensen die beweren dat ze allergisch zijn voor wol. De Telegraaf en de NOS roepen nu om een verbod.Kortom mensen, laten we alles in het juiste perspectief zien, iedereen heeft zijn eigen ideeën en voorkeuren maar probeer het leven van een ander niet moeilijker te maken dan het is. Problemen zijn er om te analyseren en op te lossen maar wacht eerst op een goede analyse van het probleem en laat je niet leiden door allerlei geruchten en aannames. 

Je moet je afvragen of er goede vervangers voor het product zijn, en wat de economische gevolgen zijn.
Ik denk serieus dat de meeste mensen die hier reageren niet de kennis hebben om hierover wat te zeggen.
Met de kennis die ik heb zeg ik voor de woningbouw dat er betere alternatieven zijn.
Dat wil niet zeggen dat mijn kennis toereikend is om dit met zekerheid te zeggen.
Wel weet ik dat er legio alternatieven zijn die minimaal hetzelfde resultaat geven, en minder schadelijk zijn.

De materie verbieden gaat mij echter wel wat ver, goede regels voor verwerking zou al heel wat oplossen. Al zal dat in de renovatiesector wel moeilijker te verkopen zijn, ten opzichte van de alternatieven.
En de regels in de woningsector zullen anders zijn dan in bijvoorbeeld de scheepsbouw.

Dat PUR-schuim het asbest van de toekomst wordt lijkt mij onjuist. PUR-schuim vormt namelijk nu al een groot probleem. Ongeveer een jaar geleden schreef ik een rapport over “Maatschappelijke overwegingen bij het in-situ aanbrengen van PUR-isolatie aan de onderzijde van vloeren”. Eén jaar eerder, in april 2011, besprak ik ten kantore van een fabrikant van de componenten van PUR-schuim mijn concept met een viertal vertegenwoordigers van de PUR-branche, waaronder de directeur van de NVPU (de Nederlandse Vereniging van Polyurethaan Hardschuim Fabrikanten). Vooral de genoemde directeur ontkende in alle toonaarden de mogelijke schadelijkheid van PUR-Schuim, en beweerde dat bedrijven die zich niet aan strikte regels hielden uitzonderingen vormden.

Na het uitkomen van mijn definitieve rapport weten we beter. Er zijn nu tientallen PUR-slachtoffers: mensen die hun huis niet meer in kunnen, en met een onverkoopbaar huis zitten. Nieuwsuur beweerde dat er nu strengere regels zijn.

De praktijk is echter dat er zeer weinig veranderd is. De NVPU wacht nog steeds 

het rapport waar zij in juli 2012 naar aanleiding van de berichtgeving in Nieuwsuur aan TNO opdracht gaven af, alvorens maatregelen te treffen.  Dat rapport zou al rond september 2012 verschijnen. Naar ik uit betrouwbare bron heb vernomen zou het rapport al lang klaar zijn, maar ligt nog bij de opdrachtgever. 

Daarbij houdt de VEVIN, waarbij sommige PUR-spuiters zijn aangesloten, nog steeds

vast aan het standpunt dat: "Zodra de onderzoeksresultaten van het TNO-onderzoek 

bekend zijn zal VENIN in overleg met NVPU en IKOB-BKB overleggen of er aanpassingen in de werkwijze noodzakelijk zijn". Op dit moment is er dus nog steeds niets aangepast. 

Of consequente  toepassing van de huidige veiligheidseisen de gezondheidsproblemen zal voorkomen, is hoogst onzeker.  In de tweede uitzending van Nieuwsuur over dit onderwerp beweert NUON dat bij de uitvoering bij de families nauwgezet de voorschriften van onafhankelijke deskundigen zijn gevolgd.  (“we hebben het nogmaals laten controleren, en het zit echt goed.”)  Dat het dan toch misgegaan is, is natuurlijk zeer verontrustend. 

Kortom, we weten niet waarom het zo vaak misgaat, en als TNO daarachter is gekomen, ligt de veronderstelling dat hun conclusie de PUR-branche allerminst bevalt voor de hand.  Een verbod, althans een moratorium, op het gebruik van PUR-schuim, is dan ook aan de orde. Daarbij komt dat toepassing van PUR-schuim nauwelijks milieuvoordelen heeft, zie mijn rapport

Geachte heer Bovenlander, helaas werkt de link naar uw rapport niet goed. Verwijst deze naar de versie waarin Tonzon wordt vermeld als bron van informatie of is dit de versie waarin Tonzon niet meer als bron genoemd wordt ? Daarnaast snap ik in uw onderzoek niet het hele hoofdstuk over de BTW aftrek niet. Dit staat toch los van de informatie over PUR en hoort volgens mij dan ook niet thuis in het onderzoek.

Geachte heer Kok,

Mijn rapport gaat over ALLE maatschappelijke aspecten van in-situ PUR, ook de BTW-tarief kwestie. TONZON heeft met het rapport niets te maken, het rapport is volstrekt onafhankelijk.

In de eerste versie, die met de NVPU besproken werd, vond ik het dienstig een milieuvriendelijk alternatief te noemen, namelijk TONZON, in de vigerende versie heb ik daar van af gezien, omdat dat een verkeerde indruk zou kunne wekken.

Hier volgt voluit de link : http://www.grid-consult.nl/rapporten/120513-PUR-kruipruimte.pdf

Ik begrijp ook niet waarom de link in mijn vorige bijdrage niet werkt, en hoop maar dat deze wel werkt. Anders gaat u gewoon naar www.grid-consult.nl en klikt op "voorbeelden van rapporten". dan ziet u er meteen meerdere, bijvoorbeeld over het Energielabel

met vriendelijke groet, Jan Bovenlander

Na alle voorgaande bijdrage met interesse gelezen te hebben heb ik nog steeds een aantal vragen:

- Het isoleren van een betonnen BG-vloer, in bestaande bouw, d.m.v. het spuiten van PUR lijkt mij zeer effectief. Het is naadloos, dus een zeer goede kier afdichting, heeft een goede isolatiewaarde en kan ook tegen de opgaande constructie van de fundering gespoten worden. Bovendien voorkomt het op efficiënte wijze optrekkend vocht. In aanmerking genomen dat de benodigde ruimte vaak zeer krap is geeft deze methode mij veel vertrouwen in een goed en langdurig resultaat. Dit in tegenstelling tot het perfect aanbrengen van steenwol.

1 is er een alternatief voor bovenstaande methode en hoe pas je die toe.

- Ik ben er wel van overtuigd dat het aanbrengen  grote risico's met zich meebrengt. Als de gezondheid  van de applicateurs niet te waarborgen is dan is dat een reden om er mee te stoppen.

2 Maar eenmaal aangebracht en uitgehard stoot PUR dan nog steeds stoffen uit die de gezondheid bedreigen. Maw is het correct dat woningen niet meer bewoonbaar en verkoopbaar zijn.(Als het antwoord hierop bevestigend is denk dan ook eens aan al de flessen PUR die al, sinds jaar en dag, leeggespoten worden op iedere bouw)

3 Behoud de aangebrachte PUR-isolatie zijn werking zolang als de woning blijft staan (min 50 jaar) en

4 Wat zijn de consequenties bij sloop. 

nav. de bijdrage van de heer Sikkens:

1 - ja. zie www.tonzon.nl (ik heb geen belang bij die firma)

2 - dat blijkt inderdaad mogelijk, gezien de tientallen slachtoffers. In theorie is correct aangebracht en uitgehard PUR-schuim relatief onschadelijk voor de gezondheid, de praktijk blijkt anders. Het is niet onschadelijk voor het milieu. Zie ook mijn slotopmerking over spuitbussen.

3 - dat is zeer de vraag. De NEN-norm gaat dan ook uit van een lambda=0,035 (gelijk aan EPS) terwijl de leveranciers 0,021 tot 0,026 claimen

4 - de materialen (PUR en bijvoorbeeld beton) zijn zeer moeilijk te scheiden. Bij de gangbare sloopmethode komt nagenoeg alle blaasgas (HFK) is het milieu. HFK is een zeer sterk broeikasgas, en de CO2 besparing van het van PUR-schuim voorziene gebouw wordt hierdoor nagenoeg te niet gedaan. Daarom is het in Oostenrijk verboden.

Zie http://www.grid-consult.nl/rapporten/120513-PUR-kruipruimte.pdf

LET OP: het bovenstaande geldt voor HFK geblazen in-situ aangebracht PUR schuim.

Het geldt niet voor de Pentaan geblazen en onder gecontroleerde omstandigheden geproduceerde PUR-platen.

Spuitbussen maken veelal ook gebruik van Pentaan of Hexaan als blaasgas, en die hebben een véél kleiner GWP (Global Warming Potential) dan HFK's. Het betreft hier ook nog eens één component PUR, die uithardt onder de invloed van luchtvochtigheid. Dat zou inhouden dat isocyanaat niet vrij kan komen. De Volkskrant sloeg hier de plank geheel mis.

De gezondheidsrisico's heb ik niet bestudeerd. Wellicht heeft u hier wat aan:

http://www.fnvbouw.nl/SiteCollectionDocuments/arbowijzers/Arbowijze...

1 - ja Tonzon. (Ik ben adviseur in onder andere kruipruimteisolatie oplossingen en adviseer derhalve afhankelijk van de situatie en de wensen van mensen diverse isolatieoplossingen waaronder ook Tonzon)
2 - indien purschuim niet goed is aangebracht blijft het lange tijd in grote mate na-dampen
goed aangebracht in mindere mate.

3 - De isolatie waarde blijft voor zover bij mij bekend afnemen, er gebeurt dus iets met het materiaal waardoor het na 20 jaar slechter isoleert dan na aanbrengen.
4- rampzalig

Als reactie op de vragen van de heer Sikkens

1)      Alternatieven. De heer Bovenlander en Netten zijn wel erg beperkt in de keuze van hun alternatieven. Er is onderscheid te maken tussen producten die je op de bodem kunt storten ten behoeve van de vochtregulatie / isolatie ( schelpen, drowa chips) en je kunt de ondervloer op verschillende manieren isoleren met behalve TONZON ook thermokussens met BIOFoam Pearls  en geïsoleerde platen.

2)      Of slecht aangebrachte PUR lang blijft na-dampen weet ik niet. Ik weet alleen dat het werk van de isolatiebedrijven gecontroleerd wordt door het IKOB, een onafhankelijk bureau. Dit bureau ziet er ook op toe dat het werk zorgvuldig en veilig voor het personeel wordt toegepast. PUR wordt door de meest fervente tegenstander als veilig omschreven mits men zich goed aan de voorschriften houdt.

3)      De isolatie waarde van PUR blijft goed. In de eerste maanden kan dit iets afnemen maar bij de berekening van de isolatie waarde is hier al door het ISSO rekening mee gehouden. Je kunt ook zeggen dat je de eerste maanden extra rendement hebt. Alleen bedrijven die de isolatiewaarde van hun product kunnen aantonen zijn lid van de VENIN. Let daar dus op.

4)      Slopen, PUR hecht zich aan het materiaal en daardoor lijkt het dat dit een probleem is bij het slopen. Het afscheiden van andere materialen is echter wel mogelijk. Het sloopafval wordt eerst in een shredder gedaan die het puin vermaalt tot kleine stukjes. Daarna kan het PUR door een luchtbehandeling (cycloon) gescheiden worden. De PUR die zo weer herwonnen wordt kan gerecycled worden in bv isolatieplatenplaten . Even terzijde van het slopen, PUR kan gewoon bij het huisafval, het wordt niet aangemerkt als chemisch afval 

Vraag aan Sebastiaan Netten.

Ik zie op uw website dat u ook specialist bent in binnenhuisklimaat.

Terecht noemt u het belang van goede ventilatie.

Kan naar uw mening het luchtdicht afsluiten (aanbrengen van een naadloze PUR laag) van een begane grond vloer het binnenklimaat van een woning dusdanig veranderen dat er gezondheidsklachten kunnen optreden en zo ja, welke zijn dat dan precies?

Geachte heren de Wit en Kok:

Bij na-isolatie zijn platen niet door het kruipluik te persen. Een PUR-schuim slang, en de opgevouwen thermokussens wél. Bodembedekking is wat anders dan vloerisolatie, maar als expert wist u dat vast wel.

Er zijn tientallen mensen met gezondheidsklachten, dus veel meer dan een handvol.

Bij sloop en toepassing van een shedder komt nagenoeg alle HFK in de atmosfeer, waarmee de CO2-besparing door het aanbrengen van PUR-schuim (grotendeels) teniet wordt gedaan.

Een groot deel van de isolerende werking van thermokussens berust op het vermijden van uitstraling. Deze is evenredig met de vierde macht van de absolute temperatuur, en daarom zijn thermokussens zo geschikt bij vloerverwarming, waar de vloer immers dé warmtebron vormt. TNO heeft de lambda van thermokussens in 2001 berekend, dat rapport kunt u wellicht bij Tonzon opvragen. Belangrijker is dat de praktijkervaringen met thermokussens, voor zover ik als energieprestatieadviseur heb ervaren, in alle gevallen zeer positief zijn.

O ja: de NUON beweerde dat tot twee keer toe in het geval van een PUR-slachtoffer IKOB vaststelde dat het spul correct en volgens de regels was aangebracht. We weten dus gewoon niet wat er mis ging, en daarmee is terughoudendheid op z'n plaats. Het wachten is op het TNO-rapport waartoe de NVPU in juli 2012 opdracht gaf. Dat wordt nu in april verwacht.

Reactie op Richard Kok,
U suggereert dat ik erg beperkt ben in mijn keuze en wel heel erg naar Tonzon neig.
Dat ik hier Tonzon benoem wil niet zeggen dat ik nooit bodemisolatie aanbiedt aan klanten. Wat ik aanbiedt is sterk afhankelijk van de situatie en de wensen van de klant.

Als we het hebben over een alternatief voor pur wat minimaal net zo goed werkt, dan hebben we het niet over bodemisolatie. Een vloer isolatie en een bodemisolatie zijn niet met elkaar te vergelijken. en de alternatieven zijn niet zo veelvuldig aanwezig, maar als je een goed product hebt hoef je ook niet veel verder te zoeken.

De laatste keer dat ik de prijzen onder ogen kreeg waren biofoamparels in zakken duurder dan Tonzon. En ik ga mijn klanten geen duurder product met mindere eigenschappen aanbieden als het anders kan. Mogelijk dat u mij hierover tot inkeer kan laten komen door een leverancier aan te wijzen met een goede prijs/kwaliteit verhouding.

Ik sta altijd open voor suggesties!

@ Arjan de Wit,
Uw vraagstelling laat veel mogelijkheden voor suggestie open.
Alleen het afsluiten van de bodem LUCHTDICHT zou inhouden dat er dus ook geen gassen door kunnen komen.
Dat zou betekenen dat alle bodemvocht en bodemgassen niet in de woning kunnen komen.
In theorie moet dat dus een verbetering zijn.

Maar dan hebben we het wel over volledig Damp, Water, lucht, gas dicht
Zonder materiaal wat uitdampt.

Als daarentegen de enige vorm van ventilatie die een woning heeft de vloer is die voor isolatie kieren bevat die groot genoeg zijn voor ventilatie, dan vervalt het gehele positieve effect omdat de woning daarmee ineens giftig wordt door gebruik.

kortom op een dergelijke vraag is geen eenduidig goed antwoord te geven.
U kunt altijd in een apart topic een discussie starten om een specifieke situatie te belichten, met meer details kan ik misschien ene duidelijker antwoord formuleren.

overigens is er een groot verschil tussen naadloos en volledig luchtdicht.
voor veel pur varianten geldt het naadloos wel, maar er is zelfs nog verschil in damp open en dampdicht, laat staan luchtdicht!

Geachte heer Netten,

Dank voor uw antwoord, misschien is het inderdaad beter hiervoor een apart topic te starten.

Wel is het zo dat geslotencellig PUR schuim per definitie damp open is en tegelijkertijd luchtdicht.

Ik bedoelde ook niet dat de bodem luchtdicht afgesloten werd, maar de onderzijde van de vloer.

Mooie discussie met veel interessante comments!

De inzet van de statement is dat ik (als marketeer) verwacht dat PUR dezelfde imago route gaat afleggen als asbest heeft gedaan. Of het nu een materiaal is dat schadelijk is tijdens verwerking, uitharden, sloop of tijdens hun gehele levensduur, ik hoop en verwacht dat dergelijke schadelijke materialen uiteindelijk verboden worden, net als dus bij asbest is gebeurd.

En inderdaad volgt het verbod op steenwol en glaswol hopelijk ook gauw.

Wat wij als oplossing zien bij ORGA architect (we ontwerpen en bouwen ecologisch/biobased gebouwen) is het bouwen met biobased materialen. Hergroeibare en hernieuwbare materialen die schoon en gezond zijn en veel marktpotentie hebben. Die materialen kunnen ons verlossen van het vervuilde afvalprobleem en de aankomende grondstroffenschaarste. Ook voor PUR is een biobased variant in ontwikkeling lees ik steeds vaker.

Ik vond het bijzonder interessant om de technische verschillende en de do's and don't te lezen over PUR en PU in deze discussie.

Los van de technische details is onze overtuiging bij ORGA: laten we onze energie steken in het verder ontwikkelen van gezonde (biobased) producten en in het detailleren en netjes werken.

@Renee Petiet

Wat is de reden dat steenwol en glaswol volgens u verboden moeten worden?

Er vanuit gaande dat er luchtdicht gebouwd wordt en derhalve bewoners niet blootgesteld worden aan glaswol- of steenwolvezels zie ik het probleem niet zo. Daarnaast kan glaswol en steenwol prima gerecycled worden.

Vermoedelijk doelt u op het kankerverwekkend zijn van minerale vezels. Echter, mij is wetenschappelijk onderzoek waarin is aangetoond dat minerale vezels kankerverwekkend zijn, onbekend.