De bouw online verbonden.

Duurzaamheid lijkt meer en meer op een gevoelswaarde...

(bron: cobouw.nl)

De 'populistische groene wolk' rond duurzame bouw moet worden doorgeprikt. Ontwikkelaars en architecten plakken het predikaat duurzaam op hun projecten "zonder onderscheid te maken tussen een decoratieve groenprint op de gevel en daadwerkelijke duurzaamheid".

Dat is de mening van de architecten Marianne Loof, Adriaan Mout en Jurriaan van Stigt. Het ene bouwplan wordt volgens hen gepresenteerd als nog groener dan het andere. Wie zich beter zou verdiepen in de werkelijke kenmerken, komt volgens de drie architecten van het Amsterdamse bureau LEVS vaak bedrogen uit. Zij constateren dat het gebruik van het woord duurzaam "populistische trekken vertoont". Daarbij definieert het drietal populisme als "het simplificeren en generaliseren van een complex probleem en het bieden van schijnoplossingen".

Duurzaam lijkt zo in plaats van "een zorgvuldig berekende waarde op basis van een gerealiseerd gebouw" meer op "een gevoelswaarde". Een waarde die hoog scoort bij gemeente en burger. Dat veel van de in de originele plannen gepresenteerde duurzame aspecten tijdens de uitvoering sneuvelen wegens bezuinigingen, blijft volgens de drie architecten onopgemerkt.

Deelt u de mening dat duurzaamheid steeds meer opschuift naar een gevoelswaarde?

▶ Hierop reageren

Berichten in deze discussie

Permalink Antwoord van Pieter Lanser op 5 Juli 2010 op 11.56

Wat heerlijk om het een keer ergens ongeclausuleerd mee eens te mogen zijn!

Inderdaad, architecten en projectontwikkelaars lijken elkaar zo langzamerhand te overschreeuwen in de strijd om de gunst van de gemeente (en de milieubewuste koper?).

In de gemeente waar ik woon moet een nieuwe woonwijk (met 700 woningen) worden gerealiseerd die de milieuvriendelijkste in het land is. Daarnaar gevraagd komt de gemeente met allerlei vage en subjectieve criteria. Een kwantitatieve benchmark is er al helemaal niet. Maar iedereen huppelt er achteraan, want groen is goed.

Een echt duurzame woonwijk vraagt gedragsaanpassingen van bewoners. Hoe kan een buitenwijk in een dorp duurzaam zijn als het gemiddelde huishouden over bijna twee auto's beschikt? Hoe kan je afdwingen dat mensen hun blik niet aan de straat zetten, maar op een daartoe ingericht parkeerterrein c.q. dure parkeergarage? Hoe kan je bewerkstelligen dat mensen de thermostaat niet op 22 graden zetten, maar op 18 of 19? Architecten kunnen zich drie groene slagen in de rondte ontwerpen, zij zijn ook maar 'n schakel in een lange keten.
Ik pleit voor Duurzaam Bouwen. Ik pleit zorgvuldige berekeningen. Ik pleit er ook voor om aan daarbij te geven dat berekeningen niet het laatste woord zijn. Het zijn uiteindelijk de mensen zelf die bepalen of iets een succes wordt, of niet. Daar is zonder verlies aan levenskwaliteit nog veel winst te behalen.

▶ Beantwoorden

Permalink Antwoord van wiel rutten op 5 Juli 2010 op 12.52

Ik ben het met bovenstaande visie zeker eens, zij het met een aanvulling. Hier wordt wellicht de ogenschijnlijke gevoelswaarde bedoeld, waar o.a. de argeloze journalist, zoals LEVS het omschrijft, gevoelig voor is. Het 'gevoel' bij duurzaam bouwen is echter cruciaal, en manifesteerd zich al tijdens het ontwerp, ongeacht of het een duurzaam ontwerp of een gangbaar ontwerp betreft. Ontwerpers met een duurzame inslag zullen altijd het onderste uit de kan halen, ongeacht het niveau van het gewenste duurzaamheidskader in het programma van eisen.
Duurzaam bouwen moet je voelen, doen komt dan vanzelf.

▶ Beantwoorden

Permalink Antwoord van Pieter Lanser op 5 Juli 2010 op 13.05

"Duurzaam bouwen moet je voelen, doen komt dan vanzelf."

Ik begrijp wat je bedoelt, maar dat vind ik nou net iets te naïef.
Ik noem twee voorbeelden.
Een bekend probleem in de tijd is de vermindering van de ventilatiecapaciteit en de vermeerdering van de lawaaiproductie bij WTW-installaties. Dat gebeurt inderdaad 'vanzelf'. De oplossing is lang niet altijd triviaal. Het onderhoud aan deze systemen is vaak niet goed geregeld en dat bepaalt wel de juiste werking van het systeem.
Ik refereerde aan het autobezit en het parkeergedrag. Het lijkt me een beetje van de zotte om een woning tot het laatste milieuvriendelijke schroefje uit te detailleren, terwijl je aan het bouwen bent op een locatie die redelijkerwijze alleen is te bereiken met gemotoriseerd individueel vervoer. Geef de mensen de keuze en ze kiezen voor de auto. Vraag aan mensen wat ze liever willen: gratis op straat parkeren of betaald in een garage. De milieuvriendelijke keuze komt lang niet altijd 'vanzelf'.

▶ Beantwoorden

Permalink Antwoord van wiel rutten op 5 Juli 2010 op 13.13

De voorbeelden die je geeft zijn een resultante van duurzaamheidslijstjes afwerken, en dat bedoel ik net niet met bouwen met je gevoel. De resultaten zijn er dan ook naar.

Pieter Lanser zei:

"Duurzaam bouwen moet je voelen, doen komt dan vanzelf."

Ik begrijp wat je bedoelt, maar dat vind ik nou net iets te naïef.
Ik noem twee voorbeelden.
Een bekend probleem in de tijd is de vermindering van de ventilatiecapaciteit en de vermeerdering van de lawaaiproductie bij WTW-installaties. Dat gebeurt inderdaad 'vanzelf'. De oplossing is lang niet altijd triviaal. Het onderhoud aan deze systemen is vaak niet goed geregeld en dat bepaalt wel de juiste werking van het systeem.
Ik refereerde aan het autobezit en het parkeergedrag. Het lijkt me een beetje van de zotte om een woning tot het laatste milieuvriendelijke schroefje uit te detailleren, terwijl je aan het bouwen bent op een locatie die redelijkerwijze alleen is te bereiken met gemotoriseerd individueel vervoer. Geef de mensen de keuze en ze kiezen voor de auto. Vraag aan mensen wat ze liever willen: gratis op straat parkeren of betaald in een garage. De milieuvriendelijke keuze komt lang niet altijd 'vanzelf'.

▶ Beantwoorden

Permalink Antwoord van Pieter Lanser op 5 Juli 2010 op 13.15

Maar ..... wat bedoel je dan wel?

▶ Beantwoorden

Permalink Antwoord van Erik van Erne op 5 Juli 2010 op 14.04

Duurzaam Bouwen en Duurzaam Renoveren biedt geweldige kansen voor de Nederlandse bouwwereld. Om e.e.a. te realiseren is het noodzakelijk dat de gehele keten van architect tot bouwer en vooral de opdrachtgevers voor echte duurzaamheid gaan. Daarbij is het van belang om zaken niet te overdrijven. Aan Greenwashing hebben we niets. http://tinyurl.com/36kj4fp

Niet onbelangrijk: duurzaam bouwen en renoveren is over het algemeen net wat duurder en daar wringt de schoen maar al te vaak met opdrachtgevers die kiezen voor de goedkoopste optie. Zeker in een tijd van bezuinigen, gaat er dan maar al te vaak een streep door de duurzame ambitie als het op de realisatie aankomt.

▶ Beantwoorden

Permalink Antwoord van Erik van Erne op 5 Juli 2010 op 14.09

Mooi om zaken aan te voelen. Ook mooi dat je echt doordrongen moet zijn van duurzaamheid om tot een mooi duurzaam ontwerp te komen.

Minder mooi en daar gaat het vaak fout is het vervolg. Plan moet vanwege budget worden aangepast en dan worden de wat duurdere duurzame oplossingen er weer uitgestreept. Dat heeft niets met gevoel maar alles met geld te maken.

wiel rutten zei:

Ik ben het met bovenstaande visie zeker eens, zij het met een aanvulling. Hier wordt wellicht de ogenschijnlijke gevoelswaarde bedoeld, waar o.a. de argeloze journalist, zoals LEVS het omschrijft, gevoelig voor is. Het 'gevoel' bij duurzaam bouwen is echter cruciaal, en manifesteerd zich al tijdens het ontwerp, ongeacht of het een duurzaam ontwerp of een gangbaar ontwerp betreft. Ontwerpers met een duurzame inslag zullen altijd het onderste uit de kan halen, ongeacht het niveau van het gewenste duurzaamheidskader in het programma van eisen.
Duurzaam bouwen moet je voelen, doen komt dan vanzelf.

▶ Beantwoorden

Permalink Antwoord van Wout Deckwitz op 5 Juli 2010 op 14.21

Tja, wat is duurzaam bouwen. Dit is volgens mij de veel terugkerende vraag bij iedere ontwikkeling met een vleugje duurzaamheids ambitie. Als we een beetje duurzaam gaan bouwen zijn we al snel toegewezen op de ca. 70% installatie-invloed van de EPC-norm en andere duurzaamheidscriteria (Greencalc, Breeam enz). Weinig bouwkundige invloed dus. Moeten we dan al direct doorschieten naar Cradle to Cradle ? En dus met grote zorg de materialen (en oorsprong ervan) uitkiezen waarmee we gaan bouwen ? De expressie van een gebouw is met recht het middel om een duurzaamheids ambitie te tonen. Op deze wijze hebben diverse grote bedrijven hun slechte image weten op te krikken. Wellicht is het uiterlijk van een gebouw wel het beste middel voor architecten en projectontwikkelaars om te laten zien dat ze met dit thema bezig zijn. Uiteraard ben ik het met de stelling eens dat deze zogenaamde duurzaamheids ingreep niet een energiezuinig resultaat geeft. Gelukkig is de wereld echter niet zwart-wit en worden er dus meerdere manieren van duurzaamheid nagestreeft.

▶ Beantwoorden

Permalink Antwoord van Michel Eek op 6 Juli 2010 op 17.18

Reactie via de BouwProfs groep op Linkedin van Nikaj van Hermon, Director Transactions TNT Real Estate:

" Deze mening deel ik. Na het kunstmatig hoog houden van huurprijzen door de vastgoedmarkt moeten we waken dat de volgende "gelegaliseerde leugen" ontstaat. Hier hebben we er in de vastgoedmarkt al meer dan genoeg van. Als we hier niet voor waken dan drijven we juist weg van een transparantere vastgoedmarkt die we allen hopelijk nastreven. "

▶ Beantwoorden

Permalink Antwoord van Michel Eek op 6 Juli 2010 op 17.19

Reactie via de BouwProfs groep op Linkedin van Daniël Tulp, Junior consultant sustainable building bij W/E Consult...:

" Er zijn gelukkig nog genoeg actoren die wel degelijk ook inhoudelijke en niet direct zichtbare duurzaamheid toepassen, zolang het doel van duurzaam bouwen daarmee gediend is.

Dat veel maatregelen in een later stadium worden wegbezuinigd komt vooral door het opplakken van een stel maatregelen op een bestaand plan, in plaats van een integrale benadering van het ontwerp waar duurzaamheid in is opgenomen. Als duurzaamheid een integraal onderdeel is van het ontwerp zal het minder makkelijk weg gelaten kunnen worden en zal het (doorgaans) goedkoper zijn. "

▶ Beantwoorden

Permalink Antwoord van jacques serle op 7 Juli 2010 op 2.44

Met de stelling ben ik het eens.
Duurzaamheid is onmeetbaar.
Wat cosmetisch hier en daar en dan mag er een stempeltje op geplakt
worden van duurzaam.
Om te bepalen wat duurzaam is zou men eerst een aantal
extreem duurzame maatregelen op kunnen sommen.
Als gewoon duurzaam daar dan niet in de buurt komt is het gewoon niet
duurzaam.
Bijvoorbeeld : Het moet minstens voldoen aan alle onderstaande eisen.
1 De nul optie energie onafhankelijkheid.
Het gebouw levert meer op dan het kost wat betreft de energiebalans.
Zonlicht / Aardwarmte /-/ koelte
2 De bereikbaarheid van personen en vracht onafhankelijk van de z.g.
eindige energiebronnen olie, benzine. dan denk ik aan vrachtschepen ,
paard en wagen, fiets enz
i.v.b. met bereikbaarheid en reizen ook compacte bouw.
Veel huizen omgerekend per m² maar wel met heel veel ruimte voor
veranderingen en groot volume.
3 De accommodaties moeten herbruikbaar / verhuis-baar zijn, eeuwen
meegaan. Vandalisme bestendig, inbraak veilig, hufter-proof.
Een eigen afval afbreek systeem voor riool water.
Gebruik van regenwater / gratis zeewater om schoon te spoelen.
4 Onderhoudsvrij zijn. Bestendig tegen terrorisme / atoombommen.
watervloeden / dijkdoorbraken / aardbevingen / verzakkingen.
5 Veel licht en lucht i.v.b. gezonder en beter wonen.
Voldoet het hier niet aan dan is het niet duurzaam.
Het is het zoveelste ambtelijke `guttesziegel`.
Dan is het slechts een huisje van ´stoppelen en stro´ zoals we dat in de
ontwikkelingslanden tegen komen.

▶ Beantwoorden

Permalink Antwoord van Denis John de Haan op 7 Juli 2010 op 8.37

Ik ben bang dat LEVS gelijk heeft. Mogelijk dat veel ontwikkelaars goede intenties hebben. Maar, hoe in het aanbod van duurzame projecten voor gebruikers ( huurders & kopers ) het kaf van het koren te scheiden. Of beter, hoe de echt duurzame projecten te voorzien van een keurmerk, certificaat of 1 tot 10 score??