BouwProfs

De bouw online verbonden.

Zoals u wellicht weet, belichten wij iedere week een bouwprof in de rubriek "In de Schijnwerper". Afgelopen week was het de beurt aan Jos Lichtenberg. Jos is hoogleraar Productontwikkeling aan de TU Eindhoven en voorzitter van de Stichting slimbouwen.

In deze rubriek stelt de betrokken bouwprof ook een dringende vraag aan zijn of haar collega bouwers. Ook Jos heeft een vraag aan u, over hoe u aankijkt tegen innovatie.

Zijn vraag luidt:

" Ik verbaas mij altijd over de weerstand die velen t.a.v. innovatie hebben. Ik sla misschien wat naar de andere kant door, maar ik vraag mij altijd af hoe ondernemers gerust kunnen blijven slapen zonder zichtbaar aan de toekomst te werken en in innovatie te investeren. Liefst ook met professionele ondersteuning hetgeen de succeskansen aantoonbaar verhoogt.

Ziet men die toekomst niet zo rigoureus veranderen, is het berusting omdat de collega’s het ook niet doen hetgeen een beschermd gevoel geeft, is het een gebrek aan middelen, denkt men misschien juist wel heel actief in R&D te zijn, maar kan men het zelf af, is het de complexe marktstructuur?

Ik zou graag een keer een direct en heel eerlijk antwoord willen hebben op deze vraag liefst van heel veel collega bouwprofs. Geef vooral niet het sociaal gewenste antwoord. Ik wil het mechanisme beter leren begrijpen. "


BouwProfs, en Jos Lichtenberg zijn benieuwd naar uw antwoord!

Weergaven: 520

Hierop reageren

Berichten in deze discussie

Beste Jos,

reacties genoeg inmiddels zie ik,echter wil ik toch nog e.e.a. toevoegen op de bevindingen van de mede Bouwprofs.
Zelf ben ik ruim een decennia actief in de toeleverantie van bouwend Nederland en mijn wederhelft heeft een middelgroot aannemingsbedrijf. Innovatie word door de jongere garde in de regel enthousiast ontvangen;meestal omdat het een arbeids gang bespaard.Echter wanneer het om totaal nieuwe werkwijzen c.q. producten gaat, kijkt iedereen liever eerst de kat uit de boom,bang voor kinderziektes en waar dan de bijkomende kosten op verhaald gaan worden. Laten we eerlijk zijn iedereen wil zich indekken tegen evt claims die flink kunnen oplopen,zeker in een periode waarin alles "voor weinig" moet worden uitgevoerd. Bij de traditionele bouwers ( lees ; de wat ouderen onder ons) gaat men halsstarrig uit van de term : we doen het al 100 jaar zo en alles staat nog, dat moeten we met deze manier van bouwen nog maar zien!
Het besef echter dat voor het broodje van de bakker alleen uitgeknepen prijzen gerekend kunnen worden ,terwijl er voor gespecialiseerde,innovatieve en daarmee onderscheidende arbeid grof geld gepakt kan worden,dringt langzaam door.
Zeker door de komst van veelal buitenlandse arbeiders die al het "standaard" werk voor een veel lager loon voor de locale werkers wegkapen, snapt men dat er een vraag naar deze arbeid ontstaat.
En laten we eerlijk wezen ; hoe lang is iets innovatief? Wanneer een materiaal geïntroduceerd word en het slaat aan zonder fouten,word het toch redelijk snel toegepast heb ik gemerkt en dan kan iets na lancering met 2 jaar compleet ingeburgerd zijn.
Succes met het vinden van je antwoord!
Alsik naar alle antwoorden kijk dan hoor ik allemaal redenen waarom er niet aan innovatie gedaan wordt.
Maar er wordt nooit aan onze eigen organisatie gekeken. Ik ben van mening dat innovatie niets te maken heeft met of de opdrachtgever er geld voor over heeft of dat er te weinig tijd is. Bij innoverende oplossingen dient gekeken te worden naar de oorsprong van het probleem. En hiervoor dien je dus je opdrachtgever en zijn organisatie te kennen.

De eerste twee organisatie, waarmee een opdrachtgever te maken krijgt, zijn de architekt en de adviseur.
Deze twee partijen dienen dus tijdens hun opdrachtperiode de oorsprong van het probleem in kaart te brengen.
En tijdens hun ontwerp dient gekeken te worden naar innoverende oplossingen. Jammer genoeg gebeurd dit bijna nooit. Architekten en adviseurs worden langzaam aan steeds meer uurfabrieken waardoor niet gekeken wordt naar goede oplossingen. Daarbij komt dat er bij deze twee organisaties weinig tot geen personeel in dienst heeft die vanuit de praktijk doorgegroeid is. Juist deze mensen weten hoe je met problemen moet omgaan. Innoverende oplossingen ontstaan namelijk veelal uit de praktijk.

Er dient dus een mentaliteits verandering te komen voordat er naar innoverende en bv duurzame oplossingen gekeken wordt.
Reactie via BouwProfs op Linkedin van Gerard Wessels, eigenaar Wesselektro advies:

" Investering in innovatie vindt wel degelijk plaats met name bij toeleveranciers voor de bouw. Vele producten en systemen worden minder arbeidsintensief en kwalitatief beter. Het toepassen van die beschikbaar gekomen innovatieve producten is een veel moeizamer verhaal.

Het introduceren van nieuwe materialen kost extra tijd t.o.v. de reeds bekende producten. Voor advies- en ontwerptrajecten is vaak een minimaal budget beschikbaar terwijl daar juist de winst voor de opdrachtgever kan worden behaald. De tijd ontbreekt gewoonweg om verschillende alternatieven tegen elkaar te kunnen en te mogen afwegen.

Calculatiebestanden van uitvoerende partijen zijn artikelgerelateerd waardoor toepassing van nieuwe materialen moeizaam verloopt als die bestanden niet regelmatig worden aangevuld en of ververst met innovatieve en nieuwe materialen.

Het toepassen van bekende technische concepten levert veel minder risico op dan je nek uitsteken voor een nieuw innovatief concept. Een gebruiker gaat vaak liever voor een betrouwbaar en reeds bewezen concept dan dat er risico wordt gelopen op de bekende "kinderziekten". Pionieren is niet iedereen gegeven.

Toepassen van innovatieve producten en concepten zal meer plaatsvinden in een markt die voldoende aanbod op omzet levert. Veel aanbod van werk zal het zoeken naar producten die bijvoorbeeld arbeidstijd verkortend werken wel meer stimuleren.

Zodra er daadwerkelijk voordeel in exploitatie kan worden bereikt (lees besparing op energiekosten) blijkt er meestal wel meer behoefte te zijn aan innovatieve oplossingen. In die situaties wordt wel gekeken naar de mogelijkheden. Helaas staat tegenover een verlaging van de exploitatiekosten vaak een fors hogere investering (denk aan LED-verlichting). Zolang in de bouw de nog te vaak gehanteerde "potjes" bouwbudget en exploitatie elk een eigen belang dienen valt het niet mee om overall een gunstiger resultaat te bereiken.

Ik ben er van overtuigd dat in de ontwerpfase met een meer reeel budget, een meer gezamenlijke ontwikkeling van een project, tijd en een beetje lef om nieuwe concepten te kunnen toepassen vaak al veel meer mogelijk is dan tot op heden wordt toegepast. "
Reactie via BouwProfs op Linkedin van Harvey Otten, architect Harvey Otten architectuur stedenbouw:

" als architect dien ik voor ieder innovatief materiaal en product aan te tonen dat het eerder is toegepast en dat de risico's beperkt zijn. Begrijpelijke angst gezien de bedragen waar het om draait en de concurrentie op prijs. Misschien draait innovatie minder om het uitvinden en meer om het daadwerkelijk toepassen. Om dat te bereiken zouden we moeten onderzoeken of niet bij iedere vernieuwing, de verzekeraar, het garantie-instituut, de opdrachtgever en de overheid het risico compleet bij de (onder-) aannemer legt. Juist jullie stichting zou daar een mooie rol in kunnen spelen. "
Er is op een interessante wijze gereageerd op mijn verbazing over de weerstand die velen t.a.v. innovatie hebben. Ik vroeg mij o.a. af hoe ondernemers gerust kunnen blijven slapen zonder zichtbaar aan de toekomst te werken en in innovatie te investeren.
Inmiddels drogen de reacties op (de laatste was van 16 januari) en hebben zeker de reagerende mensen recht op een afsluitende reactie mijnerzijds.

In totaal waren er 16 reacties, waarvan 3 door architecten, 2 door adviseurs, 4 afkomstig van toeleveranciers en verder 2 uitvoerende partijen, 1 ontwikkelaar, 2 bouwkosten/bouwmanagers en 2 overige.

Allereerst: Niemand verwondert zich over mijn vraag. Kennelijk wordt de vaststelling dat er een gebrek aan innovatiegdrag is, gedeeld.
De meest gehoorde reden voor de innovatie passiviteit is het mijden van risico. Innovatie brengt (het gevoel van) risico met zich mee. Laat anderen het maar doen. Dit alles leidt tot een ‘gebrek aan denken, durven en doen’.
Zolang ieder voor zich dat mag uitmaken is dat wat mij betreft nog verteerbaar, maar er waren ook eye-openende opmerkingen over de rol van verzekeringsmaatschappijen en het GIW waarbij de innovatierem als het ware al in ‘het systeem’ zit opgesloten. Dat is buitengewoon kwalijk.
Een tweede meergehoorde opmerking is dat er te weinig marge en tijd is voor innovatie. Iedereen is al te veel uitgeknepen. Sommigen wijzen zelfs op de verschraling van kennis daardoor. We hebben het kennelijk al te ver laten komen en zonder hulp komen we er niet meer uit.
Voorts werd gesteld dat het in ons systeem niet meer past dat iets initieel wat meer mag kosten om dan op termijn de voordelen te oogsten. Het moet direct concurrerend zijn. Dat staat haaks op de per definitie aanwezige investering in ervaring. Partijen krijgen zo geen kans om te wennen aan de innovatie, die de eerste keer natuurlijk altijd meer tijd en geld kost.
Het systeem dat we zelf hebben gecreëerd keert zich op meer fronten tegen ons. Zo werd ook genoemd dat de woonconsument niet meer weet wat hij kan vragen zodat de aanbieder denkt dat er geen specifieke vragen zijn en hij het traditionele aanbiedt. Hier is als het ware het kip ei probleem in ons systeem verankerd geraakt.
Een houding van ‘we hebben het altijd zo gedaan, waarom moet het nu anders’ was ook een paar keer te horen. Dat komt uiteindelijk neer op gedragsverandering bij mensen. Afwijken van de routines kost kruim. Het is gemakkelijker om vandaag te doen wat je gisteren ook deed.
In het algemeen heerst de opvatting dat de toeleverende industrie wél innoveert. Daar zit de belemmering niet. Het wordt allemaal wel gegenereerd, alleen de rem zit bij het toepassen van al dit moois.

Zelf denk ik dat veel is te verklaren uit de versnipperde rollen die wij in de bouw hebben. Niemand heeft het idee echt potten te kunnen breken of is daarbij in ieder geval erg afhankelijk van andere spelers. Een paar reacties gingen ook over de afhankelijkheid van derden als innovatiebelemmering, hetgeen op hetzelfde neerkomt. Hoe dan ook, geen stimulerende situatie. Iedereen blijft zo volgend in zijn rol en verdedigt het bolwerk met verve. Samenwerken lukt af en toe, maar komt niet uit het hart. Voor alles wil men de eigen positie niet (verder) verliezen. Verder zijn de marges te gering om zwaar op innovatie in te zetten en is ook een geloof ontstaan dat de bouw niet innovatief is en het allemaal niet zo’n vaart zal lopen. Ook zonder innovatie bestaan we over 5 jaar nog wel. De innovatiepassiviteit bevestigt zichzelf, want door onervarenheid en onwennigheid staan we ook wat vreemd naar verandering te kijken. Hoe pak je het aan.

Sommigen maakten tot slot nog opmerkingen over dat er wel licht aan de horizon is. Het zal langzaam gaan, maar er is licht. Veranderingen worden gezien in de rol van internet en communicatie, betere samenwerking, wellicht de komst van Aliens (van buiten de bouw zoals de Ikea’s, BMW’s of Apple’s).
Risicodeling wordt door iemand als idee voor een way out genoemd. Een innovatiefonds werd ook als een optie gemeld.

Ikzelf denk dat de noodzaak van verandering dermate groot wordt dat de problemen op bedrijfsniveau zich alleen maar ophopen als we stil blijven staan. De omgeving verandert sneller dan ooit en dat zal iets gaan afdwingen. De bouw is bijvoorbeeld een vervuiler van formaat en dat gaat in de maatschapij steeds meer opvallen. Verder moeten we iets met efficiëntie (o.a. arbeidsbesparing) omdat het onbetaalbaar wordt.
Bottom-up zie je al steeds vaker samenwerkingen á la Senseo (Philips en Douwe Egberts) die gezamenlijk vanuit het probleem van de klant tot oplossingen komen. Concepten heet dat. Mijn eigen Slimbouwen probeert die concepten geordend tot stand te laten komen, zodat ze ook onderling samenhangen.
In tegenstelling tot de respondenten denk ik dat we de komende 5–10 jaar een innovatiegolf over ons heen krijgen. Milieu heb ik al genoemd, maar denk ook aan transport, opdrogen van resources, vergrijzing, krimp,onbetaalbaarheid van de zorg, comfort eisen. Tot nu toe ging innovatie over het grijpen van kansen. Je deed jezelf te kort door ze niet te grijpen, maar het was niet catestrofaal als je niet meedeed. Door de grote maatschappelijke veranderingen wordt het nu afgedwongen. Dat is het grote verschil met het verleden.

Tot slot wil ik iedereen bedanken voor de waardevolle reacties.
Reactie via BouwProfs op Linkedin van Paul Stevens van PSVA:

" Innovatie is vaak een doel en geen middel om producten of processen te verbeteren. Koppel dat aan het feit dat bouwen een ambacht is en geen industrieel proces en dan weet je dat de belangrijkste innovaties in de bouw de uitvinding en toepassing van het PUR-schuim en de kitspuit lijken te zijn! Maar nu serieus: om te innoveren is een abstract denkproces een voorwaarde. Wij, in de bouw zijn doeners. We hebben geleerd en ervaren dat er in oplossingen gedacht moet worden. Iedereen wil dat, overal is een (al eerder toegepaste) oplossing voor. En die werkwijze staat ons in de weg: we geven alternatieven geen kans, want we hebben haast. We verrichten geen onderzoek en nemen de tijd niet om vanuit andere invalshoeken naar hetzelfde probleem te kijken. Voor andere bedrijfstakken is innovatie een voorwaarde, anders mis je de boot. In de bouw is innovatie een risico en we hebben juist geleerd risicomijdend gedrag te vertonen.

Clubjes oprichten om innovatief te denken werkt ook niet; er zijn te weinig 'vrije' geesten die 'out of the box' kunnen denken. Wij, in de bouw, moeten geprikkeld en zelfs uitgedaagd worden om andere mogelijkheden een kans te geven. Om wet- en regelgeving opzij te schuiven en nieuwe paden in te slaan; daar is lef voor nodig. De cultuur in de bouwwereld en een gebrek aan nieuwsgierigheid spelen ons parten.

Jos, zoek eens een stel 'gekken' die vrij kunnen denken; die bereid zijn alles los te laten om nieuwe kansen te creëren. Die geesten zijn er en willen graag. Je moet ze alleen maar even vinden. Je zult verbaasd staan. Succes! "
Wellicht doet het overkomen dat er weinig geïnnoveerd wordt, echter vanuit het standpunt van fabrikant van bouwproducten heb ik de laatste jaren toch redelijk wat innovaties voorbij zien komen. Het zijn vaak wel kleine stapjes voor een compleet bouwproces, maar alle stapjes dragen bij.

Denk hierbij bijv. aan Toegangscontrole in ziekenhuizen en de industrie. Waar je vroeger altijd langs de portier moest en een grote sleutelbos had, heb je nu een pasje, welke de voor jou toegankelijke deuren opent. Je kan er zelfs mee betalen in de kantine. Dit neemt gigantisch veel kosten weg en zorgt voor veel gemak en veiligheid.

Ventilatiesystemen, welke zelfdenkend zijn.

De snelle veranderingen in verwarmingsketels, het steeds meer standaard worden van zonnecollectoren in de woningbouw.

Deuren, welke zo opgebouwd zijn dat ze amper nog krom kunnen trekken.

Nieuwe snelle funderingssystemen. etc.

Kijkend naar mijn eigen producten:
Wij leveren rvs deurbeslag voor de woning- en utiliteitsbouw en zijn gespecialiseerd in de zorg. Denk daarbij aan antibacterieel en zelfreinigend deurbeslag voor bijv. ziekenhuizen, verpleeghuizen en laboratoria. Anti-suicidaal deurbeslag voor detentiecentra en de psychiatrie.
Vooral het antibacteriele beslag doet veel wenkbrauwen fronsen. Je zou zeggen,"dat is het ei van Columbus", gezien de vele ziekten en de steeds sterker wordende claimcultuur. Toch is het moeilijk om de mensen te bereiken die daar voor open willen staan, omdat het een klein onderdeel is van de totale bouwsom.

Wij denken graag "outside the box" en hebben dan ook een zeer gemotiveerde R&D afdeling. Innovatie in kleine zaken is voor ons dan ook zeer belangrijk.

Richard Zeinstra
Artitec bv

http://www.artitec.com
Reactie via BouwProfs op Linkedin van Pascal Temming, Accountmanager new markets development EcoTherm b.v.:

" Als het beestje maar een naam heeft; innovatie, lean, productdevelopment, R&D....

Basis zijn de drijfveren achter aanpassingen in processen en producten en die zijn tegenstrijdig!
De belangen vanuit de samenleving, milieu, leefbaarheid en duurzaamheid, staan haaks op dat andere: geld en persoonlijk belang.

Elke vernieuwing kost geld, in ontwerp, test, of implementatieperiode. Dat geld moet ergens vandaan komen; of (snel) terug verdient worden! Of het nu de architect, aannemer, of wij als consument is. We willen allemaal genoeg verdienen, geen tegenslagen, of onvoorziene kosten en weinig betalen. Dat maakt waarom innovaties zo moeilijk zijn, ook al is de aanpassing eenvoudig en goedkoop, dan is de introductie weer intensief en duur.

De bedrijven willen er te veel geld uit halen, of de particulier wil er niet voor betalen, omdat deze wel persé 3 maal per jaar op vakantie wil. Nederland is een mooi voorbeeld, van: hoe snel heb ik het terugverdiend? Zonder te kijken naar de invloed op zijn leefomgeving, of portomonnee op lange termijn, dit gaat bij veel bedrijven net zo. Globalisering en zgn. marktwerking, vanuit de (semi-) overheid hebben deze teneur alleen maar versterkt.

Dus er zijn wel veel goede ideeën, maar alles MOET vercommercialiseerd worden, dus wordt het uiteindelijk vaak onbetaalbaar, of niet 'levensvatbaar'.

Volgens mij los je dit alleen op, door stelselmatig regionaal en lokaal samen te werken in ketens, waar vanuit alle lagen de intentie is het proces en het eindproduct beter, duurzamer en te maken, met respect voor andermans kosten, niet de winstmarges! Deze hoeven dat niet vanwege schaalgrootte en rendement te hoog te zijn, omdat grondstoffen en arbeid gewoon in de buurt ingekocht worden en niet vanuit de andere kant van Europa of de wereld, of Nederland aangevoerd hoeven te worden. zie vorr een erg zwart wit, maar interessant filmpje: The story of stuff; "
Beste Jos en andere bouwprofs,

Ten eerste...wat een leuke groep van Linkedin is dit.
Ik heb me vandaag pas aangemeld, maar de activiteiten van slimbouwen volg ik achter al wel veel langer en gebruik deze inzichten in mijn werk. Alle begrip voor alle reacties die mij reeds zijn voorgegaan. Deze zijn duidelijk herkenbaar in ons dagelijks werk.

Vernieuwing gaat met vallen en opstaan...maar vernieuwen moeten we. Onze overtuiging dat het anders moet in de bouwkolom moet alleen veel breder worden erkent en worden opgepakt. Laten we ervoor zorgen dat we die 1/3 van onze vakgenoten kunnen overtuigen om de beweging door te kunnen zetten...want dan lukt die ook. Ik zie gelukkig ondanks deze tijd van tegenslag dat de beweging er wel is.

Het is zelfs zo dat als je vooruit denkt naar oplossingen, anderen en publicaties tegenkomt die al weer verder zijn met dezelfde oplossingen. Er gebeurt gewoon heel veel momenteel....het is een tijd van bezinning vanuit stilstand.

En dat is waar (project)ontwikkelingen altijd over gaan. Elk project opnieuw...we doen het alleen heel erg afzonderlijk. Elk project is een nieuwe ontwikkeling. In dat proces zelf zit naar mijn mening het probleem.

Waar we namelijk nog niet zo goed in zijn is denken in "open structures". Daarbij worden ideeën openbaar gemaakt en vraagt brede samenwerking om die ideeën een kans te geven. Dit is natuurlijk eng omdat anderen met je idee van door kunnen gaan....maar je versnelt de ontwikkelingen wel en geeft ze een kans deze breed toe te passen. Pas dan kunnen we ons meten met de progressieve auto- en computerbranche.

Dan de afzet in de markt...toch een beetje onze eigen schuld.
We willen allemaal een wooncarriëre. In nederland is de mogelijkheid dat op 1 locatie te doen voor weinig van ons weggelegd. We moeten dus wel blijven verhuizen in onze wooncarriëre. Maar hoe springen wij daar op in.

Ten eerste denk ik dat we veel te weinig doen aan een echter "verkoopcampagne", want als je dat nu wel doet dan verkoop je echt wel.

Daarnaast maken we nog steeds niet de producten (woningen) die de klant wil....nog steeds te veel appartementen en woningen met te weinig inhoud. Maar ook andere woonvormen worden niet genoeg ontwikkeld...

In het idee van "open structures" denken wou ik dit toch even met jullie delen.
ter aanvulling Markwin,

BouwProfs is geen groep van Linkedin... BouwProfs is een zelfstandige organisatie en wij hebben in aanvulling hierop een groep op Linkedin ingericht.

Dit ter verduidelijking.
Reactie via BouwProfs op Linkedin van Wiel Rutten, adviseur Duurzaam Bouwen:

" In het verleden heb ik verschillende malen met innoverende producten en oplossingen te maken gehad, maar elke keer liepen we op tegen een groot struikelblok: GIW.

Door de wil om innoverend bezig te zijn is vaak het GIW omzeild en hebben de betreffende participanten opdrachtgever, producent, verwerker en aannemer gezamelijk de garantie op zich genomen. Hierdoor was het toch mogelijk om die innoverende producten toe te passen, maar het duurt ettelijke jaren voordat het GIW hierin meegaat, ook al blijken al die innovaties succesvol. In de tussentijd kent de bouw absoluut geen volgelingen.

Iedereen klampt zich vast aan een star instituut. Het GIW zou voor innoverende oplossingen een aparte catagorie moeten invoeren, zodat de broodnodige innovatie in de bouw toch algemeen ingang kan vinden. "
Reactie via BouwProfs op Linkedin van Pascal Temming, Accountmanager new markets development EcoTherm b.v.:

" In reactie op de vorige spreker, W.Rutten, heeft het GIW de laatste jaren enorm enthousiast gereageerd op een vernieuwend en probleemoplossend product van EcoTherm b.v.. Namenlijk een hoogwaardige PIR isolatie, voorzien van een zachte laag glaswol aan de achterzijde, om oneffenheden op het binnenspouwblad op te vangen en derhalve convectie/valse luchtspouw, achter de isolatie te voorkomen. Zij hebben dit ook in een aantal gevallen actief verwezen, bij vragen uit de markt. "

Antwoorden op discussie

RSS

Wie zijn lid van BouwProfs?

© 2024   Gemaakt door Michel Eek.   Verzorgd door

Banners  |  Een probleem rapporteren?  |  Algemene voorwaarden

Google+