ik ken ook zeker architectenbureaus die bouwkundig ook goed werk afleveren. De Zwarte hond bijvoorbeeld heeft gewoon een hele heldere knip. Architecten ontwerpen en door de wol geverfde bouwkundigen werken de plannen uit en waarborgen de technische haalbaarheid. Bouwbaarheid technische goede tekeningen zien zij als een vanzelfsprekendheid. Ik denk dat dat soort bureaus het ook wel waar kunnen maken. Ik denk het mis gaat bij de kleinere bureaus zijn die niet die goede bouwkundigen in dienst hebben.
Dat ligt niet altijd alleen aan de architecten. Ik lig met mijn tarieven over het algemeen een paar procent onder de architecten maar ook ik heb te maken met opdrachtgevers die er niet voor willen betalen. Die zeggen "De aannemer moet zich er maar mee redden". Dat gaan de bouwaanvraag tekeningen 1 op 1 door naar de aannemer en dat is het dan. Ik vind dat ook geen goede zaak.
Ik geloof wat dat betreft echt in de ouderwetse bouwheer. Die van de hoed en de rand wist en zelf op de bouwplaats aanwijzingen gaf. Daar moeten we weer naar terug. De BNA is al met dit soort zaken bezig. Cluster Sneek draaft door en pleit voor en verbod op tekenbureaus. Dat is gewoon broodnijd. Eerst jarenlang uitbesteden en nu willen ze het verbieden. Dat lijkt nergens op natuurlijk. "
Tom Bosschaert, Integrated Sustainability Designer & Manager:
" Ik vind het veel te gemakkelijk gesproken.
Als 'creatieve' component in de bouwketen is het de architect die uitgeknepen wordt. Architecten zijn de laagst betaalden van alle universitair opgeleiden, de uren zijn langer dan in de meeste beroepen en zekerheid van werk is laag. Als het dan raar wordt gevonden dat de architecten bouwkundig slecht werk afleveren zou niemand zich moeten verbazen: goed werk kost tijd, en die tijd wordt niet gegund.
Ik ben het er over eens dat bouwkundige kennis niet de hoofdmoot is van een architectonische opleiding aan de TU. Maar zeggen dat de focus ligt op vormgeving en geschiedenis van de architectuur is pertinent onjuist. Er is, geloof ik, uberhaupt niet eens een architectuurgeschiedenis vak meer in het standaard curriculum van de TU Delft. Sterker nog, het zou de bouwkwaliteit ten goede komen als geschiedenis van de architectuur uberhaupt eens om de hoek kwam kijken in de TU opleidingen. Er valt veel bouwkundig te leren van oude gebouwen, hoe deze tot stand kwamen en hoe de materialen werden toegepast.
De rol van de architect is veranderd, van bouwkundige naar regisseur van de gebouwde omgeving. De bouwkundige rol is verminderd, onder andere door het wegglijden van de verantwoordelijkheid. Die heeft de aannemer nu, inclusief de financiele compensatie die daar bij hoort. Daar moet dan ook de pet van worden opgezet en daadwerkelijk verantwoordelijkheid voor worden genomen. "
Mark Maas, bouwkundig tekenbureau MARKING:
" Die verantwoordelijkheid is niet zomaar per ongeluk weg gegleden natuurlijk. Zat architecten die het maar al te graag hebben laten gaan. Financieel is het ook niet de meest aantrekkelijke fase. Een hoop werk voor relatief weinig geld en dito verantwoordelijkheid. En wat ik al noemde, de opdrachtgever die erg sturend is hierin. Die denkt snel wat te kunnen bezuinigen. Maar ook bouwers sturen hier op aan. "Dat tekenen kunnen wij veel beter dan die creatievelingen, wij hebben de praktijk ervaring" wordt er dan geroepen.
Verder tref ik toch met regelmaat architecten van een TU of Academie die bouwkundig gewoon zwak onderbouwd zijn. Dat is niet zo erg als ze dat dan maar van zichzelf inzien en de samenwerking zoeken met bouwkundigen die dat deel dan weer goed beheersen. Meer samenwerken dus.
De architect moet de rol van bouwkundige mijn inziens dan ook gewoon weer oppakken. Het staat niet voor niks in de DNR of SR omschreven. Er wordt dus wel voor betaald. "
Erwin Verbeek, calculator/constructeur:
" Even voor de duidelijkheid, Alle respect voor mensen die zoveel jaren opgeofferd hebben voor een studie om zichzelf Architect te kunnen noemen. Het moge duidelijk zijn dat zonder deze mensen, zouden wij met z'n allen nog steeds in de ERA Revolutiebouw leven, wat niet bevordelijk is voor onze leef omgeving. Ontwerpen is tenslotten een vak apart.
Na zes jaar ploeteren als tekenaar/projectleider heb ik twee jaar geleden al de stap gemaakt om iets anders te proberen. Nu zit ik in de positie dat ik bouwtekeningen mag ontvangen van buro's uit het hele land en geloof mij, daar zitten enorme verschillen in. Ik krijg steeds vaker tekeningen voor mijn neus waarbij ik denk, als ik daar mee was aangekomen bij mijn vorige werkgever, zou hij mij ermee om mijn oren slaan.
Het lijkt wel eens dat men niet meer in staat is om een project tot bestek niveau uit te werken, laat staan werktekeningen. Erger nog..mijn tenen crullen als ik er aan denk...dat men het voor mekaar krijgt om met zulke gegevens een bouwvergunning te krijgen. Dit reflecteerd ook wel een beetje de huidige kwaliteiten van onze geliefde afdeling Bouw- en Woningtoezicht.
Somerend, slaan we de plank finaal mis, en de Aannemer is de lachende derden want hij mag alles zo veel mogelijk naar eigen inzicht maken = prijs voor kwaliteit.
Ik denk wel dat je heel veel voordeel kan hebben van het toepassen van een bouwteam verband, maar dan wel vanaf het ontwerpstadium en niet pas na de aanbestedingsronden. "
Bas Blokhuis, KAM-coördinator bij Beheersmaatschappij Hegeman Nijve...
" Architecten moeten over voldoende kennis beschikken op bouwkundig vlak. Wordt dit niet in de opleiding ontvangen, dan is het raadzaam dit in te kopen of gekwalificeerd personeel aan te trekken. Het is nu te gemakkelijk door de problemen maar over de schutting te gooien.
Ik denk niet dat de aannemer de lachende derde is. Uiteraard biedt enerzijds een slecht bestek kansen. Echter betreffende kansen kunnen we lang niet altijd afprijzen. Als het om geld gaat is het altijd een gevecht. De aannemer wil zo veel mogelijk geld hebben, de opdrachtgever zo weinig mogelijk kwijt. Standaard spagaatstand!
Anderzijds worden de risico's dermate vergroot dat de aannemer verplicht wordt om om de stoel van de ontwerpende partij te gaan zitten. Details worden ter plekke bedacht omdat er te weinig over nagedacht is in het voortraject. Wordt er tijdens de aanbestedingsfase vragen gesteld over details, tekeningen etc. dan is het standaard antwoord "zie bestek of zie tekening" Dit zijn de grootste dooddoeners die een calculator van een bouwbedrijf kan krijgen. Gewoonweg omdat opdrachtgevers, architecten of adviesbureaus zich de vingers niet willen branden. Wanneer een project wordt aangenomen zit je in de uitvoeringsfase wel met de nodige risico's. Om de voortgang te borgen worden eigen voorstellen gedaan "omdat wij kennis van zaken hebben". Aan deze voorstellen zitten ontwerprisico's! Ontstaan er op een of andere manier problemen dan zit het gehele uitvoeringsteam (incl. architect) met het vingertje richting aannemer te wijzen. We zitten dus gewoon op de stoel van de ontwerpafdeling en nemen in de uitvoeringsfase de risico's op ons. Wanneer elke aannemer in het land in de uitvoeringsfase rustig achteroverleunt om een deugdelijk uitgewerkt plan te ontvangen, dan duurt een bouwproject drie keer zo lang (uiteraard hebben we het hier over traditioneel aanbesteden, niet over D&C-trajecten). Daarnaast word je tegenwoordig 'gedwongen' deze werkwijze te kiezen aangezien de oplevertermijn vast staat (hoge boetclausules!).
We willen met de gehele bouwketen, van ontwerp tot en met oplevering, een dusdanig kwaliteitsniveau leveren die acceptabel is. Dat gebeurt veel te weinig. Iedereen leeft op zijn eigen eilandje en gooit zo nu en dan wat gegevens over het kanaal zonder voldoende besef te hebben wat de externe (of interne) klant verwacht. Op deze manier krijgt de daadwerkelijke gebruiker een projectrealisering van onvoldoende niveau (uiteindelijke resultaat kan overigens wel goed zijn). Samenwerken en luisteren naar elkaar zijn sleutelwoorden. Maar dat lossen wij met ons allen niet op! "
Dennis Fillié, eigenaar Fillié & Verhoeven:
" Deze discussie doet mij een beetje denken aan een colonne van voertuigen waar het voorste voertuig (de opdrachtgever) zich van geen kwaad bewust rustig 40 km/u rijdt en het laatste voertuig (de aannemer) dan weer 100 km/u moet rijden en dat weer vol in de remmen moet. Dat moet niet lekker aanvoelen.
Het gekke is dat in ons land (en elders misschien ook wel) architecten bijna nooit worden uitgezocht op basis van kracht van ideeën in combinatie met het vermogen deze ideeën met kennis van zaken vast te leggen en te (laten) realiseren en de manier waarop zij in het bouwproces functioneren. Architecten worden uitgekozen omdat er al eerder met hun gewerkt is, omdat ze precies dezelfde gebouwtypologie al een paar keer eerder hebben gebouwd en vervolgens op de grootte van hun omzet, bureau-grootte en de economisch meest voordelige honorariumaanbieding. Net zoals aannemers overigens vaak nog worden gekozen voor de hoogte van hun aanbiedingsprijs en niet omdat ze de beste zijn voor het project.
Mij zijn geen projecten bekend waarin opdrachtgevers doelbewust de markt afzoeken naar precies die architect die alle goede eigenschappen in zich heeft en die in staat is alle problemen/uitdagingen die een bouwproject met zich meebrengt al in het ontwerpstadium te integreren zodat voor de start van de bouw nagenoeg alles al bekend is. Die architecten zijn er namelijk ook genoeg. Maar als je niet zoekt dan vind je ze niet....
Er zijn ook geen instituten die de kwaliteit van architecten onderzoeken, vastleggen en als databank/kenniscentrum beheren. Architecten kunnen zich wel laten regirstreren als architect maar practisch gezien wordt daarmee alleen een soort virtuele ondergrens bewaakt, namelijk dat je een diploma hebt.
Het gekke is ook dat als je de vergelijking met een bakkerij en brood zou maken, namelijk dat als het brood niet lekker smaakt dat je dan naar een andere bakker op zoek gaat, dat iedereen dat min of meer logisch vindt. Terwijl een brood toch een veel kleinere investering vergt… "…
e winter (<-10C) kan de temeperatuur op de kinder kamers wel eens onder de 18C zakken. Om te slapen is dat natuurlijk prima, maar als ze stil zitten aan hun bureau tijdens huiswerk is dat net niet comfortabel. Daarom hebben ze allebei een infrarood paneel boven hu bureau hangen.
Met betrekking tot de ballotagecommissie en estiek van een infrarood paneel. Mijn kinderen hebben allebei zelf hun paneel uitgekozen op het internet. De een had een print van een oosterse tempel en de ander een print van een bos. Ze zien er uit als een schilderij met een snoertje er aan. Beide panelen hebben een vermogen van slechts 450W, zijn instelbaar via de smartphone met een app. of met google home, siri, alexa, homy, IFTTT, etc.
Je kunt de termostaat begrenzen tot een maximale temperatuur (mijn zoon had zijn kamer een keer tot 26C gestookt, waarna ik hem heb begrenst op max. 20C). Estetisch is er heel veel mogelijk. Er zijn infrarood panelen met heel veel verschillende opdrukken en lijsten, maar je kunt ook je eigen opdruk er op laten zetten en zelf een lijst kiezen, zodat het helemaal op een schilderij lijkt. Daarnaast kun je het nog verzinken in de muur en het zo wegwerken dat je er praktisch niets van ziet. TonZon folie erachter heeft bij de moderne versies volgens mij niet veel nut, want die zijn uit de fabriek al zo gemaakt dat de straling die naar achter weglekt bijna nihil is.Voor korte zeer plaatselijke warmte kan een infrarood paneel dus een oplossing zijn om het met lage kosten toch op crusiale momenten, plaatselijk toch lekker warm te hebben. Als hoofdverwarming is het echter, zeker in een minder goed geïsoleerd huis geen oplossing om de kosten te drukken.De aanschaf kosten van een infrarood paneel zijn heel laag. Een warmte pomp is erg duur in de aanschaf en werkt alleen met vloerverwarming (lucht-water) of met ventilatie (lucht-lucht). De lucht-lucht installatie valt in aanschaf op zich nog mee, maar de COP is over het algemeen lager dan van een lucht-water warmte pomp en het werkt met confectie warmte. D.w.z. dat het pas warm wordt als de gehele ruimte is verwarmt. Daarnaast is het nog steeds niet zo geschikt bij een ruimte die slecht geïsoleerd is. Bij starlingswarmte is het zo dat de verarming heel plaatselijk is, binnen de staringsbundel van het paneel. De rest van de ruimte hoeft dus niet te worden verwarmt om het toch warm te hebben. De mate waarin een ruimte is geïsoleerd is dan dus minder belangrijk. Op lange termijn is altijd de beste oplossing om zo goed mogelijk te isoleren, hiervoor zijn ook aardig wat subsidie mogelijkheden. Ton Willemsen zei:
Dag Leo,Ik nodig je uit om het toch voor te leggen aan de ballotagecommissie. Ik kan me moeilijk voorstellen dat er mensen zijn die nog kritischer zijn op de esthetica van de inrichting dan mijn echtgenote. Daarom heb het 'ding' er gewoon voor proef neer gehangen en aangeboden dat ik het ieder moment kan verwijderen. Ze hoeft het maar aan te geven. Dat ze dat tot nu toe niet heeft gedaan brengt mij tot de conclusie dat vrouwen weliswaar veel waarde hechten aan mooi, maar dit wel degelijk afwegen aan de functionele tegenwaarde. In een onverwarmde slaapkamer wil je in de winter toch weleens graag supersnel en kortstondig comfortabele warmte tegen extreem lage kosten. Ga voor je zelf eens na hoeveel minuten je nu in de winter het ding aan zou doen en wat de stroomkosten dan zijn van zo'n 700 Watt paneel. Vermenigvuldig dit gerust met anderhalf omdat deze beschikbaarheid in de winter romantische activiteiten zal stimuleren. Dan nog kom je absurd laag uit.Een inverter airco is niet instaat in de winter zo snel en zo gericht warmte te leveren. Daar komt bij dat de aanschaf veel hoger is, hij elk jaaronderhoud nodig heeft. zijn levensduur beperkt is en de gassen die weglekken een sterk broeikasgaseffect hebben en/of uiteenvallen waarbij PFAS op de grond en in het water terecht komt. Ik daag je uit; Wanneer je een onverwarmde slaapkamer hebt, krijg je van mij een 700 Watt paneel gratis op proef deze winter.Ik ben benieuwd welke afweging jouw ballotagecommissie dan maakt. Leo Kranenburg zei:
Ha Ton, als ik dit op m'n eigen situatie zou willen toepassen, weet ik zeker dat de ballotagecommissie een veto zou uitspreken - esthetisch houdt het namelijk niet over.
Tot nu toe zie ik vooral de lucht/lucht warmtepomp oftewel de airco als een goede, structurele oplossing voor bijverwarming - en soms zelfs hoofdverwarming. De COP van andere tijdelijke oplossingen komt voor zover ik kan zien, niet boven de 1 uit. Daar kun je jezelf in tijden van nood misschien mee opwarmen, maar verder zouden we die zo min mogelijk moeten gebruiken.
Wat me in m'n kleine zoektocht wel opvalt, is dat er veel innovaties zijn, die vervolgens ook weer aan alle kanten in twijfel getrokken worden. En dat er vanuit de markt ook veel tegenstrijdige adviezen zijn. Is er ergens een écht onafhankelijke partij die licht in die duisternis schept?
…