Echt innoveren? Ga integraal ontwikkelen!

Waarom werkt u als bouwprofessional samen met andere partijen? Grote kans dat u antwoordt: ‘omdat we onze processen en die van anderen optimaal op elkaar willen afstemmen’. De vernieuwingen die u hierbij samen doorvoert zullen daarbij vaak gerelateerd zijn aan het uitvoeringsproces.

Vreemd eigenlijk, want in de bouw wordt het resultaat (en daarmee de waarde) hoofdzakelijk vertegenwoordigd door het gebouwde object (het gebruik en instandhouding van hetgeen u samen met anderen bouwt). Dus een afgeleide van de ‘primaire activiteit van het bouwen’.

Houd een ander doel voor ogen
Het is belangrijk dat u een ander soort resultaat voor ogen houdt als hoofddoel van uw samenwerking, wanneer u met andere partijen in de bouw aan de slag gaat en wilt innoveren. Kijken we bijvoorbeeld naar de gewenste en nodige verduurzaming van de gebouwde omgeving (in de breedste zin van de term), dan impliceert dit dat het resultaat van de samenwerking in de bouw, het gebouwde dus, aan niet-gangbare eisen moet voldoen.

De nieuwe (samenstelling/set van) eisen die verduurzaming meebrengt, verandert de eigenschappen van gebouwde objecten; het bestaande voldoen immers niet! Dat heeft als gevolg dat de identiteit van deze objecten noodzakelijkerwijs verandert, of moet veranderen.

Bekijk een product in de breedste zin
Nieuwe objecten ontstaan dus wel uit bestaande kennis en (deel)oplossingen. Maar daarmee kun je ze niet volledig definiëren. De (technische) omschrijving van een object verandert, en in veel gevallen geldt dit ook voor de betekenis van een dergelijk product.

De directe consequentie: voor het verbeteren van de gebouwde omgeving moeten we naast procesinnovatie – waar huidige samenwerkingsvormen zich vooral op richten – aan de slag met productinnovatie. En als ik zeg product, dan doel ik op een breed begrip, inclusief bouwcomponenten, bouwdelen, gebouwen, en zelfs gebieden.

Integraal is meer dan kiezen
Een vaak gehoorde uitspraak in de praktijk is dat op het gebied van productinnovatie “alles al bedacht is.” Daarbij wordt voornamelijk gedoeld op technische (deel)oplossingen. Wie vanuit een dergelijk standpunt vertrekt, focust al snel op het vinden van de partijen die met het oog op een bepaald product ‘alles’ kennen, of die met een dergelijk product kunnen werken. Vervolgens wordt gekeken hoe er beter kan worden samengewerkt. Maar wie de stap naar innovatie écht wil zetten, zal echter integraal moeten gaan ontwikkelen. En dat is meer dan het kiezen van geschikte onderdelen, en het efficiënt inrichten van het daaruit voortvloeiende proces.

Partijen in de bouw die zich tot nu toe bezighouden met vernieuwing, bekijken hun innovatiegerichte activiteiten vooralsnog hoofdzakelijk als een black-box. Ze vertalen het inbrengen van kennis daarbij doorgaans naar het procesmatig kiezen en samenstellen van producten, bouwwijzen et cetera. Het gebruik van duurzame energiemaatregelen (voor reductie van energieverbruik of het gebruik van hernieuwbare energiebronnen) illustreert dit treffend. In dit proces draait het dus om het kiezen uit elders ontwikkelde technische deeloplossingen.

Out-of-deze-black-box denken
De verschillende black-boxen van technische innovaties stapelen we letterlijk op elkaar, of voegen we vaak zelfs pas achteraf als maatregel toe. Het gevolg is dat we de essenties van deeloplossingen niet integraal op elkaar afstemmen. Deze gang van zaken kun je op zichzelf ook aanduiden als ‘black-box’. Om een stap verder te komen zijn partijen nodig die out-of-deze-black-box kunnen denken. Die bestaande oplossingen en kennis verder kunnen transformeren. Dus bij dezen de oproep: zet uw monodisciplinaire optimalisatieactiviteiten om in multidisciplinaire ontwikkelactiviteiten. Ga integraal samenwerken om de bouw innovatiegericht te krijgen!

Discussieer mee tijdens het symposium Integraal Samenwerken
Tijdens het symposium Integraal Samenwerken in de bouw, op 8 oktober a.s., gaan we nader in op de vraag hoe we samen kunnen werken aan slimme oplossingen en een beter eindproduct.

Deze blog is geschreven door Perica Savanović, Programmamanager SBRCURnet.