Waar moet je rekening mee houden als je voegwerk wilt herstellen?

Het herstellen van voegwerk vraagt om de nodige voorzichtigheid. Wat bijvoorbeeld te doen nadat de voegen er uit zijn geslepen dan wel gehakt? Een veelgehoorde oplossing is om deze voegen vervolgens schoon te spuiten onder hoge druk. Maar hoe verstandig is dat? Het gevaar is immers dat de patina laag wordt aangetast of in het ergste geval zelfs wordt weggespoten met een poreuze steen tot gevolg. Klopt dit? En wat zijn mogelijk andere methoden? Diverse bouwprofs bogen zich over deze vraag.

Hoge druk een onduidelijk begrip

Rinus Haarman is zelf niet zo bang dat de patina laag snel wordt verwijderd zolang je maar rekening houdt met de hoeveelheid druk waarmee je reinigt en je niet gaat stralen want dan wordt de patina laag zeker verwijderd. "Belangrijk hierbij is ook de hardheid van de specie van de oude voeg." Rinus heeft nog een tip: "Zorg er ook voor dat je oude voeg voldoende is uitgehakt om een goede aanhechting te krijgen van de nieuwe specie".

"Hoge druk is al met al een onduidelijk begrip" zegt ing. P.J. de Vries. "Doorgaans zal het toch de bedoeling zijn om de voegen te reinigen en niet de metselsteen zelf van enige verontreiniging te ontdoen. In het laatste geval zouden er meteen problemen ontstaan met de opvang van het dan vervuilde water. Bij het reinigen van de metselsteen hoeft de bakhuid ook nog niet verwijderd te worden zolang er geen chemische of abrassieve middelen aan het water worden toegevoegd."

Gevelmetselwerk goed reinigen

Koos Scheijbeler heeft nog wel een paar adviezen als het gaat om het uithakken van voegwerk. "Het is belangrijk om na het uithakken van voegen het gevelmetselwerk goed te reinigen." Volgens Koos willen voegbedrijven dit graag doen onder hoge druk. "vaak nog met toevoeging van zand, grit of andere materialen om de gevelsteen mooi schoon te krijgen. Dit alles onder het motto: 'het haalt het huis zo lekker op'. Maar er kleven volgens Scheijbeler nadelen aan het reinigen met hoge druk. "Met het hogedruk reinigen spuit je de natuurlijke beschermlaag van de steen weg. Daardoor maak je de steen poreus, heeft de steen een hogere hogere vochtopname en nemen de risico op vorstschade en vochtklachten in de woning toe." Volgens Koos moet je bij het vervangen van voegwerk ook rekening houden met het type gevelsteen, het jaargetijde en de mate van vervuiling. "Gemiddeld genomen kan er met een middendruk (10 bar) gevelmetselwerk gereinigd worden. Ondanks dat moet er minimaal 500 mm afstand met norzel van het metselwerk gehouden worden en moet je zeker ook niet te lang op 1 plaats spuiten." aldus Scheijbeler.

Bouwprof Richard Kindermann heeft veel ervaring met het reinigen van voegen. Volgens Richard is het belangrijk te weten over welke steensoort je spreekt, want de hardheid van de steen zegt ook veel over de patina. "Het reinigen van het te voegen werk is van belang voor de hechting van de nieuwe voeg, dus er moet wel degelijk ook aan de steen zelf iets gebeuren zegt Kindermann. "In de meeste gevallen kun je gewoon stomen onder druk. Ongeveer 120 bar is geen uitzondering en dan ook nog met 90/100 graden Celsius.

Schone gevel is waterdoorlatend

Alles hangt samen met diegene die het uitvoert, het moet serieus gebeuren. Richard adviseert ook een reinigingspasta als de steen te ernstig verontreinigd is en om het werk te impregneren met bijvoorbeeld een siloxaan. "Echt geen overbodige luxe" zegt Richard. "Een schone gevel is namelijk ook waterdoorlatend."

Michaël de Vos heeft nog een praktische tip tot slot. "Houd gewoon, als het niet vriest, een proefje met druk en temperatuur op een stukje gevel uit het zicht."

Voegwerk bij monumenten

Speciale aandacht vraagt het uitvoeren van historisch voegwerk als gevolg van onderhoud en de restauratie van monumenten. Hiervoor zijn specifieke en noodzakelijke werkzaamheden nodig in zowel de voorbereidende als in de uitvoerende fase. 

Heb jij tips hoe je voegwerk op de juiste wijze reinigt? Geef ze dan door via deze discussie.