De bouw online verbonden.
De crisis in de bouwsector gaat nog jaren duren, waarbij vooral de volumes op de woning- en kantorenmarkt voorlopig verder zullen dalen, zei bestuursvoorzitter Nico de Vries van Koninklijke BAM Groep nv (BAMNB.AE) donderdag tijdens een persconferentie.
De Vries spreekt van "code oranje" op een aantal markten, waar het "inmiddels behoorlijk waait". "We zien nog echt geen verbetering op de woningmarkt en op de kantorenmarkt", aldus de CEO van Nederlands grootste bouwonderneming. De Vries denkt dat de crisis nog jaren zal aanhouden en dat de verwachtingen van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) te rooskleurig zijn. De EIB raamde eerder dit jaar dat 2011 een jaar van stabilisatie zou zijn, waarna de groei in 2012 weer zou aantrekken.
Om de aanhoudende crisis het hoofd te bieden houdt BAM rekening met de mogelijkheid dat er gereorganiseerd zal moeten worden, al bestaan daar op dit moment geen concrete plannen voor. Ook houdt de onderneming rekening met verdere prijsdruk, waarbij ook het aannemen van verlieslatende projecten in sommige gevallen een mogelijkheid is.
De vastgoeddivisie is in de afgelopen jaren al stevig afgewaardeerd en BAM verwacht het daar "voorlopig" mee te redden. De Nederlandse vastgoedtak AM was in het eerste halfjaar van 2011 licht verlieslatend, maar BAM houdt donderdag vast aan de verwachting dat AM in het gehele jaar break-even zal draaien.
Op de woningmarkt bemerkt BAM nog geen voordelen van de tijdelijke verlaging van de overdrachtsbelasting. Wat betreft De Vries wordt deze "verhuisbelasting" helemaal afgeschaft, maar is dat niet genoeg om de woningmarkt vlot te trekken. "Het op gang brengen van de woningmarkt vereist een pakket aan maatregelen", zegt de CEO, die stelt dat onder meer het scheefwonen aangepakt zal moeten worden.
BAM maakte donderdag voorbeurs halfjaarcijfers bekend die beter waren dan verwacht, vooral door een stevige winstverbetering bij de divisie Infra, waar werd geprofiteerd van hoge marges op projecten die in voorgaande jaren zijn aangenomen en betere weersomstandigheden dan in de eerste zes maanden van 2010. De Vries ziet echter de druk op lokale markten "duidelijk toenemen". "Veel lokale overheden hebben de budgetten stevig dichtgedraaid", aldus de CEO.
Hoe denkt u over de mening van Nico de Vries. Deelt u zijn visie of ziet u het anders? Geef uw mening en reageer.
Tags:
Ik kan mij veel voorstellen bij de mening van dhr. De Vries. Er is al eerder op dit forum gemeld dat: "Alles wat in 2050 nodig hebben al gebouwd is". Er is sinds de oorlog een enorme bouwproductie geweest, welke er in heeft geresulteerd dat we nu voldoende gebouwen hebben. De crisis heeft een erg plotselinge rem gezet op de vraag. Maar ook voor de crisis waren er al signalen die aangaven dat het einde van de enorme producties in zicht was.
We hebben nu een vervang en onderhoud markt, met een klein segment nieuwbouw. Ik zie niet in wanneer dit weer zou gaan veranderen. Een nieuwe oorlog wellicht. De situatie waarin we ons op de vastgoedmarkt nu bevinden is definitief. Hoelang definitief is, weet je in dit land nooit. Maar als de vraag ontbreekt en ook de financien zeer krap zijn, zie ik geen enorm toenemend bouwvolume ontstaan. En die twee randvoorwaarden veranderen maar zeer langzaam. De tijd van vroeger komt niet meer terug en daar zullen we ons allemaal aan moeten aanpassen. Dus kansloze en leegstaande kantoren verbouwen voor andere doeleinden, afwaarderen op ontstane luchtbellen in het bezit en doorgaan met hard werken en je verstand gebruiken. Daar waren we vroeger in Nederland heel goed in.
Helaas moet ik de visie van de BAM CEO onderschrijven. Aan de andere kant schept dit ook nieuwe kansen en moeten we dit ook als uitdaging zien. Net zoals Tom hierboven zegt, hadden we dit allemaal aan kunnen zien komen en is de hele kolom te weinig innovatief geweest (of eigenlijk is de innovativiteit niet omarmd door de hele kolom).
De omslag is sneller gegaan dan iedereen verwacht had en nog steeds hoor ik overal om me heen dat het wel weer aantrekt. Misschien dat dit bericht er nu eindelijk toe bijdraagt om dat beeld te veranderen.
De hele bouwkolom en aanhangende sectoren en randvoorwaarden moeten worden herzien om een nieuw gezond bouw- (en woning)klimaat in Nederland te creëren. Dit kan echter niet van de een op de andere dag al is het alleen maar omdat de kapitaalvernietiging van het doorprikken van de hierboven genoemde luchtbel een te grote impact heeft op de hele economie van Nederland.
De vraag is m.i. niet of er gereorganiseerd moet worden, maar meer wanneer en vooral hoe. Vooral het hoe is een belangrijke. Daar heb je een toekomstvisie voor nodig. Een visie op bouwen in de toekomst: waar is behoefte aan, waar gaat behoefte ontstaan? En wie gaat dat betalen? Zo maar even drie hoofdvragen die richting kunnen geven.
Ook hier is complexiteit van het vraagstuk te groot om 'even' als ziener een antwoord te geven. Gedegen onderzoek naar invloeden van binnenuit en buitenaf, regelgeving, demografische opbouw, wensen en behoeften, opleidingsmogelijkheden, samenstelling beroepsbevolking enzovoorts, zal een eerste stap moeten zijn. En met dit onderzoek moeten we ook geen twee jaar meer wachten. En lapmiddelen als het tijdelijk verlagen van verhuisbelasting zijn leuk, maar bieden geen soelaas. Het zorgt er alleen maar voor dat er tijd gerekt wordt. Tijd die er niet is.
De vooravond van de grote verandering is al voorbij. We zitten er al middenin en velen (van bestuurders tot vaklui) hebben dat nog niet door. Over een jaar of twee ziet het bouwen in Nederland er totaal anders uit. Ik durf hier en nu echter geen voorspelling te doen over hoe het er dan uitziet.
De crisis kwam plotseling, bijna niemand heeft dit echt voorzien. Aan de andere kant denk ik dat iedereen wel wist dat het een keer zou stoppen. Ook de hevigheid van de crisis is niet goed in te schatten. Dat blijkt wel uit de wisselende berichtgeving. Als je kijkt naar het huidige beursklimaat, dan wordt je niet echt vrolijk. Neem daarbij de diverse Europeese landen die problemen hebben. Als je niet uitkijkt wordt je depressief.
Je wordt niet zomaar topman van zo'n groot bedrijf als de BAM. Topmannen hebben hele andere ingangen in de politiek etc. Daardoor weten zij meer en kijken zij verder dan het 'gewone' volk. Ik ga er dus voor het gemak vanuit dat hij gelijk heeft met zijn stelling dat het nog wel even duurt. Mijn hoop is aan de andere kant, dat ze het herstel niet zien aankomen net zo als ze de de crisis niet echt hebben aan zien komen. Als we deze hoop om kunnen zetten in vertrouwen en dat met alle consumenten doen, dan is de crisis zo voorbij.
Dus sluit ik mij aan bij Tom, hard werken, het verstand gebruiken en de beuk erin!
Dit is geen discussie over of Nico de Vries gelijk heeft of niet. We zien immers op dit moment hoe het er voor staat. Darwin wist het: "aanpassen of uitsterven". Ik denk dat dat het grootste punt is. Ontwikkelaars en bouwers mogen niet meer de gedachte koesteren: "wij realiseren en de kopers komen wel (omdat ze geen keuze hebben)". Deze tijd is inderdaad voorbij. Het is mijn stellige overtuiging dat nieuw vastgoed een meerwaarde moet hebben voor de gebruiker, of het nu om woningen gaat of om kantoren/commerciele ruimtes. Wat is de behoefte en anticipeer hierop. Of misschein nog beter: creeer een totaal concept: je probeert huisvesting te creeeren voor een bedrijf en welk soort werknemers heeft dit bedrijf, bied hen bijvoorbeeld maatwoningen aan. Een metaaldraaier zal een andere woonbehoefte hebben dan een afdelingsmanager. Anticipeer hierop!
Blijft natuurlijk het probleem van de banken EN overheid. Wanneer we hiervoor een goede oplossing of pressiemiddel konden bedenken zou dit de markt aanzienlijk in beweging kunnen brengen. Er is immers geld genoeg onder de mensen. ALs voorbeeld wil ik Belgie aanhalen, de bouwers kunnen al het werk niet aan, makelaars maken goedn tijden door en dat zonder regering......... ;-)
Als het om nieuwbouw gaat dan zal dit afnemen. Als het om herbouw en vernieuwing gaat zal de vraag eerder toenemen. Mijn verwachting is dat Duurzaam een hoofdonderwerp wordt. Ook/juist in de bouw en wijken.
Arno Wentink
Het is inderdaad een lange crisis en die zal zichzelf niet gaan oplossen. Het probleem is zoals altijd geld. Zolang er de banken en overheden nog steeds tekort geld hebben of het oppotten zullen de risico's uit de weg gegaan worden en daarmee ook de kans op ontwikkeling van bouwprojecten. Voordat we überhaupt tot een project komen, zijn er eigenlijk teveel mee-eters (gemeentes, projectontwikkelaars) die het er ook al niet beter op maken en de bouwkosten verpesten. De overheid zal minder gaan investeren en ik denk dat de investeringen in de toekomst meer uit private partijen, pensioenfondsen e.d. zou moeten komen in plaats van allerlei beursverliezen te lijden. Laat men in de toekomst investeren, in plaats van dagwinst. Voorbeeld: we hebben in Nederland ongeveer 7000 objecten die ca. 100 miljard waard zijn voor de zorg. Investeer daar dan in en we weten allemaal dat het geen weggegooid geld is in de zorg. Dat geeft de regering lucht om de financieën op orde te brengen. Sociale woningbouw is ook een mooi voorbeeld: pensioenfondsen die bouwen voor hun leden? Geen megakantoren maar gewoon huurwoningen en die dan verhuren aan studenten of wie dan ook. Woningbouw met hypotheek verstrekking van een pensioenfonds, waarom niet?
Welkom bij
BouwProfs
© 2024 Gemaakt door Michel Eek. Verzorgd door