BouwProfs

De bouw online verbonden.

Binnen BouwProfs gaan we met enige regelmaat een zogenaamd dossier aanleggen van actuele en interessante bouwgerelateerde thema's. 

We trappen af met het dossier warmte koude opslag. Heeft u vragen over WKO? Bent u bekend met WKO of bent u anderzijds betrokken? Dan horen wij graag uw input. Later zullen wij alle relevante reacties verzamelen en in een bondig dossier aan onze leden overhandigen.

Wellicht kunnen we aftrappen met de meest basale vraag, hoe werkt warmte koude opslag eigenlijk?

Weergaven: 3208

Hierop reageren

Berichten in deze discussie

Ik ben zeer benieuwd naar de uitspraak dat het exploiteren vele malen goedkoper is. Gaarne ook vermelden waarop de besparing gemaakt wordt s.v.p. Onze ervaringen is dat bij nieuwbouw inderdaad de investering deels in de verkoopprijzen worden verwertkt en niet in de exploitatie. Daarnaast wordt komt onderhoud en de kwaliteit van de installatie in het geding. Ik begrijp deze opstelling vanuit een ontwikkelaar. Echter de energievoorziening dient wat langer mee te gaan dan de vermelde 7-8 jaar......en dan is de ontwikkelaar en investeerder vaak allang weer uit beeld. Laten we duurzame energie ook eens duurzaam benaderen en er geen financieel korte termijn speeltje van maken. Dit scheelt een heleboel ergernis...over een jaar of 10.



Michel Eek zei:
Reactie via BouwProfs op Linkedin van Maikel van den Corput, eigenaar Energy Services:


" wij hebben een samenwerkingsverband met Alpheon Energy. ( http://alpheon-energy.com/ ) zij zijn gespecialiseerd in windmolens, zonne energie en onder andere ook WKO's. Naast het maken van de businesscase en het plaatsen van WKO's kunnen zij ook de volledige exploitatie overnemen.(onderhoud, bijstellen e.d.).

Hoe het werkt:
Wat is WKO?
Een WKO-installatie is een klimaatbeheersingssysteem waarbij gebruik gemaakt wordt van in de bodem opgeslagen warmte en koude. Hiervoor worden meerdere ‘bronnen’ geboord; minimaal één voor warmte-opslag en minimaal één voor koude-opslag. Om in de zomer het gebouw te koelen, wordt uit de ‘koude bron’ grondwater opgepompt. In de winter wordt precies het omgekeerde gedaan: dan wordt uit de ‘warme bron’ warm grondwater opgepompt om het gebouw te verwarmen. Doordat warmte aan het grondwater wordt onttrokken, koelt het af. Dit afgekoelde grondwater wordt vervolgens
opgeslagen in de ‘koude bron’. Via deze weg kan het gebouw met hetzelfde systeem zowel worden verwarmd als gekoeld.

Wat zijn de financiële consequenties van WKO?
De investering van een WKO-installatie is circa twee maal zo groot als van een conventionele koel- en warmte installatie. De exploitatiekosten zijn echter vele malen lager, waardoor de Total Cost of Ownership substantieel lager uitvalt. Gemiddeld bedraagt de besparing 17% van het investeringsbedrag per jaar. Hiermee komt
de terugverdientijd van een WKO-installatie op 5-7 jaar. Om als ontwikkelaar toch te kunnen profiteren van de lange exploitatiekostenen dus snelle terugverdientijd, bieden wij ism Alpheon de mogelijkheid van exploitatie. Hierdoor is de investering aan de voorkant niet hoger (zelfs vaak lager) dan het geval zou zijn bij conventionele koeling en verwarming. "
Reactie via BouwProfs op Linkedin van Ton Vermeulen:

" idereen kent deze website natuurlijk al: alles over warmte koude opslag: http://www.allesoverwko.nl/
Reactie via BouwProfs op Linkedin van Jan van der Schaaf, eigenaar bureau 17:

" Een mooi product, geleverd door NAVOS, is de capillaire klimaatmat. Dit product kan dicht aan het oppervlak van plafond, wand en vloer worden toegepast. Het grote voordeel is de snelle reactietijd van het systeem. Ik heb geen banden met NAVOS maar zij hebben onlangs een prijs gewonnen met dit product, en dat zal niet voor niets zijn.
Wat betreft bacterien en houten palen heb ik begrepen dat de oude lekkende riolering een van de oorzaken is als het gaat om de aantasting vanhouten palen. "
Reactie via BouwProfs op Linkedin van Michaël de Vos, architect:

" Eerder werd een vraag geopperd die mij eerder ook bezighield en die niet beantwoord is: warmteuitwisseling in de bodem is een thermopunctuur van de aarde. De gevolgen zijn nauwelijks onderzocht.

Het temperatuurtraject is niet heel spannend, maar het leven in de aarde is behalve zeer flexibel óók zeer gevoelig. Het zou niet plezierig zijn als de WKO-techniek ons op termijn voor grote problemen stelt. De ontwerpen waaraan ik tot nu toe WKO toerekende gebruikten niet het grondwater, maar een volgestorte kelder, (huis) een dito kruipruimte (school) en een geïsoleerde zandmassa achter en onder een woning (earthship). Puin en zand kosten afhankelijk van de bron nauwelijks geld. "
Reactie via BouwProfs op linkedin van Roy Vuulink, eigenaar Share Energy:

" Warmte Koude Opslag (WKO) is een vorm van seizoensopslag welke in Nederland uiterst efficiënt kan worden toegepast gebruik makende van de bodem als opslagsysteem. Met warmtepomptechnologie, en de WKO als natuurlijke bron, kan op duurzame wijze warmte opgewekt worden voor ruimteverwarming en voor warm tapwater bereiding. Koude voor ruimtekoeling kan voor de woningbouw rechtstreeks uit de WKO verkregen worden en bij de utiliteit kan de warmtepomptechnologie aanvullend worden ingezet.

De energie uit de bodem kan met verschillende technieken toegankelijk gemaakt worden (open systemen, gesloten systemen) waarbij het project, de projectomvang en de toepassing de meest efficiënte methode bepaald. Voor de wat grotere projecten woningbouw en voor utiliteit projecten zijn open system (WKO), waarbij de energie uit grondwater ontrokken wordt, veelal het meest interessant.

Veel belangrijker is de vraag wat kunnen we met duurzame energievoorzieningen met WKO als natuurlijke bron. Als oprichter van een autonoom opererend duurzaam energiebedrijf binnen een groot energiebedrijf, Nuon, heb ik bewerkstelligt dat duurzame energievoorzieningen in een groot aantal projecten zijn gerealiseerd (ca. 4500 woningequivalenten) en welke momenteel worden geëxploiteerd. Dit met een volledig gestandaardiseerd concept waarbij WKO slechts een klein onderdeel van de duurzame energievoorziening is.

Bij Econcern (duurzaam energiebedrijf inmiddels failliet, niet door deze activiteit overigens ;-)) heb ik dit concept doorontwikkeld en vanuit mijn eigen bedrijf maak ik deze doorontwikkeling en mijn ervaring nu toegankelijk voor andere partijen. Missie: duurzaamheid in de gebouwde omgeving verantwoord en betaalbaar mogelijk maken.

Slechts enkele mogelijkheden met duurzame energievoorzieningen/WKO:

• Hoog comfort voor Verbruikers, met duurzame warmte en koude wordt er een zeer comfortabel binnenklimaat gerealiseerd en warm tapwater is in grote hoeveelheid (comfortklasse) beschikbaar.
• Lagere stookkosten Verbruikers (10 – 15%) mede veroorzaakt door het afgiftesysteem inherent aan de duurzame energievoorziening en een gezonder binnenklimaat (comfortabeler warmte/koude, minder geluid, minder stofverplaatsing,…).
• Lagere energielasten Verbruikers in vergelijk met een hr-ketel. Voor woningbouw ca. 10-15% lagere variabele kosten mogelijk in eerste jaar. In de exploitatie kan dit percentage verder toenemen bij stijgende energielasten. De Verbruikers worden dus beschermd tegen energieprijsontwikkelingen.
• Met genoemde lagere variabele kosten Verbruikers is ca. 7 – 10% IRR op meerinvesteringen duurzame energievoorziening mogelijk. De projectomvang is voornamelijk van invloed op de mogelijk te hanteren korting Verbruikers en het te behalen rendement op meerinvestering.
• Een EPC-reductie van 0,2 – 0,25 in de woningbouw. Reductie CO2-uitstoot ca. 45% op warmte, koude en warm tapwater behoefte. Bij exploitant met gegarandeerde inzet CO2-neutrale elektriciteit oplopend tot ca. 90%.
• Geschikt voor Utiliteit (al meer standaard) maar ook voor Woningbouw nieuwbouw en renovatie.
• Meerdere financiering en exploitatie mogelijkheden. "
Ik wil hierbij reageren op opmerkingen die eerder in deze discussie gemaakt zijn.
Het is vaak jammer dat men alleen naar zijn eigen discipline kijkt.
Wij (VBI) zijn voorstander van integraal bouwen. Hierbij heb je met alle partijen vroegtijdig contact en draag je gezamenlijk verantwoordelijkheid.
Daar waar het gaat om WKO gericht op de bouwkolom is er veel onduidelijkheid.
Dit komt vaak omdat partijen proberen vanuit hun eigen expertise de waarheid te vertellen.
In één van de commentaren stond bijv: Betonkernactivering heeft in een utiliteitsomgeving en met name kantoorgebouwen nogal wat nadelen.
Dit is zeker niet het geval! Er zijn aandachtspunten bij de keuze van dit systeem.

1) De koelcapaciteit van betonkernactivering in utiliteitsbouw is ruim voldoende voor kantoren en verblijfsruimtes. Een additioneel koelplafond is dan ook ongewenst. Wel wordt de nagalmcorrectie via speciale plafondeilanden, Baffels of een van de vele andere oplossingen hersteld.
2) De vrije indeelbaarheid is niet in het geding. Sterker nog, wanneer men werkt met een juist toegepast concept (EcoPrefab), dan is er helemaal geen sprake van kanalen onder het bouwkundig plafond. Dus men hoeft niet om leidingen heen te werken en kan de Systeemwand en/of Metal Stud wand volledig laten aansluiten op het bouwkundig plafond. Dit geeft ook akoestisch (denk aan geluidslekken) de beste oplossing. Zonder beschadigingen kunnen ruimtes worden aangepast. Wat dan meteen tot een optimaal duurzaam resultaat leidt.
3) Het toepassen van een systeemplafond en/of een additioneel koelplafond werkt kostenverhogend. Zowel in de bouwfase als in de latere gebruiksfase. Hiervoor krijgt de gebruiker namelijk een beduidend hogere energierekening.
4) Bij gebruik van betonkernactivering is in het geheel geen verlaagd plafond nodig, dus binnen hetzelfde bouwvolume meer BVO of een lager bouwvolume bij een gelijkblijvend BVO.

Ook wordt er in de discussie gesproken over LTV. Bij betonkernactivering is sprake van ZLTV. De temperaturen die bij betonkernactivering nodig zijn voor verwarming en koeling zijn namelijk lager dan bij bijv toepassing van vloerverwarming. Dit heeft dan een hogere COP tot gevolg. En dat geeft dan weer een lager energieverbruik.
De terugverdientijd van toepassing van ons EcoPrefab is in de utiliteitsbouw minder dan een jaar.
Wij werken in het traject WKO in combinatie met betonkernactivering samen met onze partner, Nathan import/export. Zij zijn toonaangevend daar waar het gaat om aanleg en advisering van WKO. En tevens leverancier van warmtepompen van zeer hoogstaand nivo.

Om “de markt” hierover goed voor te lichten organiseren wij regelmatig seminars/excursies om alle vragen te beantwoorden.
De eerstvolgende vindt plaats deze week, 25 maart om 14.30uur op ons bedrijf in Huissen. Hiervoor zijn nog een aantal plaatsen beschikbaar.
Tijdens deze excursie zullen zowel Nathan als VBI uitleg geven over het concept en is er ook een bezoek aan onze demowoning ingepland.

Heeft u hiervoor belangstelling, dan kunt u zich tot woensdag 10.00uur op onderstaand e-mailadres aanmelden:
h.linders@vbi.nl
Hans Linders adviseur bouwconcepten VBI
Reactie via BouwProfs op Linkedin van Jan van der Schaaf, eigenaar Bureau 7:

“ Beste Hans Linders, 
Een van de positieve effecten van de discussies. Er zijn professionals die verder kijken dan hun neus lang is. Door hun mening met andere profs te delen krijg je dus ook de andere kijk op de zaak. Dit maakt dat mensen gedwongen worden 'out of the box' te denken. Mensen die dit oppakken maken uiteindelijk het verschil. “
Reactie via BouwProfs op Linkedin van Han Stadt, sales director Kalzip Benelux bij Corus:

" In de discussie is een aantal maal het fenomeen collectors in daken ingebracht. Met een dergelijke collector kan dakwarmte worden opgevangen en gebruikt cq. in de bodem worden opgeslagen.

Ik heb hier in de discussie eigenlijk geen reactie op gezien maar ben hier wel erg benieuwd naar. Is het bijvoorbeeld nodig of heeft het een toegevoegde waarde om de bron te verwarmen alvorens er warmte aan te onttrekken? Komt dit het natuurlijk evenwicht in de bodem ten goede? “
Reactie via BouwProfs op Linkedin van John Gooren, eigenaar Schiebroek Dakbedekkingen Best BV:

“ Een collector in het dak, het zogenaamde Energiedak heeft uiteraard een toegevoegde waarde voor WKO. Bij onbalans in de bodem (er wordt bv meer warmte aan de bodem onttrokken dan er inkomt) is het noodzakelijk om deze weer in balans te krijgen.

Dit kan door met bv. een gas gestookte installatie warmte toe te voegen aan de bodem (Dit is weer een stukje terug bij af) of middels een soort van condensor welke warmte toevoegt. Een Energiedak collector is een zeer milieuvriendelijke oplossing hiervoor. Door middel van een klein beetje pompenergie wordt het water met glycol door de leidingen gevoerd en wordt deze warmte middels een warmtewisselaar aan de bodem toegevoegd.

Verder zal de COP van de warmtepomp worden verbeterd. In Deurne is onlangs een project uitgevoerd waar met behulp van een zogenaamd Energiedak warmte aan de bodem wordt toegevoegd, rechtstreeks vanaf het dak warmte wordt onttrokken en de warmte wordt gebruikt voor warm tapwater. 


Indien er interesse is kan ik op een aantal locaties in den lande de uitvoering van een Energiedak laten zien. Graag dan een privé mailberichtje. 
Zover ik weet staat er binnenkort eentje op stapel in Venlo en een wel heel bijzondere uitvoering in Eindhoven waar over het Energiedak® nog een dunne laag PV cellen wordt aangebracht welke onder andere de pompenergie verzorgt. Dat noemen we nu nog eens energieneutraal. Volgens de architect is het gebouw zelfs CO2 neutraal. “
Reactie via BouwProfs op Linkedin van Frans Hendrikx, eigenaar Xsorb eco technology B.V.:

" WO' Maikel van den Corput maakte bij aanvang van deze discussie al helder wat WKO inhoud. Per definitie voldoet Xsorb niet aan die definitie omdat wij ons vooral hebben gericht op het opslaan van warmte. WO dus. Niet voor niets, want ruim 50% van de energievraag betreft warmte. Desondanks willen we U onze bijdrage niet onthouden.

Xsorb is een unieke technologie voor het duurzaam verwarmen van gebouwen en nog een noviteit voor de bouwwereld. Een in Nederland ontwikkelde en inmiddels gepatenteerde technologie.
Hoe werkt het? Xsorb maakt gebruik van het adsorptie/desorptie proces. Kort uitgelegd:

Adsorptie is het proces dat zich voordoet wanneer vocht zich hecht aan de oppervlakte van een droogstof. Bij dit proces ontstaat bruikbare warmte voor (LTV) verwarming. Het omgekeerde proces heet desorptie. Door verwarming wordt de droogstof ontdaan van vocht. Xsorb gebruikt daarvoor restwarmte of warmte uit een duurzame bron, zomer-zonnewarmte bijvoorbeeld. Het proces van verwarmen en warmteopslag kan zich nagenoeg eindeloos herhalen zonder afbreuk te doen aan het sorptiemateriaal. Xsorb is uiterst duurzaam eenvoudig te installeren en laat zich uitstekend combineren met andere (bestaande) verwarmingssystemen. Om tegemoet te komen aan de toenemende koudevraag heeft Xsorb ook een duurzaam (vrij van chemische koelmiddelen) koelsysteem ontwikkeld.
Voor meer informatie: http://www.xsorb.nl "
Reactie via BouwProfs op Linkedin van Edwin Blijie (Ing. MRE), eigenaar BVG proces- en projectmanagement BV:

" Beste Michel, Interessante discussie die je hebt opgestart. Net als een van mijn voorgangers constateer ik ook dat de discussie regelmatig over de techniek gaat. Mijn interesse gaat uit naar de procesmatige kant.

Momenteel volg ik de opleiding Master City Developer aan de EUR. Voor de afronding daarvan schrijf ik een scriptie die in augustus ingeleverd dient te zijn. Mijn onderzoeksonderwerp heeft betrekking op de Duurzame Investeringen met betrekking tot Energiebesparende investeringen binnen Gebiedsontwikkelingen, waarbij ik stel dat deze alleen heel goed mogelijk kunnen worden gemaakt wanneer sprake is van een Integrale ontwikkeling. Buiten het feit dat er hier mensen zijn die ik graag zou willen benaderen voor aanvullende informatie zou ik graag een aantal vragen willen voorleggen: 
1)

Zijn er projecten aanwezig waarbij binnen een gebiedsontwikkeling ervaring is opgedaan met de toepassing van Duurzame Energiebesparende Investeringen (hoeft niet perse (alleen) WKO"s te zijn)? 
2) Zijn er partijen die veel ervaring hebben met de problemen waarmee men geconfronteerd wordt bij de invoering van Duurzame Energiebesparende Investeringen binnen gebiedsontwikkelingen. Ik denk hierbij aan financiële beperkingen (opbrengsten / kosten) maar ook aan juridische o.i.d.? 
3) Welke partijen hebben veel te maten met de procesmatige kant bij gebiedsontwikkelingen en duurzame energiebesparende investeringen. 

Alvast hartelijk bedankt voor jullie medewerking. "
Bij de ontwikkeling van 6 tot 10 woningen is de investering niet rendabel. dan kun je beter kiezen voor warmtepomptechnieken. Die zijn nu goed verkrijgbaar en niet duur. Te denken valt aan de Zubadan techniek en de Altherma techniek.


ir. Robert van Moorselaar zei:
Een erg interessant onderwerp.
Ik ben benieuwd of dit principe bij de ontwikkeling van 6-10 wooneenheden in landelijke omgeving is toe te passen.

Antwoorden op discussie

RSS

Wie zijn lid van BouwProfs?

© 2024   Gemaakt door Michel Eek.   Verzorgd door

Banners  |  Een probleem rapporteren?  |  Algemene voorwaarden

Google+