De bouw online verbonden.
De “Rc 5 discussie” is geen wervend uithangbord voor de Nederlandse bouw.
Chris Zijdeveld is voorzitter van de Nederlandse Passiefhuis stichting www.PassiefBouwen.nl. In de BouwProfs groep op Linkedin vraagt hij aandacht voor het volgende:
Op veel plaatsen lopen allerlei discussies over de vraag of een minimale isolatiewaarde die dan zou worden uitgedrukt als Rc 5 een ramp is voor de Nederlandse bouw. Zowel bij een deel van de achterban van Bouwend Nederland als bij de Neprom zijn er tegen die achtergrond nogal wat onheilsprofeten te signaleren.
Ik maak me over deze zwartkijkerij ernstige zorgen. We weten toch allemaal dat woningen voor de toekomst worden gebouwd en dat onze voorgangers helaas niet over de kennis en/of de materialen beschikten om goed geïsoleerde woningen te bouwen. Daarom is er aan die bestaande voorraad nog zoveel te doen. Maar als we nu nieuw bouwen op een (veel) slechter niveau dan mogelijk is kunnen we ons in elk geval niet beroepen op iets als “goed rentmeesterschap”.
Korte termijn rekensommen
We zouden toch allemaal moeten hebben geleerd van de goed bedoelde maar totaal verkeerde “rendabele isolatiedikte” die ooit door een grote ontwikkelaar werd geïntroduceerd en gehanteerd. Door korte termijn rekensommetjes zijn op basis hiervan tienduizenden woningen gebouwd die een slechter casco hadden met veel lagere isolatiewaarden dan toen al mogelijk zou zijn geweest.
Hoezo rentmeesterschap?
Het is zelfs voorgekomen dat terreinleidingen voor wijkverwarming ongeïsoleerd in de grond werden gelegd omdat een zelfde soort rekensommetje leerde dat de meest rendabele isolatiedikte betekende dat er in het geheel niet werd geïsoleerd. De toenmalige energieprijzen gaven, afgezet tegen de kosten van isolatie, aan dat het voordeliger was het energieverlies te nemen dan te isoleren.
Onnodig te zeggen dat geen van die installaties nog in bedrijf is en dat de ongebruikte leidingen liggen weg te rotten. Hoezo rendabel, hoezo toekomstvisie, hoezo rentmeesterschap?
RC 5 aan de lage kant
En met de protesten tegen Rc 5 dreigen we weer dezelfde kant op te gaan. Terwijl Rc 5 zelfs aan de lage kant is. In 1982 bouwde Kristinsson al woning met een hogere isolatiewaarde. Dankzij de toepassing van zonpassieve principes hadden die woningen minder dan 300 m3 gas per jaar nodig om warm te blijven.
Inmiddels is er veel meer ervaring met passief bouwen en ligt de norm op 150 m3 per jaar voor nieuwbouwwoningen. De isolatiewaarden voor deze woningen zijn doorgaans aanzienlijk beter dan een Rc 5.
Bij de Stichting PassiefBouwen.nl zijn meerdere bedrijven betrokken die dit soort passieve woningen zelfs zonder meerkosten aanbieden, mits ze vanaf het eerste begin bij het ontwerp betrokken worden. Wie voor deze ontwikkelingen de ogen sluit en kommer en kwel voorspelt zal keihard tegen de muur lopen. Wie beseft dat het goed is om zich op de hoogte te stellen van de mogelijkheden heeft binnenkort die kans. Op het Passief Bouwen Event dat van 9 – 11 oktober in ‘s Hertogenbosch plaats vindt worden hierover tientallen workshops gehouden en is een hele hal gevuld met bij passief bouwen betrokken bedrijven.
Sluit uw ogen niet. Loop niet klakkeloos aan achter het Rc 5 protest. Stel u in plaats daarvan op de hoogte van de feiten. Al blijft het natuurlijk uw nadrukkelijke recht om weloverwogen te kiezen voor achterstand. Ik zou het wel ernstig betreuren als u daarvoor koos.
Weergaven: 1188
Berichten in deze discussie
-
Permalink Antwoord van Ton Houtenbos op
-
Kijk, dit noemen ze gewoon toekomstvisie, dit hadden bouwers en ontwikkelaars in het verleden blijkbaar te weinig. Ze wisten in hun achterhoofd best dat de energie prijzen in de toekomst wellicht sterk zouden gaan stijgen, maar uiteraard kijkt men alleen naar het rendement op dat moment, dus waarom extra isoleren als een rekensommetje leert dat het tegen de toen geldende kubieke meter prijzen helemaal niet interessant was. Winst op korte termijn geniet bij ontwikkelaars dan altijd de voorkeur. Natuurlijk moeten we naar een Rc van 5 of hoger ! Energie wordt schaars en in de toekomst dus steeds duurder. Gewoon dwingen, anders komt het er echt niet van.
-
Permalink Antwoord van George Balsing op
-
Prima verhaal; duidelijk en realistisch.
De technische kanten zijn al jaren geleden ingevuld, bijvoorbeeld in de landen om ons heen. Het is geen kwestie van of, dan wel wanneer. Het is een kwestie van nu en hoe het best te doen. Daar is behalve kennis, een juiste mentaliteit voor nodig. Er lijkt me geen beter moment dan in de huidige 'een beetje moeilijke marktsituatie', om die traditionele mentaliteit af te gooien.Het wiel is al jaren geleden uitgevonden, de kinderziektes van de verschillende materialen zijn voor het grootste gedeelte al lang ondervangen.
Mentaal opschakelen; gewoon doen.
-
Permalink Antwoord van Claudia Bouwens op
-
Beste Chris,
Je refereert naar een onderzoek in opdracht van de partners van het Lente-akkoord Energiezuinige Nieuwbouw. Dit onderzoek wordt dit najaar uitgevoerd door Harm Valk van Nieman Raadgevende Ingenieurs.
Laat me dit onderzoek toelichten. Na de publicatie van de folder ‘Energiezuinige woningen ontwikkelen: de beste basis’ (december 2011, http://www.lente-akkoord.nl/2012/02/energiezuinige-woningen-ontwikk...) willen we robuuste maatregelen (waaronder goed geïsoleerde gebouwschil met drielaags glas) verder stimuleren en implementeren door praktijkervaringen met robuuste maatregelen te documenteren en te vertalen naar do’s en don’ts. De meeste aandacht krijgt de maatregel Rc=5,0 en hoger, omdat de minister aan de Tweede Kamer heeft laten weten deze maatregel per 1 januari 2015 in de bouwregelgeving op te nemen. We willen o.a. de volgende vragen beantwoord krijgen:
-In welke gevallen is de toepassing van Rc=5,0 onmogelijk, onhandig of sterk kostenverhogend? (Hoe) kan dit opgelost worden? Documentatie detailleringen en uitvoering.
-Is een hogere Rc-waarde op dit moment de beste maatregel? Bij hogere Rc-waarden wordt detaillering cruciaal. Zwakke punten zijn de aansluitingen bij kozijnen, dakaansluitingen, funderingen. Het effect van koudebruggen kan de hogere Rc-waarde teniet doen. Is het slimmer om eerst vooral de m2-isolatiewaarde van kozijnen en glas te verbeteren? Kortom: wat zijn de do’s en don’ts rond hogere Rc-waarde?
Na de startbijeenkomst (verslag zie http://www.lente-akkoord.nl/29-augustus-2012/) bezoeken we met zes bouwbedrijven drie woningprojecten in uitvoering en bespreken de praktijkervaringen en knelpunten. Zo hebben we afgelopen donderdag de Kroeven in Roosendaal bezocht, een houtskeletbouw passiefhuisproject met Rc=10,0 van BAM en VDM.
Het is dus géén protest tegen Rc 5,0. We willen weloverwogen de problemen boven tafel krijgen zodat die daarna getackeld kunnen worden. De door jou genoemde rekensommen komen inderdaad ook op tafel. Dat lijkt me niet meer dan logisch, omdat altijd een kostenafweging gemaakt wordt. Aan onheilsprofeten en zwartkijkerij hebben we echter geen boodschap. Op 22 november wordt het conceptrapport gepresenteerd (zie http://www.lente-akkoord.nl/2012/11/tweede-discussiebijeenkomst-rc-...). Chris, en andere belangstellenden, je bent/ jullie zijn van harte welkom.
-
-
De do's en don'ts bepalen lijkt me mede afhankelijk van de volledige kennis omtrent materialen die beschikbaar zijn, om bijvoorbeeld de Rc=5 te kunnen behalen.
De kennis omtrent super isolatoren, bijvoorbeeld, zoals die de afgelopen jaren, en nog, de markt bereiken, is vrijwel nihil te noemen; niet in de laatste plaats omdat men daar niet echt voor open staat. In de ons omringende landen, gaat men daar wat intelligenter mee om.
Enige maanden geleden was hierover een symposium in Brussel; "Bouwend Nederland", maar ook organisaties als de Neprom, schitterden hier bijvoorbeeld door grotendeels afwezig te zijn. Waarom? Niet omdat men op professionele wijze op zoek is naar oplossingen. Maar meer omdat men in de bestaande denk-cultuur blijft hangen. "wat de boer niet kent...."
Dat is en bljft jammer.
-
Permalink Antwoord van Carl-peter Goossen op
-
Wij zijn met de vereniging DNA in de bouw bezig om een omslag te weeg te brengen in de regio Arnhem Nijmegen op dit gebied. En zijn ook vorige week naar het gewest Brussel geweest, om te zien waarom zij overstag zijn gegaan om beter te isoleren en niet in de laatste plaats ook goed luchtdicht te bouwen. Dat gaat namelijk samen op. Je ziet dat het een "hardnekkig" probleem als deze in alle gelederen van de maatschappij aan de kaak moet worden gesteld. Het is niet alleen Neprom, maar ook de wil van de overheden, de bouw en niet te vergeten de consument. die laatste wordt daar met een lach benadert zie http://areyounormal.be/en/ Nu, vanaf 1 jan 2013 worden de eisen zo gesteld in het gewest dat de passiefhuis berekening PHPP de enige manier nog is om de maatregelen goed op elkaar afstemmen en daadwerkelijk te implementeren. Ze gaan daar nog niet zover dat er aan de internationale passiefhuis standaard wordt voldaan (15 kWh/m2/a of 10 W/m2) maar wel om de installaties, bouwkundig en bouwfysische oplossingen op elkaar af te stemmen. Je kan in feite zeggen dat het gewest Brussel alleen nog maar volgens passiefhuis rationalisatie gebouwd mag worden.
Zoals je ziet probeer ik het woord concept te vermijden, omdat het geen concept is maar een goede doorrekening van ALLE maatregelen die genomen moet worden om een fijn comfortabel huis te maken waar binnenhuis het lenteakkoord zorgt voor 365 dagen Lente! hahaha...
-
Permalink Antwoord van Hans Borra op
-
Beste Chris,
Ben het roerend met je eens en ook met Ton Houtenbos die stelt dat je het gewoon moet afdwingen. Met meer dan 30 jaar ervaring in de Nederlandse bouw moet het maar eens gezegd worden. Er is in dit land helaas geen mentaliteit dat we het beste uit onszelf willen halen. Dat zie je letterlijk overal in terug, niet in het minst in de huizen die we bouwen en die toch zouden moeten 'uitstralen' hoe we in dit land willen wonen. Op Scandinavië, Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk etc. lopen we lichtjaren achter.
Nee, Claudia Bouwens refereert weer eens aan een onderzoek van Nieman. Wéér een onderzoek, wéér een commissie, wéér een advies. Wat een onzin, ga gewoon goed en degelijk bouwen met respect voor mens en omgeving. En omdat de gemiddelde Nederlandse consument het onderwerp milieu ergens onder de schoenzolen heeft zitten, dwing alles keihard af. En daar heb je dan weer politici voor nodig met een toekomstvisie die verder gaat dan de termijn van 4 jaar, die ze meestal niet volmaken.Wij hebben de dramatische fout gemaakt om de natie 'op te voeden' met subsidies met als gevolg dat iedereen denkt dat men aan milieu kan 'verdienen'. Precies de reden dat we steeds verder achterop raken, want als het subsidiepotje weer eens leeg is, gaat vervolgens iedereen weer achterover leunen.
De "Bouw" moet oppassen geen 'achterlijke bedrijfstak' te worden, die stelling durf ik gerust aan.
Als uitvinder moest me dat even van het hart, voor de rest blijf ik optimistisch hoor ;-).
-
-
Beste Hans,
ik kan me voorstellen dat je kwaad wordt op al die commissies en onderzoeksrapporten, ga het gewoon DOEN! Maar als je met mensen praat over dit onderwerp weten heel veel mensen je het tegendeel te vertellen. meer dat een Rc van 5 doet niets meer heeft lang vast gezeten in de EPC berekening die de extra isolatie afstompte. Dus dat was dan ook zo! Gelukkig is er een kleine kentering in de EPG, maar dat is nog niet voldoende.KENNIS is te laag in de bouw, en ben dan ook geheel eens met de stelling dat de bouw verwordt tot een 'achterlijke bedrijfstak'. Vooral het middenkader die weinig bijscholing geniet maar de 'bouw' wel de beslissers zijn op het gebied van techniek maken het probleem het grootst.
Het Lenteakkoord van 2008, geeft fijntjes aan waar het probleem ligt. En die moeten we NU oplossen om 2050 te kunnen halen: alle gebouwen in NL energieneutral of zelfs energie +!
-
Permalink Antwoord van andries laane op
-
Beste Chris,
Natuurlijk ben ik het als voorstander van passief renoveren met je eens.
Claudia,
Renoveren op passief niveau is niet alleen mogelijk met een nieuwe schil aan de buitenzijde, zoals bij de Kroeven is aangetoond. Ook "monumentale" metselwerkgevels kunnen passief gerenoveerd worden. We renoveerden De Sleephellingstraat in Rotterdam in de vrije sector en De Binnengasthuisstraat in Zwolle in de sociale sector tot passief niveau. Ook dat kan dus.
Ja, het is belangrijk om daarbij goed te detailleren. Maar om dat als een bezwaar te zien voor verhoging van de Rc waarde gaat me te ver. Een mogelijk gebrekkig kennisniveau op dit moment mag de ontwikkeling toch niet bepalen. Juist door zeer goede isolatieniveaus verplicht te stellen wordt het kennisniveau in de bouw op het vereiste niveau gebracht. En dat wordt hoog tijd. We lopen jaren achter bij onze landsburen. Nu verhogen tot Rc=5 betekent in mijn idee dat we die projecten voor 2050 weer moeten upgraden. Zo krijgen we Nederland nooit energieneutraal!
Ik sluit me dus aan bij Carl Peter. Gewoon Doen!
Andries Laane
documentatieboekje Sleephellingstraat
documentatieboekje Binnengasthuizen
-
Permalink Antwoord van Marc Groot Koerkamp op
-
Als particulier heb ik mij de afgelopen tijd ook eens verdiept in hoeverre het passief bouwen interessant is voor mij en voor mij heeft het afgedaan. De extra energiebesparing door van rc=5 naar bijvoorbeeld rc=10 te gaan neemt exponentieel af met de extra isolatiedikte.
Bij een warmteverliesberekening om om de effecten van rc=7 t.o.v. rc=5 te bereken kwam ik over 150m2 uit op ca 500Kwh minder warmteverlies. Aangezien ik voor een warmtepomp ga (brine/water) met LTV zou dat betekenen dat ik met één zonnepaneel meer, energiezuiniger zou zijn dan de rc waarde met 2 te verhogen. Het zou dus waanzin zijn om in mijn situatie voor rc=10 te opteren.
Voor de toekomstvastheid van de keuze rc=5, ik verwacht dat de salderingsregeling er af gaat en dat je in de winter daarom niet veel aan zonnepanelen zal hebben. In de winter zal je dan dure stroom bij moeten kopen. Tegelijkertijd verwacht ik in de toekomst een oplossing om op een rendabele manier de opgewekte stroom in de zomer te bufferen voor de winter. Daarmee zou dat probleem gelijk zijn opgelost. En dan zijn er ook nog de ontwikkelingen op het gebied van LENR (zie http://www.e-catworld.com/ ) die, wanneer het geen vaporware is, in één keer afrekenen met fossiele energie. Energie kost dan bijna niks meer en de vervuiling is nul. Isoleren met meer dan RC=5 zou dan helemaal achterhaald zijn.
Samengevat, door naar alleen de isolatiewaarde te kijken en de wijze van energieopwekking niet mee te nemen kunnen er nog wel eens verkeerde keuzes gemaakt worden.
Welkom bij
BouwProfs
© 2024 Gemaakt door Michel Eek.
Verzorgd door
