De bouw online verbonden.
Is de alliantie het bouwcontract van de toekomst?
(Bron: Universiteit van Tilburg)
" De scheiding tussen ontwerp en uitvoering van bouwprojecten levert problemen op. "
In zijn afscheidsrede op 23 april aan de Universiteit van Tilburg pleitte hoogleraar bouwrecht Matton van den Berg daarom voor het Anglo-Amerikaanse contractmodel van de alliantie. Daarin zijn de contractpartijen partners.
De scheiding tussen ontwerp en uitvoering in de bouw, nodig voor een scherpe prijsstelling in het aanbestedingsstelsel, heeft volgens hoogleraar Van den Berg geleid tot een te zwakke positie van de aannemer als contractpartij. De bouwer kan geen invloed uitoefenen op het ontwerp – terwijl hij daar vaak wel de aansprakelijkheid voor draagt –, omdat wordt afgeweken van de UAV-voorwaarden (Uniforme Administratieve Voorwaarden voor de uitvoering van werken). Deze voorwaarden sluiten de aansprakelijkheid van de aannemer voor het ontwerp uit.
Gedragscode
Om de aansprakelijkheid en risico’s evenwichtiger te verdelen, moet er een gedragscode komen, vindt de hoogleraar. Naleving van de UAV is overigens ook in het belang van de opdrachtgever, want onvoorzien werk wordt toch doorberekend als meerwerk, of in de vorm van minder goede kwaliteit. Met alle gevolgen van dien.
Samenbrengen
Maar voor een structurele oplossing moeten ontwerp en uitvoering weer bij elkaar worden gebracht, stelt Van den Berg. Dat gebeurt tot op zekere hoogte met de bouwteam methode, waarbij de aannemer al in de ontwerpfase kan worden ingeschakeld als adviseur. Nog verder gaat het geïntegreerde concept. Daarbij wordt de ontwerpfunctie geheel of gedeeltelijk aan de bouwer overgedragen. De beste oplossing is echter het Anglo-Amerikaanse alliantiemodel, waarin opdrachtgever en aannemer partners zijn. Dit model is vooral geschikt voor grote, complexe bouwprojecten.
Besparen
In een alliantie zijn de belangen van de partijen niet meer tegengesteld: de partners delen winst en verlies volgens zorgvuldige afspraken. Omdat ze de risico’s samen beheersen, kunnen ze tijd en geld besparen. In Nederland heeft ProRail het al met succes toegepast.
Wat vindt u van het idee van hoogleraar Van den Berg om de Alliantie als bouwcontract van de toekomst te beschouwen? Past het in het Nederlandse model, en de Nederlandse cultuur om de contract partijen partners te laten zijn?
De scheiding tussen ontwerp en uitvoering in de bouw, nodig voor een scherpe prijsstelling in het aanbestedingsstelsel, heeft volgens hoogleraar Van den Berg geleid tot een te zwakke positie van de aannemer als contractpartij. De bouwer kan geen invloed uitoefenen op het ontwerp – terwijl hij daar vaak wel de aansprakelijkheid voor draagt –, omdat wordt afgeweken van de UAV-voorwaarden (Uniforme Administratieve Voorwaarden voor de uitvoering van werken). Deze voorwaarden sluiten de aansprakelijkheid van de aannemer voor het ontwerp uit.
Gedragscode
Om de aansprakelijkheid en risico’s evenwichtiger te verdelen, moet er een gedragscode komen, vindt de hoogleraar. Naleving van de UAV is overigens ook in het belang van de opdrachtgever, want onvoorzien werk wordt toch doorberekend als meerwerk, of in de vorm van minder goede kwaliteit. Met alle gevolgen van dien.
Samenbrengen
Maar voor een structurele oplossing moeten ontwerp en uitvoering weer bij elkaar worden gebracht, stelt Van den Berg. Dat gebeurt tot op zekere hoogte met de bouwteam methode, waarbij de aannemer al in de ontwerpfase kan worden ingeschakeld als adviseur. Nog verder gaat het geïntegreerde concept. Daarbij wordt de ontwerpfunctie geheel of gedeeltelijk aan de bouwer overgedragen. De beste oplossing is echter het Anglo-Amerikaanse alliantiemodel, waarin opdrachtgever en aannemer partners zijn. Dit model is vooral geschikt voor grote, complexe bouwprojecten.
Besparen
In een alliantie zijn de belangen van de partijen niet meer tegengesteld: de partners delen winst en verlies volgens zorgvuldige afspraken. Omdat ze de risico’s samen beheersen, kunnen ze tijd en geld besparen. In Nederland heeft ProRail het al met succes toegepast.
Wat vindt u van het idee van hoogleraar Van den Berg om de Alliantie als bouwcontract van de toekomst te beschouwen? Past het in het Nederlandse model, en de Nederlandse cultuur om de contract partijen partners te laten zijn?
Weergaven: 2123
Berichten in deze discussie
-
Permalink Antwoord van Joost Jan Dorrestijn op
-
Helemaal mee eens.
Het project in de initiatief fase aanbesteden op basis van de ervaring, de gemaakte referentieprojecten, de prijzen, uurtarieven, toeslagen en opslagen van de aannemer. Vervolgens verder in bouwteam, turn-key of pps.
Dit zal de kwaliteit van gebouwen zeker ten goede komen en bijdragen tot een eerlijkere risicoverdeling en leiden tot een betere relatie tussen opdrachtgever en aannemer.
-
Permalink Antwoord van Carl-peter Goossen op
-
Ik ga er direct voor! Heb vroeger veel Tenders gedaan waar wij als ontwerpende partij samen met de maak partners inschreven op een werk. Dit waren vaak anaerobe vergistingsinstallaties ed. Ook voor Pro rail mocht ik meewerken aan de brug over de IJssel voor de Hanze lijn hier was ook zo'n constructie.
Ik zie het wel zitten in de utiliteitsbouw om samen op te gaan voor een inschrijving. BIM helpt dan om snel de prijzen aan de objecten te hangen. Je kan veel efficiënter werken! Door gebruik te maken van Morfologisch ontwerpen worden alle in's en outs van het project bekeken waardoor de kennis van alle partijen direct ingezet kan worden om snel tot een prijs te komen met een laag risico.
Wie wil samen met mij een alliantie aangaan?
-
Permalink Antwoord van Bas van der Zanden op
-
Wij kunnen ons ook helemaal aansluiten bij deze oproep.
Gelukkig hebben wij de kans gekregen om dit samen met onze opdrachtgever en architect afgelopen jaar bij een project van 48 jongerenwoningen te Den Bosch in praktijk te brengen.
Door vanaf het eerste begin samen aan tafel te zitten en gezamenlijk in te spannen om tot de BESTE oplossing te komen blijkt er veel meer mogelijk te zijn in onze bouwkolom, vandaar dat wij helemaal geloven in deze oproep.
We hebben wel ervaren dat vertrouwen een absoluut sleutelwoord is om dit succesvol in de praktijk te brengen. Alle bij dit project betrokken partijen kunnen onderstrepen dat werken op basis van helder omschreven prestatie eisen veel meer aansluit bij de gewenste bouwopgave, dan op basis van een bestek tegenover elkaar aan tafel te zitten.
Wij vernemen graag, welke ervaringen andere partijen hiermee hebben.
Gegroet Bas van der Zanden
Huybregts Systeembouw
-
Permalink Antwoord van Dick Jonkers op
-
In 2007 is de omlegging van de N201 rond Aalsmeer als Alliantie gestart ( aanbesteed als D&C met de intentie om te bouwen naar een alliantie). Een succesvolle wijze van realisatie. Als voorzitter van de Raad van Bestuur heb ik met mijn mede bestuurleden vooral de eerste maanden gewerkt aan de (cultuur)omslag in denken bij zowel de opdrachtgever ( provincie Noord Holland) als opdrachtnemers ( Heijmans/BosKalis). Voorwaarde voor succes is een voldoende omvang van het project én mogelijkheden om besparingen door te voeren in tijd/geld door slimme technische en logistieke oplossingen. Belangrijk is dat de opdrachtgever een heldere vraagspecificatie heeft waartegen alle optimalisaties op lifecycle niveau afgewogen en geprijsd kunnen worden.
-
Permalink Antwoord van Michel Eek op
-
Reactie via de BouwProfs groep op Linkedin van Harrie Evers, eigenaar NormTEQ:
" Prima idee / voorstel! Als we dan gelijktijdig de Lean-management principes toevoegen, met daarin alle belangrijke deel-opdrachtnemers én hun gespecialiseerde kennis van producten en systemen wordt het echt een werkend concept. "
-
-
Reactie via de BouwProfs groep op Linkedin van Sofie Vermaut, Marketing & PR assistent Van Marcke:
" Zien jullie hierin ook mogelijkheden om deze partnership nog verder door te trekken en bijvoorbeeld een verdeler van sanitair en verwarmingsmaterialen, met energie en milieu experten, te betrekken in het verhaal? De productkennis die deze partner kan aan de dag leggen is immers zeker niet te onderschatten. "
-
Permalink Antwoord van Andre Letsch op
-
Reactie via de BouwProfs groep op Linkedin van Remco Ooijen, Manager/Partner bij BIM Intelligence B.V.:
" Ik sluit mij aan bij alle vorige 'sprekers, maar in het bijzonder bij de heren Letsch en Evers. BIM (Bouw Informatie Model) kan hierin een geweldige tool zijn. Een digitaal informatiemodel opgebouwd uit visualisaties (3D) en een database (inhoud model). In teamverband het te realiseren product in een virtueele omgeving opzetten waarbij alle PARTNERS inspraak hebben en verantwoording dragen. Samen naar een optimum werken.
Dit laaste dient nog wel te worden gegoten in een samenwerkingsmodel specifiek gericht op BIMMEN. In- en output moet namelijk gedefinieerd worden want anders verkrijgen we uiteindelijk dezelfde problemen/uitdagingen die ontstaan bij bijvoorbeeld het bouwteammodel. Verwachting sluit niet aan bij de realiteit - deseceptie alom en iedereen vraagt zich af waarom ze uberhaupt in een bouwteammodel zijn gestapt.
Alliantievorming geeft die ruimte minder en zou dus in combinatie met BIM en LEAN een succesvol 'team' kunnen vormen. Dan blijft uiteraard wel van belang een samenwerkingsmodel op te zetten. "
-
Permalink Antwoord van BouwProfs Redactie op
-
Bericht via de BouwProfs groep op Linkedin van Sandra Winkel, commercieel manager Hemubo Bouw B.V.:
" Ik heb voorheen in de utiliteitsbouw gewerkt en nu in de woningbouw (renovaties). Binnen de woningbouw (corporaties) wordt er al veel in bouwteam gewerkt, binnen de utiliteitsbouw een stuk minder (voor de grotere projecten dan).
Ik ben ervan overtuigd dat het werken in een bouwteam uiteindelijk leidt tot minder faalkosten en een beter resultaat voor de eindgebruiker. Als architect wordt er nl. nog te vaak alleen gedacht aan de esthetische kant en niet aan de functionaliteit. "
-
Permalink Antwoord van Onno Koster op
-
Ikzelf kan me niet vinden in dit soort allianties gezien ik van mening ben dat ze op termijn de verkeerde uitkomsten bied.
In de laatste alinea 'besparen' van de topic staat: "In een alliantie zijn de belangen van de partijen niet meer tegengesteld: de partners delen winst en verlies volgens zorgvuldige afspraken". En daar zit nu net de crux!
We hebben de bouwfraude net (achter) de rug, de financiële crisis nog aan de oppervlakte en men is al weer bezig een gedragscode belangenverstrengeling in de hand te werken. When will we learn from the past?
Feitelijk geeft het ProRail op termijn -in dit voorbeeld van de topic- een nog grotere en bevoorrechte positie dan het al had. Andere partijen doen niet meer mee of vallen onder de vlag van ProRail de 'Dominator'.
Gelijk rijst bij mij de retorische vraag of diens onderaannemers van ProRail een zelfde alliantie met ProRail verkrijgen in de verdeelsleutel risico, winst en verlies volgens (zorgvuldige) afspraken. Met deze alliantie in de hand behoud je een bestaand probleem in een andere vorm en versterk je de bestaande problemen onderaan de hiërarchie structuur. En dus, een averechts affect!
De opdrachtgever/ ontwikkelaar, de Architect/ ontwerper, de adviseur, de aannemer en diens neven- en onderaannemers/ leveranciers of een combinatie van deze vertegenwoordigd, zullen nimmer een contractvorm kunnen aannemen waarin belangen niet tegengesteld zijn. Het delen in risico's is onnatuurlijk, dit alleen al tegen de eigenrisico's van diens onderneming en verplichtingen.
De alliantie zal de problemen niet verhelpen, de risico's verdelen of wegnemen, winst en verlies delen als een ambitieuze heerschap naar harmonie dat samenwerking heet in de vorm 'Provit for all'. Het gaat alle natuurlijke eigenschappen van de mens en diens veranderlijke omgeving en situaties te boven. Remember 'Greed is Good because Greed is they Addiction', ' Risks we calculate and Profits will dominate on one side of the line', 'Yes we can!! ' and ' Do nothing about that!'. It's history that's becoming on us.
Ik heb niets tegen samenwerking, integendeel! Echter een bondgenootschap als verdrag in deze vorm, is de posities van de grotere machten nog machtiger en mistig maken. Dit terwijl we juist bezig zijn om de omgangsvormen en uitkomsten van problemen meer transparant te krijgen.
Een verduurzaamde coöperatie in de eigen sector(keten), begint bij het loslaten van uitgediende tradities. We zijn teveel bezig het traditionele een nieuw jasje te geven wat nieuw oogt of aanvoelt maar zeker niet is.
Een gedragscode dat het moeilijker al dan niet mogelijk maakt om af te wijken van het UAV zou daarnaast evenwel passend zijn. Hoewel de U.A.V. 1989 en de STABU-Standaard geen dwingendrechtelijk karakter hebben, het zijn immers geen wetten, is het niet de bedoeling om in een STABU-bestek veelvuldig af te wijken van beide sets zogenaamde bouwbreed gedragen documenten.
En als men dan toch wil afwijken, dan moet(en) de afwijking(en) natuurlijk wel redelijk en billijk zijn!
Eenieder dient dus altijd zeer alert te zijn naar de inhoud van een bestek en diens revisies.
Goede bestekken, bestaan die overigens nog?
-
-
Reactie via de BouwProfs linkedin groep van Remco Ooijen, Manager / partner BIM Intelligence B.V.:
" Uiteraard is daar waar er goede afspraken zijn gemaakt met het bouwteammodel hele mooie en winstgevende projecten te realiseren. Het vervelende van het bouwteammodel is dat het niet gedefinieerd is. Wie doet wat, wanneer en in welke kwantiteit en kwaliteit. Wat moet de opdrachtgever voor input leveren om de output datgene te laten zijn wat een ieder verwacht.
Mijn ervaringen voor wat betreft samenwerkingsvormen bedragen een kleine 15 jaar waarin ik veel projecten ook op bouwteam basis heb mogen begeleiden. Ondanks de goede verstandhoudingen en de mogelijke ogenschijnlijk duidelijke afspraken liep het met regelmaat mis in deze teams. Misschien lag het aan mij. Denk het niet.
Zoals aangegeven ' de architect denkt over het algemeen aan de esthetische kant en niet aan de functionele' Het bouwteam regelt hier in basis niets in. Als je het treft dat de opdrachtgever ook nog eens visueel is ingesteld dan heb je vier handen op 1 buik. Als aannemer mag je dan de blaren op je tong praten om de zo broodnodige functionaliteit voor de eindgebruiker alsnog in het ontwerp terug te krijgen of uberhaupt erin te krijgen.
In veel bouwteams is de architect koploper daar hij/zij al in een veel eerder stadium met de opdrachtgever om de tafel zitten als dat de overige 'partners'.
Uiteraard zou dit bij eigen ontwikkeling anders vorm kunnen/moeten worden gegeven.
Bij alliantievorming is iedereen partner omdat ze ook allemaal direct met hun verdienmodel aan tafel zitten. Ze hebben een gemeenschappelijk doel.
Bij bouwteam is dit veel minder aan de orde. Kennis en kunde wordt ingebracht (zover als men dat wilt of bezit) maar iedereen houdt zijn of haar verdienmodel buiten het zicht van de overige partners.
Dit wordt uiteraard ook ingegeven door de opdrachtgevers. Vooraf afspraken maken over de AK dekking en het winstpercentage zorgt voor transparantie en maakt dat je met alle partners daadwerkelijk naar kostprijs kan gaan. Het principe van 'leven en laten leven'.
Dit zou ultiem zijn. Maar hiervoor moet wel volledig vertrouwen en inzet zijn bij alle deelnemers.
Concluderend - bouwteam is zeker geen verkeerde samenwerkingsvorm maar het kan in mijn optiek beter. "
-
-
Reactie via de BouwProfs groep op Linkedin van Arjan Schothorst, Algemeen directeur Schutte bouw & ontwikkeling:
" Dat een andere samenwerkingsvorm gewenst is dan alleen selectie op prijs is voor mij een gegeven. Echter ik merk dat we met verschillende leeftijdgeneraties te maken hebben. Onze bouw cultuur is daarom één van de grootste uitdagingen. We kennen nog steeds de traditionele bouwer die slimmer wil zijn dan de rest.
Ook de projectmanagementbureau's die de afgelopen jaren uitstekend positie hebben verworven als het gaat om de functie van vertrouwenspersoon tussen de vragende markt en de aanbiedende partijen. Echter alleen ee inspanningsverplichting (ik doe mijn best) in plaats van een resultaatverplichting. En natuurlijk de traditionele opdrachtgever die alleen op prijs wil selecteren.
Het grote voordeel wat ons bedrijfstak kan en wil is dat wij een resultaatverplichtingen aangaan. Wij zijn in staat om samen met de andere partijen (leveranciers en onderaannemers) in de keten daadwerkelijk onze opdrachtgever van dienst te kunnen zijn met zijn vraagstelling. En ik zie dat veel architecten deze mening delen. Ook deze groep ondernemers willen meer keten geintegreerd werken. Als wij het voor elkaar krijgen op een andere manier samen te werken en daar de risico's te managen waar ze het beste beheerst kunnen worden dan ben ik ervan overtuigd dat we alleen al door efficientie en nauwelijks of geen faalkosten we een beter product kunnen bieden tegen een lagere prijs en voor de aanbiedende partijen een beter rendement. En laten we dan niet meer sturen op aanschafprijs maar op total cost of ownership. Want immers het gebouw staat er 40 jaar en de discussie waar wij het met elkaar over hebben gaat alleen maar over aanschafwaarde??
Laten we dan ook producten gebruiken die zichzelf hebben bewezen en als er een nieuw product gekozen wordt daar een pot risico voor afspreken. Hoe goed ook de verkoper zijn product garandeerd en verkoopt. (ervaring vanuit het verleden)
Kies een gezamelijk doel. Bespreek met elkaar wat we willen bereiken (ook financieel). Laat de klant open zijn als het gaat om budgetten en verras je klant met hoe de samenwerking anders kan in de bouw.
Dus ja een andere samenwerking is wenselijk. En of die alliantie heet dat weet ik niet?
Een mooi voorbeeld van een geslaagde samenwerking is de Waardse Alliantie geweest.
Ik ben overigens benieuwd wat de reden is dat de bouwpartners afstandelijk doen? Het enige wat ik me kan voorstellen is dat vanuit de cultuur alle verantwoordelijkheden en risico's door middel van super dikke contracten bij de aanbiedende partijen neergelegd wordt. Ook alle afwijkingen op de UAV die bedacht worden is een mooi voorbeeld. Hennes de Ridder had een paar weken geleden in Cobouw een mooie analyse over hoe de afgelopen decenia de contractvorming en ook het verschuiven van risico's heeft plaatsgevonden. Een mooie en heldere analyse. Conclusie was wel dat het ook een decenia kost om de nieuwe rollen op een juiste manier in te vullen. Zoals bijvoorbeeld Alliantie.
Als we op een andere wijze (echt) willen samenwerken dan betekent het ook dat we in elkaar moeten investeren en elkaar moeten respecteren voor ons vak.
Een leuke uitdagiging waar ik klaar voor ben. Gun mij dat ik een normale boterham kan verdienen en ik zorg ervoor dat de klant het dubbel en dwars terug krijgt. En ja resultaat verplicht. Dat kan ik namelijk garanderen. "
-
-
Reactie via de BouwProfs groep op Linkedin van Marcel Bullinga, Futurist:
" Gedeeld risico, gedeelde winst, gedeeld verlies. Weg met de strikte scheiding tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers. Dat is de toekomst. "
- ‹ Vorige
- 1
- 2
- Volgende ›
Welkom bij
BouwProfs
© 2024 Gemaakt door Michel Eek.
Verzorgd door
