De bouw online verbonden.
Is de architect de aangewezen persoon om de bouw te regelen?
In Rotterdam wil men graag dat architecten een centrale rol gaan spelen in het bouwproces. Of het gaat om toezicht tijdens de bouw, de aanvraag van vergunningen of het toetsen van bouwplannen, de architect moet de kwaliteit gaan borgen.
Het onderzoeksproject 'Architect aan zet' moet inzage geven of het voordelen oplevert als de kwaliteitsborging door marktpartijen gezamenlijk gebeurt. Nu speelt de gemeentelijke overheid nog een centrale rol waardoor volgens sommigen het hele bouwproces, van idee tot realisatie, minder snel en inefficiënter verloopt.
Wat vind jij, is de architect de aangewezen persoon om de processen in het bouwproces te coördineren? En is het de juiste weg om de gemeente minder verantwoordelijkheid te geven als het gaat om kwaliteitsborging?
Weergaven: 2028
Berichten in deze discussie
-
Permalink Antwoord van Tony Koster op
-
Ha David,
Goed te lezen dat je het met me eens bent! Als de architect (ik wou de m/v discussie er buiten laten, minder relevant denk ik) er wel goed voor opgeleid zou zijn zou het nog een interne spanning in zijn functie betekenen die je mi beter niet kunt hebben. Ik doel dan op de spanning een excellent ontwerp maken versus het budget wat beschikbaar is. Een architect heeft primair als rol een zo goed en mooi mogelijke gebouw te maken. Mijn ervaring is dat het resultaat juist beter wordt als de bewaker van het budget en de ontwerper twee verschillende partijen zijn die, met respect voor elkaar, hun eigen rol zo goed mogelijk invullen. Dit zorgt er voor dat partijen de scherpte op gaan zoeken wat het eindresultaat alleen maar ten goede komt. Je zou beide functies door verschillende personen in een architectenbureau kunnen laten uitvoeren, maar ook daarvan lopen er teveel slechte voorbeelden rond en blijkt de architect toch vaak dominanter dan zijn projectleider te zijn. Ik hou het dus nog steeds op een 'nee'.
David Meijer zei:Ha Tony,
Dat ben ik wel met je eens en volgens mij ligt de focus van de discussie nu op kennis en kunde van de beroepsgroep. Dat die voor verbetering vatbaar is onderschrijf ik onmiddelijk. Ik zie bij DBFMO-achtige tenders de (grotere) architectenburo's prima opereren in een veel bredere context dan alleen ontwerpen.
De vraag zou dus breder getrokken mogen worden: als de architect (wel) goed is opgeleid zou hij (m/v) die rol dan wel moeten vervullen. Integrale regie/ontwerp, geen breuk tussen ontwerp en uitvoering etc.
En wat betekent dat dan voor het inkopen van die discipline?
Tony Koster zei:Het antwoord op de stelling is in mijn beleving 'nee'. Architecten worden in Nederland niet opgeleid om het totaaloverzicht over een project te hebben en een project van A tot Z aan te sturen. De focus ligt bij een architect op het ontwerpen van een goed gebouw, terwijl de aansturing van een project meer is dan een ontwerp maken. Zeker bij grotere projecten speelt een integrale aanpak inclusief het managen van de omgeving een grote rol die een architect niet snel pakt. Een totaalproject aansturen behelst meer en vraagt een bredere benadering en andere skills dan die ik bij (de meeste) architecten zie.
-
Permalink Antwoord van Henk Slijp op
-
Het valt op dat veel disciplines zich de centrale rol toe-eigenen in het bouwproces. Dat onderschrijft mijn eerdere stelling dat het de keus van de opdrachtgever is die centrale rol in te vullen. Hoe hij/zij dat doet is afhankelijk van de kennis en kunde aanwezig bij de opdrachtgever en de betreffende bouwopdracht. Als dit niet duidelijk gebeurt bestaat er dus het risico van meerdere kapiteins op één schip, omdat binnen de verschillende disciplines verschillende opvattingen zijn over wie de centrale rol heeft.
-
Permalink Antwoord van George K.I. Ang op
-
"De" architect is NIET de aangewezen persoon om "De Bouw" te regelen, evenmin als een ander persoon dat kan zijn........Het gaat m.i. om de volgende preciseringen:
- De architecten functie is de belangrijkste bouwprocesfunctie om integrale gebouwkwaliteit (de samenhang in gebruiks-, economische- en technische kwaliteit) te kunnen waarborgen, omdat:
- Het architectonische concept het eerste prototype in de vroege fasen van het proces is van het gerede gebouw, waardoor dus de samenhang der delen in zicht gebracht wordt en omdat:
- Integrale kwaliteit uitsluitend bestuurd kan worden vanuit deze samenhang.
- De coördinatie van het bouwproces moet dus vanuit dit besturingsmechanisme worden ingericht, onder verantwoordelijkheid van de partij die de financi¨le en economische verantwoordelijkheid van het eindresultaat draagt.
Daarnaast zijn er enkele essentiële factoren waaraan bouwkwaliteitsborging ten grondslag ligt:
- De soort van opgave en de keuze van de architect (cq. groot of klein, gespecialiseerd of willekeurig architectenbureau),
- De ambitie van de opdrachtgever en de keuze van de architect,
- De (vanuit economische en organisatorische motieven) verkozen bouwcontractvorm (traditioneel proces waarbij ontwerp en bouw is gescheiden, of geïntegreerd waarbij ontwerp en bouwuitvoering als 1 product gekoppeld zijn, met ev. onderhoud/financiering/exploitatie naar keuze erbij).
- In het traditionele proces is de architect van nature de procesleider namens de opdrachtgever (vertrouwensman/vrouw), en zijn de risico's op bouw- en ontwerpfouten in het algemeen voor rekening van de opdrachtgever.
- In geval van geïntegreerde contractvormen blijft de architectenfunctie de enige die integrale kwaliteit kan waarborgen, maar kan de rol van de architect in het proces niet leidend zijn, omdat de economische risico's van het eindresultaat (zoals ongewenst hoge exploitatiekosten, onderhoudskosten, energiekosten, gebruikskosten etc) niet op hem kunnen worden verhaald, en in handen zijn van de procespartij die het totaalresultaat heeft aangeboden en dus het totale financieel-economische projectrisico draagt.
- Dee procespartij doet er dus goed aan de architect deze juiste rol in het proces te geven en zijn aanbevelingen terzake te volgen tenzij daarmee concrete projectrisico's Worden gelopen; en dan beslist dus de partij die het totaalrisico draagt.
Samenvattend kan de vraag of "de architect de aangewezen persoon is om de bouw te leiden" niet eenduidig beantwoord worden......en mocht iemand dat toch doen, dan leidt elk antwoord m.i. tot een eindeloze discussie vanuit allerlei tegengestelde belangen van partijen in het bouwproces.
-
Permalink Antwoord van Dick Ottervanger op
-
George, ben het helemaal met je eens en had zelf heel vroeg in deze discussie ook iets dergelijks aangegeven, maar jij omschrijft het zoveel mooier en precieser. Well done!
Dick Ottervanger
George K.I. Ang zei:"De" architect is NIET de aangewezen persoon om "De Bouw" te regelen, evenmin als een ander persoon dat kan zijn........Het gaat m.i. om de volgende preciseringen:
- De architecten functie is de belangrijkste bouwprocesfunctie om integrale gebouwkwaliteit (de samenhang in gebruiks-, economische- en technische kwaliteit) te kunnen waarborgen, omdat:
- Het architectonische concept het eerste prototype in de vroege fasen van het proces is van het gerede gebouw, waardoor dus de samenhang der delen in zicht gebracht wordt en omdat:
- Integrale kwaliteit uitsluitend bestuurd kan worden vanuit deze samenhang.
- De coördinatie van het bouwproces moet dus vanuit dit besturingsmechanisme worden ingericht, onder verantwoordelijkheid van de partij die de financi¨le en economische verantwoordelijkheid van het eindresultaat draagt.
Daarnaast zijn er enkele essentiële factoren waaraan bouwkwaliteitsborging ten grondslag ligt:
- De soort van opgave en de keuze van de architect (cq. groot of klein, gespecialiseerd of willekeurig architectenbureau),
- De ambitie van de opdrachtgever en de keuze van de architect,
- De (vanuit economische en organisatorische motieven) verkozen bouwcontractvorm (traditioneel proces waarbij ontwerp en bouw is gescheiden, of geïntegreerd waarbij ontwerp en bouwuitvoering als 1 product gekoppeld zijn, met ev. onderhoud/financiering/exploitatie naar keuze erbij).
- In het traditionele proces is de architect van nature de procesleider namens de opdrachtgever (vertrouwensman/vrouw), en zijn de risico's op bouw- en ontwerpfouten in het algemeen voor rekening van de opdrachtgever.
- In geval van geïntegreerde contractvormen blijft de architectenfunctie de enige die integrale kwaliteit kan waarborgen, maar kan de rol van de architect in het proces niet leidend zijn, omdat de economische risico's van het eindresultaat (zoals ongewenst hoge exploitatiekosten, onderhoudskosten, energiekosten, gebruikskosten etc) niet op hem kunnen worden verhaald, en in handen zijn van de procespartij die het totaalresultaat heeft aangeboden en dus het totale financieel-economische projectrisico draagt.
- Dee procespartij doet er dus goed aan de architect deze juiste rol in het proces te geven en zijn aanbevelingen terzake te volgen tenzij daarmee concrete projectrisico's Worden gelopen; en dan beslist dus de partij die het totaalrisico draagt.
Samenvattend kan de vraag of "de architect de aangewezen persoon is om de bouw te leiden" niet eenduidig beantwoord worden......en mocht iemand dat toch doen, dan leidt elk antwoord m.i. tot een eindeloze discussie vanuit allerlei tegengestelde belangen van partijen in het bouwproces.
-
Permalink Antwoord van Derk Budde op
-
De tijd van Berlage waarin de architect ook bouwmeester was, is inmiddels ver achter ons!
Als projectmanager bij een architectenbureau heb ik ondervonden dat er een behoorlijke discrepantie kan optreden als de PM door de opdrachtgever is aangesteld voor de directievoering in dienst van de architect.
Dit onderscheid tussen architect en PM was binnen het bureau natuurlijk gemaakt om de onafhankelijk en het vermijden van belangenverstrengelingen te benadrukken. Hierdoor had de architect de volledige vrijheid om zich te richten op het ontwerp en het creatieve proces. Daartegen was het de taak van de PM om het proces met behulp van diverse beheersaspecten (GOTIK) in goede banen te leiden.
In de praktijk bleek het soms dus lastig om kritische te zijn op technische aspecten (zoals detaillering) met een hoog esthetische gehalte. Of " esthetische voortschrijdend inzicht " met verstrekkende gevolgen voor geld en/of planning. De stelling " wie betaald bepaald " krijgt hierin een dubbele betekenis. De opdrachtgever betaald het architectenbureau, het salaris van de PM wordt door het architectenbureau betaald ?!
Ik ben van mening dat de architect voor (kleine) niet complexe bouwwerken (woningbouw) prima in staat kan zijn om ook het proces te managen. Echter hebben veel architecten hier geen oog voor en onvoldoende deskundigheid (onafhankelijkheid) om kritische het belang van de opdrachtgever (proces) voldoende te kunnen dienen.
Bouwprocessen zijn de laatste jaren behoorlijk complex geworden. Een goede taak en verantwoordelijkheid verdeling zal het resultaat ten goede komen. Om het proces goed te managen is een scheiding tussen belangen gewenst. Hierin is het wel van belang dat de onderlinge samenwerking niet zo wordt beperkt zodanig dat er allerlei juridische schotten en afbakeningen gaan plaatsvinden. Architect, PM en aannemer(s) ect. zullen op een transparante wijze met elkaar moeten samenwerking in het belang van het uiteindelijke resultaat.
@ Robert
Inmiddels heb ik ook goede ervaringen waarin de architect een (esthetische) Ruimtelijk functioneel ontwerp maakt. Vervolgens wordt door de aannemers (bouw en installateur) dit direct in een bouwteam (Lean) uitgewerkt (Collaborative Desing - Emilie Quanjel) tot een maakbaar plan, binnen een vooraf vastgesteld taakstellend budget. Voordelen zijn dat er een enorme tijdwinst wordt behaald in het ontwerp- en uitwerkingstraject. Uitvoering- afstemmingsconflicten en meerwerk worden zo uitgesloten. Hierdoor wordt de bouwtijd aanzienlijk geoptimaliseerd. Het hele proces van ontwerp t/m realisatie zal dus veel sneller (efficiënter) plaatsvinden. Behalve dat dit kosten bespaard voor de opdrachtgever zal het bouwwerk dus ook eerder in gebruik kunnen worden genomen waardoor het rendement (ROI) sneller wordt gerealiseerd.
Een dergelijk proces vraag uiteraard om de nodige afstemming en coördinatie. Deze rol is bij uitstek weggelegd voor een onafhankelijke projectleider / coördinator / manager.
Welkom bij
BouwProfs
© 2024 Gemaakt door Michel Eek.
Verzorgd door
