Waarom je brandstof wilt besparen, hoef ik volgens mij niet uit te leggen? Of wel? Als ik zie hoe bedrijven bezig zijn met brandstofbesparing (soms niet, soms doen ze het er een beetje bij), dan zou ik zeggen dat het niet bij iedereen hoog op de prioriteitenlijst staat. En dat terwijl het direct een kostenbesparing oplevert. En natuurlijk bijdraagt aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ik geloof dat het voor elk bedrijf mogelijk is om brandstof te besparen en ik wil graag uitleggen hoe je dat in vijf onderdelen van het bedrijf kunt doen: het wagenpark, de mobiliteit, het beleid, het gedrag en de keten.

Het wagenpark gaat over de auto’s zelf, de mobiliteit over het reizen. In je beleid probeer je alles goed vast te leggen. Het gedrag is een lastige component, want de mensen is een gewoontedier en lastig op andere gedachten te brengen. De keten, je leveranciers en je klanten, kunnen je meer opleveren dan je denkt, maar het kost moeite om die te bereiken.

In de onderstaande alinea’s licht ik alle vijf de onderdelen toe met één tactiek om binnen dat onderdeel slim en snel brandstof te kunnen reduceren. Groener, schoner en slimmer rijden begint wat mij betreft met niet verbruiken van brandstof daar waar mogelijk. Elke niet verstookte liter diesel is een duurzame liter diesel.

Hoe kan ik brandstof reduceren in het wagenpark?

Belangrijk bij het reduceren van brandstofverbruik van het wagenpark (en bij alle andere onderdelen) is dat je begint met monitoren. Dat is je startpunt. Het klinkt misschien flauw, het klink misschien alsof het niks op gaat leveren. Maar integendeel. Meten is weten en als je niet weet hoeveel je verbruikt, wat je benchmark is en waar je grootste bottlenecks zitten, dan hoef je aan het hele verhaal van brandstof besparen niet te beginnen.

Je zult echt eerst moeten zorgen dat je inzicht hebt in: welke groepen verbruiken hoeveel liter en welke brandstof? Hoe is het verbruik per kilometer? Hoe worden de voertuigen in gezet? Ten opzichte van welk jaar willen we graag weten of we brandstof kunnen besparen?

Stel je doet dit niet. Hoe weet je dan of je resultaat behaald? Hoe weet je dan waar je het meest voordelig en het meest effectief eerst op kunt inzetten? Hoe weet je dan wie je grootste verbruikers zijn? 

Ik zie vaak gebeuren dat bedrijven maar ergens mee beginnen, en dit niet in een breder kader plaatsen. Heel fijn dat er kleinere auto’s worden ingezet, maar leveren ze ook de gewenste brandstofbesparing op? Hoe preciezer je dit weet, hoe beter je er op kunt sturen.

Om brandstofverbruik te monitoren, kun je van een aantal mogelijkheden gebruik maken. Je kunt het, voor een klein wagenpark, gewoon met de hand (en de brandstoffacturen_) bijhouden. Je kunt de gegevens van de leasemaatschappij of tankcard gebruiken. En je kunt een kastje installeren dat ook nog eens inzicht geeft in het rijgedrag.

Hoe kan ik brandstof reduceren in de mobiliteit?

Gemak dient de mens moeten ze bij de NS gedacht hebben… Nou denken ze dat daar niet altijd, maar de door hen ontwikkelde NS businesscard, is een mooi product. Hij biedt een hoop gemak. Want niet alleen is het een OV chipkaart en dus makkelijk reizen, je kunt er ook nog eens bij het station mee parkeren, een OV fiets lenen of een Greenwheels auto huren. Je krijgt natuurlijk al je gegevens in een overzichtelijke factuur terug. Belangrijk is dat je het gebruik goed in je beleid hebt verankerd, dus daar kom ik straks op terug.

Zo’n NS businesscard is makkelijk voor mensen die alle dagen met het OV reizen. Maar het is ook heel handig om te hebben als je bijvoorbeeld beurzen bezoekt. Parkeren bij de RAI, de Jaarbeurs of Ahoy is prijzig. Met de trein is het nog maar een klein stukje lopen vanaf het station naar deze locaties. Een uitgelezen kans om de NS businesscard in te zetten. Ook als je mensen hebt binnen het bedrijf die regelmatig in de binnenstad moeten zijn.

Het feit dat je tegen een vast laag tarief kunt parkeren bij het station, vind ik persoonlijk prettig. Ik hoef niet moeilijk te doen met bonnetjes, kaartjes trekken en betalen. Ik houd gewoon mijn pas voor de lezer, rijd naar binnen en loop naar de trein. Ik weet van te voren wat ik kwijt ben aan kosten en betaal achteraf via een factuur. Ideaal.

Hoe kan ik brandstof reduceren met behulp van mijn beleid?

Beursbezoek noemde ik net al als mogelijkheid om een NS businesscard in te zetten. Wat daarbij belangrijk is, is om in je beleid een duidelijke set regels te hebben. Of dat nou is voor het inzetten van de NS businesscard, thuiswerken of teleconferencing. Er moeten duidelijke afspraken zijn over wanneer je wat doet. Bijvoorbeeld dat mensen die geen afspraken hebben en wel aan een rapport moeten werken, dit het beste thuis kunnen doen. Bijvoorbeeld dat als er naar de binnenstad van zeg Groningen, Rotterdam of Eindhoven gereisd wordt, dit met de trein gedaan wordt. Handhaving is hierbij natuurlijk van belang. Hoe streng je dat doet, ligt aan de bedrijfscultuur, maar duidelijk is dat als je een set regels opstelt en je niet handhaaft, je die regels ook wel achterwege kunt laten.

Beursbezoek is ook zo’n voorbeeld. De regel: beurzen die op max. 10 minuten loopafstand van een treinstation te bereiken zijn altijd met het OV te doen, is duidelijk en één die zeker brandstofbesparing op gaat leveren.

Ik krijg nog wel eens de opmerking: ja, maar wij hebben leaseauto’s en die moeten natuurlijk wel worden ingezet. Helemaal niet, je kilometrage van je leasecontract kan gewoon op termijn naar beneden, omdat je minder kilometers maakt.

Hoe kan ik brandstof reduceren m.b.v. het beïnvloeden van gedrag?

Vanzelfsprekend denkt iedereen bij gedrag aan het rijgedrag en het al dan niet zo zuinig rijden van collega’s. Maar er is meer gedrag dat er in sluipt en niet per se doelmatig is. Zo zie ik nog wel eens 

om mij heen dat bestelbussen tot de nok toe gevuld worden met spullen. Je wilt niet misgrijpen immers… Maar wil je dan wel altijd kilometer(s) minder op een liter diesel rijden? Hoeveel kost het wel niet aan extra brandstof om de bestelbus altijd vol te laden? Weegt dat echt op tegen een keertje terug moeten (of van een collega lenen) om iets te halen dat vergeten is? Het heeft ook veel met plannen te maken. Wordt alles in de bus gesmeten, zo van: dan hoeven we niet na te denken? Of is het mogelijk om even van te voren na te gaan wat er nodig is?

Ik stel voor dat vier keer per jaar de bestelbus leeggehaald wordt en geïnventariseerd wordt: wat heb ik nou dit kwartaal echt vaak nodig gehad? De rest blijft er gewoon uit en wordt alleen maar meegenomen op het moment dat het doelmatig is.

Hiervoor kies je een slim moment, zeker de eerste keer. De voorjaarsschoonmaak, de eindejaarsbarbecue of net voor de start van de zomervakantie.

Hoe kan ik brandstof reduceren in de keten?

Bedrijventerreinen bieden vaak een mooie kans om gezamenlijk wat op te pakken. Het is misschien niet direct de keten waar je aan denkt, maar kijk eens om je heen en zie eens met wie je op het bedrijventerrein kunt samenwerken om brandstof te besparen.

Een pendelbus is voor die twee mensen bij jou in het bedrijf die regelmatig met het OV kunnen een beetje een overkill. Maar misschien zijn er nog wel 5 bedrijven met twee mensen en dan heb je zo’n beetje elke dag de bus wel vol.

Wil je al tijden met groengasvoertuigen aan de slag, maar is er nog steeds geen tankstation in de buurt? Inventariseer eens welke bedrijven hier nog meer voor in aanmerking zouden komen. Groengas tankstationexploitanten zijn altijd op zoek naar grotere groepen afnemers om zo een station snel rendabel te maken.

Misschien vind je het nu nog niet zo nodig om zelf laadpalen aan de schaffen, maar kan er in gezamenlijkheid wel op het algemene deel van de parkeergelegenheid een aantal laadpunten worden neergezet, zodat klanten in ieder geval hun elektrische auto kunnen opladen.

Bespreek dit eens op een borrel van de bedrijventerrein vereniging. Laat op zo’n borrel de gemeente eens vertellen wat hun plannen zijn, of hoe ze kunnen faciliteren in het verwezenlijken van goede initiatieven. Nodig eens een groengas tankstationexploitanten uit voor een presentatie over dit onderwerp. Je zult al snel zien dat er meer mogelijk is dan wanneer je alles ‘alleen’ moet doen.

Welke van deze vijf spreekt jou het meeste aan?

Dit expertblog is geschreven door ir. Elske van de Fliert. Elske is expert op het gebied van groener, schoner en slimmer rijden en grondlegger van het CO2 afslankprogramma voor het wagenpark en de mobiliteit.

Elske ondersteunt bedrijven die iets moeten met CO2 reductie of maatschappelijk verantwoord ondernemen en de kosten/CO2 uitstoot vooral in het wagenpark hebben zitten.

Elske studeerde af op levenscyclusanalyse van uitlaatgasnabehandelingssystemen bij DAF en is sindsdien betrokken op het onderwerp van duurzaam transport. Zij spreekt graag en weet grote en kleine groepen te enthousiasmeren in interactieve workshops.

Elske heeft recent een e-boek uitgebracht: “Is dit mijn nieuwe auto? Vragen die je wèl moet stellen bij de aanschaf van een nieuw voertuig.” Kijk hier om de andere expertblogs van Elske op BouwProfs te lezen.