BouwProfs

De bouw online verbonden.

Is betonkernactivering een goede optie als je duurzaam en energiezuinig wilt bouwen?

Er zijn verschillende mogelijkheden om duurzaam te investeren en energiezuinig te bouwen. Betonkernactivering is hier één van. Ik ben aan het onderzoeken bij welke soort gebouwen BKA toepasbaar is, kantoren, gezondheidszorg, woningbouw, scholen of …. ? Ik heb hierbij een aantal vragen:

  • Bij welk soort gebouw wordt Betonkernactivering toegepast?
  • Wat is de reden om BKA toe te passen?
  • Wordt BKA vaak toegepast? In hoeveel procent of bij hoeveel m2 in Nederland?
  • Wie bepaalt of BKA wordt toegepast (architect, opdrachtgever of b.v. aannemer)?
  • Welke ambities worden er geformuleerd ten aanzien van energiezuinigheid, comfort, luchtkwaliteit, exploitatiekosten of anders?
  • Welke afwegingen of bezwaren worden er gemaakt?
  • Wie heeft er ervaring met de uitvoering en het beheer? Is er evaring met monitoring?

Veel meer vragen dan één persoon kan beantwoorden. Vandaar dat ik graag een beroep doe op de kennis en kunde van de groepsleden. Iedere visie en ervaring is van harte welkom.

Deze vraag is gesteld in de BouwProfs Linkedin groep door Arjen de Vries, manager Maatschappelijk Vastgoed.

Weergaven: 6434

Hierop reageren

Berichten in deze discussie

Bij betonkernactivering (BKA) wordt gebruik gemaakt van de gebouwmassa voor de klimatisering van ruimten. Watervoerende buizenregisters van diffusiedichte kunstofbuizen worden in het midden van de betonvloer meegenomen. Door het water dat door de buizen stroomt te verwarmen of te koelen wordt het beton opgewarmd respectievelijk afgekoeld.

 

Betonkernactivering is een technische toepassing die in het begin van de jaren negentig in Zwitserland is begonnen. Gebouwen worden verwarmd en gekoeld door gebruik te maken van de thermische opslagcapaciteit van de betonnen verdiepingsvloeren. Verwarming vindt plaats met warmwaterbuizen in de betonvloer en koeling door vrije koeling met lucht of water.

BKA is verwant aan het systeem van vloerverwarming/-koeling. De invloed van de massa is bij vloerverwarming/koeling echter veel geringer omdat hier veelal een isolatielaag aanwezig is waardoor alleen de afwerklaag wordt geactiveerd.

 

Belangrijk voordeel van dit systeem is dat er geen radiatoren meer toegepast worden.

Doordat er gebruik gemaakt wordt van zoveel mogelijk thermisch geactiveerd beton, worden indien verlaagde plafonds worden toegepast, deze bij voorkeur uitgevoerd als eilandplafonds. Hierdoor blijft de lucht in de ruimte in contact met het geactiveerde betonplafond. Aandacht is nodig voor voldoende akoestische demping

Voor een goed gedimensioneerd gebouw met lage verwarmings- en koellasten kan een thermisch actieve betonconstructie gedurende het gehele jaar worden ingesteld op een constante kern(water)temperatuur. Wanneer bijvoorbeeld de kerntemperatuur op 22°C wordt gehouden, verwarmt het systeem bij temperaturen onder de 22°C en koelt wanneer de ruimtetemperatuur stijgt tot boven de 22°C.

Doordat er gebruik gemaakt wordt van water met een temperatuur die weinig verschilt van de ruimtetemperatuur, heeft dit systeem een grote positieve invloed op de mogelijkheden voor het gebruik van alternatieve energiebronnen en op het rendement van verwarmingsketels en warmtepompen (hoge temperatuur koeling – lage temperatuur verwarming).

 

Regelbaarheid

 

Betonkernactivering heeft als kenmerk een gelijkmatige en uniforme temperatuur die ontstaat doordat het vloer- en plafondoppervlak egaal wordt verwarmd. Bij BKA ontbreekt de mogelijkheid voor het individueel regelen van het thermisch binnenklimaat. Dit wordt als belangrijk nadeel ondervonden.

 

Combinatie van betonkernactivering en natuurlijke ventilatie is zeer gevoelig voor tocht- en koudeklachten.

 

Met vriendelijke groet,

Joes van Asten

Mul BV ontwerpers &adviseurs 

 

Ik kan eigenlijk maar op 2 van je vragen een antwoord geven, als constructeur, en met ervaring bij een breedplaatvloer leverancier:

Op twee vlakken heb ik BKA meegemaakt: Bij de bouw van het gemeentehuis van Coevorden, en bij de toegang van een parkeergarage in Roden (onder een appartementencomplex). Dit laatste was een BKA met een elektrische verwarming ter gladheidsbestrijding.

Vanuit het breedplaat perspectief is het van belang om te weten dat er extra maatregelen in de breedplaat meegenomen moet worden. Indertijd hebben we gewerkt in Roden met het plaatsen van halfhoge tralieliggers om zo een plateau in het midden van de betonvloer te creeren. Bij het Gemeentehuis in Coevorden was dit financieel niet haalbaar (we spreken over een verhoging van 2 tot 2,5 kg wapening per vierkante meter aan "loos" betonstaal), waardoor de BKA leidingen op het beton gelegd zijn (50 mm van de onderkant van het plafond). Niet ideaal aangezien het centraal in de vloer aanleggen van de BKA de voorkeur heeft.

Het belangrijkste is de afweging: is mijn opbrengst aan energie efficiëntie de extra aanvangsinvestering het waard? In dit geval voor breedplaatvloer. Bij kanaalplaatvloeren is dit natuurlijk eenvoudiger. Hier kan in de kanalen, die al vrij centraal liggen, een voorziening getroffen worden.

Dag Joes:

Zou dit een oplossing zijn als gaat om de regelbaarheid?

Joes van Asten zei:

Bij betonkernactivering (BKA) wordt gebruik gemaakt van de gebouwmassa voor de klimatisering van ruimten. Watervoerende buizenregisters van diffusiedichte kunstofbuizen worden in het midden van de betonvloer meegenomen. Door het water dat door de buizen stroomt te verwarmen of te koelen wordt het beton opgewarmd respectievelijk afgekoeld.

 

Betonkernactivering is een technische toepassing die in het begin van de jaren negentig in Zwitserland is begonnen. Gebouwen worden verwarmd en gekoeld door gebruik te maken van de thermische opslagcapaciteit van de betonnen verdiepingsvloeren. Verwarming vindt plaats met warmwaterbuizen in de betonvloer en koeling door vrije koeling met lucht of water.

BKA is verwant aan het systeem van vloerverwarming/-koeling. De invloed van de massa is bij vloerverwarming/koeling echter veel geringer omdat hier veelal een isolatielaag aanwezig is waardoor alleen de afwerklaag wordt geactiveerd.

 

Belangrijk voordeel van dit systeem is dat er geen radiatoren meer toegepast worden.

Doordat er gebruik gemaakt wordt van zoveel mogelijk thermisch geactiveerd beton, worden indien verlaagde plafonds worden toegepast, deze bij voorkeur uitgevoerd als eilandplafonds. Hierdoor blijft de lucht in de ruimte in contact met het geactiveerde betonplafond. Aandacht is nodig voor voldoende akoestische demping

Voor een goed gedimensioneerd gebouw met lage verwarmings- en koellasten kan een thermisch actieve betonconstructie gedurende het gehele jaar worden ingesteld op een constante kern(water)temperatuur. Wanneer bijvoorbeeld de kerntemperatuur op 22°C wordt gehouden, verwarmt het systeem bij temperaturen onder de 22°C en koelt wanneer de ruimtetemperatuur stijgt tot boven de 22°C.

Doordat er gebruik gemaakt wordt van water met een temperatuur die weinig verschilt van de ruimtetemperatuur, heeft dit systeem een grote positieve invloed op de mogelijkheden voor het gebruik van alternatieve energiebronnen en op het rendement van verwarmingsketels en warmtepompen (hoge temperatuur koeling – lage temperatuur verwarming).

 

Regelbaarheid

 

Betonkernactivering heeft als kenmerk een gelijkmatige en uniforme temperatuur die ontstaat doordat het vloer- en plafondoppervlak egaal wordt verwarmd. Bij BKA ontbreekt de mogelijkheid voor het individueel regelen van het thermisch binnenklimaat. Dit wordt als belangrijk nadeel ondervonden.

 

Combinatie van betonkernactivering en natuurlijke ventilatie is zeer gevoelig voor tocht- en koudeklachten.

 

Met vriendelijke groet,

Joes van Asten

Mul BV ontwerpers &adviseurs 

 

Beste Arjen,

Op alle vragen zou ik een antwoord kunnen geven, daarnaast hebben reeds een aantal anderen uitstekend inhoudelijk gereageerd op je vraag. Hier toch even een ander licht.

Waarom wil je met betonkernactivering aan de slag? Op dit moment is door 2 lobby's (beton- en installatiebranche) betonkernactivering groots op de kaart gezet. Door gelijkwaardigheidsregels in de EPC-berekeningen en de subsidies voor het maken van een WKO, is het als investeerder ook daadwerkelijk enorm aantrekkelijk.

Welk voordeel heeft de bewoner/huurder/eigenaar?

Slechts een betrekkelijke. Waarom zou je continu een gebouw op warmte willen houden? Niet voor de energiebesparing....en al zeker niet al het gebouw onvoldoende geïsoleerd is.

Dus start met hoogwaardig isoleren. o.a. wanden Rc>8 en daken Rc>10.

Zorg dat je een luchtdich, maar liefst dampopenconstructie maak en kijk hoeveel je aan ventilatie dient toe en af te voeren.

Je houd dan nog een beperkte energievraag over. Voor 80% zou je deze kunnen opwekken met zonneboilers. De vraag is dan of een investering in een  warmtepomp met bron loont.

Voor grote woonhuizen en gebouwen zou dit uit komen. Kijk dan ook naar oplossingen om in de funderingspalen de bronnen mee te laten storten.

Een zeer belangrijk aandachspunt bij betonkernactivering (als je dit zo graag wilt toepassen) zijn het voorkomen van koudebruggen.

Succes.

groet,

Theo Bouwman

theobouwman@live.nl

Beste Arjen,

Wij hebben vorig jaar een nieuw (zeer duurzaam) kantoorgebouw betrokken waar wij onder andere betonkernactivering hebben en een uitgebreid energie monitoring systeem. Als je geinteresseerd bent om dit in de praktijk te bekijken en de voor- en nadelen van gebruikers horen.

e.klomp@klompbv.nl 

Beste meneer de Vries,

Voor het door mijn compagnon (Chiel Bartels) ontwikkelde betoncasco systeem Holcon, wordt in de betonnen elementen reeds in de fabriek vloerwarming en plafondkoeling  geïntegreerd. Wij hebben dit op onze site in een presentatie geheel weergegeven. U kunt dit vinden via de volgende link:

http://www.bartelsvedder.nl/files/Image///nederlands/projecten/beto...

Momenteel is de VillaFlora op de Floriade te Venlo ermee gebouwd welk als duurzaam gebouw wordt gekenmerkt.

Met vriendelijke groet,

Jelle Vedder

Bartels & Vedder

www.bartelsvedder.nl

Ger Van Der Zanden heeft een paar weken terug een link geplaatst van "slimline"

zeker de moeite om eens na te lezen.

Met vriendelijke groeten

stefan

Naast de al gegeven uitstekende opmerkingen nog het volgende. Bouwdeelactivering vraagt om thermische openheid van de constructie. Dus geen (of beperkt) systeemplafond plaatsen. Voor de vloerbedekking speelt dat wat minder.

Door het ontbreken van stralingswarmte is het systeem wellicht minder geschikt voor ouderenzorg. Daar zou het plaatsen van een radiator om 'klachtentechnische' redenen noodzakelijk kunnen zijn.

Bij hoge ramen en de buitentemperaturen van de afgelopen periode zal blijken dat vloerverwarming het net niet aan kan - daar helpen geen 'extra' lussen. De maximale hoogte van de pui is uit te rekenen.

De primaire redenen voor BKA is koeling, verwarmen (steeds minder een issue door de hoge isolatiewaarden) is 'bijkomstig'. Doordat er geen luchtbewegingen zijn is het een zeer aangename manier van koelen (geen klachten).

VBI heeft om die reden gekozen voor plafondverwarming/koeling in haar ECO-PREFAB systeem.

Denk er aan dat BKA NIET zonder meer leidt tot lagere energiekosten. Die worden namelijk bepaald door ventilatie- en transmissieverliezen alsmede het systeemrendement. Hooguit kan er door de gebruiker gekozen worden om de thermostaat een graadje lager te zetten omdat het comfortnivo een stuk hoger ligt. BKA is een (Z)LTV, waardoor meer en alternatieve energiebronnen kunnen worden aangesloten.

Als comfort niet de doorslag geeft dan zal het geldelijke voordeel de keuze voor BKA bepalen. Uiteraard in combinatie met de beschikbare energiebron.

Ruimtelijke en onderhoudstechnische (vandalisme in scholen bv) zijn minder belicht maar wel degelijk zeer de moeite waard.

Groet,

David Meijer

http://www.vitruvius-consultancy.nl

David,

Wat bedoel je precies met je opmerkingen?

- Waarom zou vloerverwarming (of hier BKA) minder geschikt zijn voor ouderen?

- Als je voldoende isolatie toepast en dus ook kozijnen en glas met een lage Uwaarde (U<0,8) zullen de genoemde ´problemen´ niet optreden.

=> Daarom ook hier weer: eerst goed isoleren en dan misschien BKA

Je noemt daarom ook terecht dat BKA niet persé oftwel sowieso geen maatregel is die energiekosten omlaag brengt. Kan ik me geheel in vinden. Isoleren brengt energiekosten omlaag.

- Je opmerking t.a.v. comfort kan ik in het geheel niet plaatsen(?)

groet, Theo Bouwman

David Meijer zei:

Naast de al gegeven uitstekende opmerkingen nog het volgende. Bouwdeelactivering vraagt om thermische openheid van de constructie. Dus geen (of beperkt) systeemplafond plaatsen. Voor de vloerbedekking speelt dat wat minder.

Door het ontbreken van stralingswarmte is het systeem wellicht minder geschikt voor ouderenzorg. Daar zou het plaatsen van een radiator om 'klachtentechnische' redenen noodzakelijk kunnen zijn.

Bij hoge ramen en de buitentemperaturen van de afgelopen periode zal blijken dat vloerverwarming het net niet aan kan - daar helpen geen 'extra' lussen. De maximale hoogte van de pui is uit te rekenen.

De primaire redenen voor BKA is koeling, verwarmen (steeds minder een issue door de hoge isolatiewaarden) is 'bijkomstig'. Doordat er geen luchtbewegingen zijn is het een zeer aangename manier van koelen (geen klachten).

VBI heeft om die reden gekozen voor plafondverwarming/koeling in haar ECO-PREFAB systeem.

Denk er aan dat BKA NIET zonder meer leidt tot lagere energiekosten. Die worden namelijk bepaald door ventilatie- en transmissieverliezen alsmede het systeemrendement. Hooguit kan er door de gebruiker gekozen worden om de thermostaat een graadje lager te zetten omdat het comfortnivo een stuk hoger ligt. BKA is een (Z)LTV, waardoor meer en alternatieve energiebronnen kunnen worden aangesloten.

Als comfort niet de doorslag geeft dan zal het geldelijke voordeel de keuze voor BKA bepalen. Uiteraard in combinatie met de beschikbare energiebron.

Ruimtelijke en onderhoudstechnische (vandalisme in scholen bv) zijn minder belicht maar wel degelijk zeer de moeite waard.

Groet,

David Meijer

http://www.vitruvius-consultancy.nl

Even een kleine correctie. In deze discussie wordt gesteld dat betonkernactivering ontwikkeld is in de jaren negentig. Het principe stamt echter al uit de tijd van de Romeinen. Zelf heb ik dit principe 25 jaar geleden voor het eerst in overleg met een natuurkundige toegepast, gevolgd door vele succesvolle projecttoepassingen. Het heeft voor mij altijd (zonder uitzondering!) zeer tevreden klanten opgeleverd. Goedkoop, zeer comfortabel zeer goed te combineren met duurzame energie en een zeer constant klimaat.

Theo,

Kwa isoleren ben ik het van harte met je eens. Jammer dat dikke isolatie en 3v glas rekenkundig niet snel terug te verdienen zijn. Het 3v glas kan wel helpen als ruiten groot worden en je hebt alleen BKA. De kouval is dan aanzienlijk minder.

Over de ouderen: ik stel je graag voor aan 2 verpleeg/verzorghuisdirecteuren die 'tenminste 1 radiator' in een bewonerskamer willen hebben omdat de bewoner stralingswarmte (> 40gr) wil hebben.



Theo Bouwman zei:

David,

Wat bedoel je precies met je opmerkingen?

- Waarom zou vloerverwarming (of hier BKA) minder geschikt zijn voor ouderen?

- Als je voldoende isolatie toepast en dus ook kozijnen en glas met een lage Uwaarde (U<0,8) zullen de genoemde ´problemen´ niet optreden.

=> Daarom ook hier weer: eerst goed isoleren en dan misschien BKA

Je noemt daarom ook terecht dat BKA niet persé oftwel sowieso geen maatregel is die energiekosten omlaag brengt. Kan ik me geheel in vinden. Isoleren brengt energiekosten omlaag.

- Je opmerking t.a.v. comfort kan ik in het geheel niet plaatsen(?)

groet, Theo Bouwman

David Meijer zei:

Naast de al gegeven uitstekende opmerkingen nog het volgende. Bouwdeelactivering vraagt om thermische openheid van de constructie. Dus geen (of beperkt) systeemplafond plaatsen. Voor de vloerbedekking speelt dat wat minder.

Door het ontbreken van stralingswarmte is het systeem wellicht minder geschikt voor ouderenzorg. Daar zou het plaatsen van een radiator om 'klachtentechnische' redenen noodzakelijk kunnen zijn.

Bij hoge ramen en de buitentemperaturen van de afgelopen periode zal blijken dat vloerverwarming het net niet aan kan - daar helpen geen 'extra' lussen. De maximale hoogte van de pui is uit te rekenen.

De primaire redenen voor BKA is koeling, verwarmen (steeds minder een issue door de hoge isolatiewaarden) is 'bijkomstig'. Doordat er geen luchtbewegingen zijn is het een zeer aangename manier van koelen (geen klachten).

VBI heeft om die reden gekozen voor plafondverwarming/koeling in haar ECO-PREFAB systeem.

Denk er aan dat BKA NIET zonder meer leidt tot lagere energiekosten. Die worden namelijk bepaald door ventilatie- en transmissieverliezen alsmede het systeemrendement. Hooguit kan er door de gebruiker gekozen worden om de thermostaat een graadje lager te zetten omdat het comfortnivo een stuk hoger ligt. BKA is een (Z)LTV, waardoor meer en alternatieve energiebronnen kunnen worden aangesloten.

Als comfort niet de doorslag geeft dan zal het geldelijke voordeel de keuze voor BKA bepalen. Uiteraard in combinatie met de beschikbare energiebron.

Ruimtelijke en onderhoudstechnische (vandalisme in scholen bv) zijn minder belicht maar wel degelijk zeer de moeite waard.

Groet,

David Meijer

http://www.vitruvius-consultancy.nl

Beste forumleden,

 

Allereerst hartelijk dank voor de vele reacties.

Mooi om te zien hoe een oproep via Linkedin resulteert in een aanzienlijke hoeveelheid reacties en deskundige informatie. Om in de toekomst energieneutraal te kunnen bouwen staan we wat mij betreft voor een keuze, of richting Passiefhuis, of richting betonkernactivering. Dus of heel licht bouwen in combi met kierdichting en een aanzienlijk isolatiepakket ondersteund door minimale installatietechniek (aangevuld met zonlichtsystemen of windenergie) of gebruik maken van de thermische massa van de draagconstructie, echter met aanzienlijk meer installatietechniek waaronder een WKO installatie met warmtepomp aangevuld met zonlichtsystemen en windenergie.

Om hier een goede keuze in te kunnen maken ben ik de discussie gestart om meer info te krijgen vanuit het werkveld en de gebruikers van BKA. Voorheen was ik trekker van de werkgroep Passiefhuis voor Natuur en Milieu in Flevoland. Dus met Passiefhuis ben ik wel bekend maar betonkernactivering staat nog in de kinderschoenen.

 

 

 

Antwoorden op discussie

RSS

Wie zijn lid van BouwProfs?

© 2024   Gemaakt door Michel Eek.   Verzorgd door

Banners  |  Een probleem rapporteren?  |  Algemene voorwaarden

Google+